Hầu tòa cùng ông Đinh La Thăng còn có cựu Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường, Út “trọc” và 17 bị cáo khác.
Hôm nay (14.12), TAND TP.HCM mở phiên xét xử sơ thẩm bị cáo Đinh La Thăng (60 tuổi, nguyên Bộ trưởng Bộ GTVT từ tháng 8.2011 - 2.2016), Đinh Ngọc Hệ (49 tuổi, còn gọi Út “trọc”) và 18 đồng phạm trong vụ án tiêu cực xảy ra tại dự án cao tốc TP.HCM - Trung Lương, liên quan đến Bộ GTVT, Tổng công ty đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long (gọi tắt Tổng công ty Cửu Long - thuộc Bộ GTVT), Công ty CP Tập đoàn Yên Khánh (Công ty Yên Khánh), Công ty CP Licogi 13 và một số công ty khác.
 |
| Từ trái qua: ông Đinh La Thăng, Nguyễn Hồng Trường và Đinh Ngọc Hệ - Ảnh: Đình Trung |
6 luật sư bào chữa cho ông Thăng
Trong đó, 7 bị cáo nguyên là lãnh đạo Bộ GTVT và các đơn vị trực thuộc bị truy tố về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, gồm: ông Đinh La Thăng, ông Nguyễn Hồng Trường (63 tuổi, nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT giai đoạn tháng 4.2007 - 8.2017), Nguyễn Chí Thành (nguyên Phó vụ trưởng Vụ Tài chính), Lê Trung Cường (chuyên viên Vụ Tài chính), Dương Tuấn Minh, Dương Thị Trâm Anh (nguyên Tổng giám đốc và Phó tổng giám đốc Tổng công ty Cửu Long), Nguyễn Thu Trang (nguyên Phó phòng Đầu tư và quản lý đấu thầu - Tổng công ty Cửu Long).
Bị cáo Đinh Ngọc Hệ (nguyên Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thái Sơn - Bộ Quốc phòng, đứng sau Công ty Yên Khánh) bị truy tố về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi”. 12 bị cáo còn lại bị truy tố về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Phiên tòa do thẩm phán Huỳnh Văn Trực, Phó chánh tòa hình sự TAND TP.HCM, làm chủ tọa; 5 kiểm sát viên Viện KSND TP.HCM được Viện KSND tối cao phân công giữ quyền công tố tại tòa. Bộ GTVT tham gia phiên tòa với tư cách người bị hại. Ngoài ra, có 6 luật sư tham gia bào chữa cho ông Đinh La Thăng và hơn 30 luật sư khác tham gia bào chữa cho các bị cáo còn lại.
Ông Thăng bị cáo buộc chịu trách nhiệm chính về toàn bộ sai phạm
Theo cáo trạng, dự án đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương do Bộ GTVT làm chủ đầu tư, ứng ngân sách nhà nước hơn 9.800 tỉ đồng để triển khai. Dự án được giao Tổng công ty Cửu Long quản lý và chính thức khai thác, thu phí từ ngày 25.2.2012.
Cũng theo chủ trương của Thủ tướng, khi dự án đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương hoàn thành sẽ bán lại quyền thu phí cho doanh nghiệp khác để thu hồi nguồn vốn ngân sách nhà nước đã đầu tư cho dự án. Đến cuối tháng 12.2013, Công ty Yên Khánh do Đinh Ngọc Hệ thành lập được công bố trúng thầu mua quyền thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương 5 năm (từ 1.1.2014 - 1.1.2019) với giá hơn 2.004 tỉ đồng.
Cáo trạng nêu, ông Đinh La Thăng, với vai trò Bộ trưởng Bộ GTVT, biết rõ các quy định về quản lý tài sản nhà nước và cần tìm đối tác có năng lực tài chính để bán quyền thu phí. Song, xuất phát từ động cơ cá nhân và thông qua mối quan hệ từ trước với Đinh Ngọc Hệ, tháng 2.2012, ông Thăng đã gọi điện thoại trực tiếp cho Dương Tuấn Minh, giới thiệu Công ty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ - là một công ty đang kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính, tiếp cận và tham gia mua quyền thu phí.
Đồng thời, để triển khai tổ chức bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, ông Đinh La Thăng ký quyết định thành lập Hội đồng bán đấu giá và Tổ thường trực giúp việc Hội đồng bán đấu giá. Qua đó, ông Đinh La Thăng biết toàn bộ hoạt động triển khai xây dựng đề án, kết quả bán đấu giá thực hiện không đúng quy định pháp luật, thông qua các tài liệu do bị cáo Nguyễn Hồng Trường báo cáo. Tuy nhiên, ông Đinh La Thăng vẫn “tạo điều kiện” để công ty của Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương.
Mặt khác, cáo trạng nêu, với trách nhiệm là Bộ trưởng Bộ GTVT, người đứng đầu cơ quan được giao quản lý, sử dụng tài sản nhà nước tại Bộ GTVT, ông Đinh La Thăng có nghĩa vụ tổ chức thực hiện quy chế quản lý, sử dụng tài sản nhà nước thuộc phạm vi quản lý theo thẩm quyền, bảo đảm sử dụng tài sản nhà nước đúng mục đích và hiệu quả. Vì vậy, ông Đinh La Thăng phải chịu trách nhiệm chính về toàn bộ sai phạm của các cán bộ tại Bộ GTVT trong việc tổ chức bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, gây hậu quả thất thoát cho nhà nước hơn 725 tỉ đồng.
Út “trọc” chỉ đạo “rút ruột” tiền thu phí ra sao ?
Đối với bị cáo Đinh Ngọc Hệ, sau khi được ông Đinh La Thăng “hậu thuẫn” trúng đấu giá quyền thu phí, bị cáo có nhiều hành vi cắt giảm, che giấu doanh thu nhằm chiếm đoạt hơn 725 tỉ đồng của nhà nước.
Ông Đinh La Thăng đang thụ án 30 năm tù Nhóm 7 bị cáo thuộc Bộ GTVT, trong đó có ông Đinh La Thăng, bị truy tố ở khung hình phạt 10 - 20 năm tù. Cáo trạng xác định ông Đinh La Thăng thành khẩn khai báo, có nhiều thành tích trong công tác, được tặng thưởng nhiều huân, huy chương, bằng khen và đây sẽ là các tình tiết giảm nhẹ để HĐXX xem xét khi quyết định hình phạt. Ông Đinh La Thăng hiện đang chấp hành án 30 năm tù vì các sai phạm xảy ra tại Tập đoàn dầu khí quốc gia VN. Đinh Ngọc Hệ (Út “trọc”) bị truy tố ở khung hình phạt 20 năm tù hoặc chung thân. Theo cáo trạng, tại cơ quan điều tra, Đinh Ngọc Hệ không hợp tác khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội, phủ nhận vai trò chủ mưu trong việc thực hiện hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản. Nhưng căn cứ lời khai các bị can là nhân viên của Hệ và các tài liệu, chứng cứ khác do cơ quan điều tra thu thập, đủ căn cứ xác định các hành vi phạm tội của Đinh Ngọc Hệ. Đinh Ngọc Hệ cũng đang chấp hành án 30 năm tù về các tội: lừa đảo chiếm đoạt tài sản; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và tội sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức. |
Cụ thể, giai đoạn đầu thu phí (năm 2014), Đinh Ngọc Hệ chỉ đạo nhân viên thu phí một phần không qua hệ thống phần mềm quản lý. Số tiền thu phí kiểu thủ công này Công ty Yên Khánh không đưa vào báo cáo doanh thu để báo cáo với cơ quan thuế và Tổng công ty Cửu Long. Khi việc giảm doanh thu bằng thủ công không hiệu quả, Đinh Ngọc Hệ chỉ đạo nhân viên liên hệ một số công ty và bị cáo khác am hiểu về công nghệ thông tin can thiệp vào phần mềm thu phí ITD mà trạm thu phí đang sử dụng, can thiệp sửa số sê ri vé để cắt giảm doanh thu thu phí. Các bị cáo cũng tìm cách xóa dữ liệu trên hệ thống máy chủ lưu trữ dữ liệu về thu phí thực tế từ năm 2016 về trước. Tuy nhiên, trước khi thực hiện hành vi phạm tội, 1 bị can đã sao lưu dữ liệu vào 4 ổ đĩa, để tại phòng làm việc. Khi khám xét khẩn cấp, cơ quan điều tra thu giữ được 4 ổ đĩa này. Qua trích xuất dữ liệu từ 4 ổ đĩa, cáo trạng xác định Đinh Ngọc Hệ đã chiếm đoạt hơn 725 tỉ đồng.
Ngoài ra, theo cáo trạng, năm 2013, Đinh Ngọc Hệ lợi dụng chức vụ chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc, người đại diện pháp luật của Công ty Thái Sơn (Bộ Quốc phòng), là công ty có 51% vốn nhà nước, có phần vốn góp chi phối vốn điều lệ tại Công ty CP BOT Việt Trì, dùng ảnh hưởng của mình tác động đến người có chức vụ, quyền hạn tại BOT Việt Trì (Phú Thọ) để cho Công ty Licogi 13 được thi công 2 hạng mục trong gói thầu XL.01-3, đổi lại, Công ty Licogi 13 bán rẻ căn biệt thự BT01 tại dự án khu nhà ở tầng thấp (Q.Thanh Xuân, Hà Nội), khi đó Hệ được hưởng lợi cá nhân hơn 3,4 tỉ đồng - là tiền giảm giá mua biệt thự.
Dự kiến phiên xử ông Đinh La Thăng và đồng phạm sẽ kéo dài đến ngày 25.12.
Theo PHAN THƯƠNG (TNO)
