Nhà tình báo Ba Quốc dự báo sự sụp đổ của Liên Xô và bài toán tự lực vũ khí

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Đại tướng Lê Đức Anh (Sáu Nam) không chỉ là nhà quân sự tài ba mà còn là một chính khách nhìn xa trông rộng. Sau 7 năm làm Tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam ở Campuchia, ông trở về làm Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam trong một thời gian ngắn rồi làm Bộ trưởng Quốc phòng từ tháng 2.1987.

Tình hình thế giới lúc ấy đang diễn biến rất phức tạp. Sau cuộc "cải tổ" của Gorbachev, Liên Xô rơi vào bất ổn nghiêm trọng làm lung lay hệ thống XHCN Đông Âu. Lợi dụng tình hình Campuchia, các cường quốc tiếp tục thực hiện chính sách bao vây cấm vận nước ta. Vào năm 1989, tiên lượng những diễn biến của tình hình quốc tế, tướng Lê Đức Anh đề nghị các nhà tình báo quốc phòng trả lời câu hỏi: "Liệu Liên Xô có đứng vững không?".

Trung tá , sau một thời gian ngắn tập huấn tại Liên Xô, đã báo cáo với ông Lê Đức Anh những gì mắt thấy tai nghe tại nước này. Ông Sáu Nam hỏi ông Ba Quốc. Ông Ba Quốc nói, sự bất ổn của Liên Xô chắc chắn sẽ có biến động lớn, Mỹ và phương Tây sẽ can dự thúc đẩy, nếu Mỹ không làm gì thì không còn là Mỹ nữa. Ông cho rằng sẽ có đảo chính.

Đại tướng Lê Đức Anh và ông Ba Quốc (bìa phải). Ảnh: T.L

Đại tướng Lê Đức Anh và ông Ba Quốc (bìa phải). Ảnh: T.L

Vào thời điểm đó, không ai dám hỏi câu hỏi nói trên, trừ ông Lê Đức Anh, và cũng không ai dám trả lời, trừ ông Ba Quốc.

Ông Sáu Nam giao cho lãnh đạo cơ quan tình báo tổ chức nghiên cứu thật kỹ: Liên Xô có đứng vững hay không, nếu không thì diễn biến sẽ như thế nào, các kịch bản tiếp theo sẽ ra sao?

Do dự lường trước diễn biến của cục diện thế giới, ông Sáu Nam đã nhạy bén tổ chức nghiên cứu để tham mưu giúp Đảng, Nhà nước và Quân đội có chiến lược, sách lược đối phó. Và những gì diễn ra đúng như tướng Lê Đức Anh tiên lượng và đúng như ông Ba Quốc dự báo. 2 năm sau thì Liên Xô sụp đổ. Vì vậy Việt Nam ta không hề lúng túng bị động.

Tình báo công nghiệp

Tầm nhìn đại cục của tướng Lê Đức Anh thật là đáng nể. Ngay sau khi đặt câu hỏi nói trên, vào năm 1990, khi những bất ổn của Liên Xô và Đông Âu gia tăng, ông gọi thầy trò ông Ba Quốc đến đặt câu hỏi: Nếu Liên Xô sụp đổ, thì trang bị vũ khí của chúng ta sẽ dựa vào đâu?

Cần biết, cho đến thời điểm đó, hầu hết vũ khí và trang bị quân sự của quân đội ta đều dựa vào nguồn viện trợ hoàn lại và không hoàn lại từ Liên Xô và một phần từ các nước XHCN Đông Âu. Chúng ta chưa làm chủ được công nghệ vũ khí hiện đại. Theo tướng Vịnh, hồi ấy cán bộ của ta được đưa đi đào tạo ở Liên Xô, dù hai nước rất thân thiết và tin cậy lẫn nhau, nhưng về vũ khí ta chỉ được học về bảo đảm kỹ thuật và khai thác sử dụng, không một kỹ sư Việt Nam nào được học về thiết kế và chế tạo vũ khí. Phải tính bài toán về vũ khí trước khi Liên Xô sụp đổ và cho dù Liên Xô không sụp đổ thì Việt Nam cũng phải tự chủ về vũ khí. Tổng Bí thư Lê Duẩn sinh thời cũng đau đáu vấn đề tự chủ về công nghiệp và quốc phòng giữa cuộc bao vây cấm vận nghiệt ngã sau năm 1975.

Ông Ba Quốc, người trực tiếp phụ trách tình báo công nghiệp và tình báo ngoài nước những năm 1990

Ông Ba Quốc, người trực tiếp phụ trách tình báo công nghiệp và tình báo ngoài nước những năm 1990

Ông Sáu Nam giao Cục 2 (sau này là Tổng cục II) nghiên cứu mảng tình báo công nghiệp và nhấn mạnh ngành tình báo phải chịu trách nhiệm chính trong việc thu thập những bí quyết công nghệ về vũ khí về cho đất nước và quân đội. Ông còn chỉ rõ những trọng điểm mà ngành công nghiệp quốc phòng cần nhất.

Thầy trò ông Ba Quốc lại lao vào tình báo công nghiệp, một lĩnh vực mà ngành tình báo quốc phòng của chúng ta hoàn toàn không có kinh nghiệm, không có cán bộ, không có cơ quan chuyên trách, nói chung là "chưa có ý tưởng gì về việc thu thập công nghệ bằng phương thức tình báo". Còn ông Ba Quốc thì mặc dù rất am hiểu nhưng "chưa bao giờ làm".

Bắt đầu từ đâu? Từ Liên Xô và Đông Âu khi hệ thống này đang bất ổn chứ đâu nữa. Đó vừa là nơi có nền công nghiệp quốc phòng tương thích với nhu cầu của quân đội ta lúc đó, vừa là khu vực khả thi để triển khai công tác tình báo trong bối cảnh Liên Xô và Đông Âu đang hỗn loạn. Nhưng việc đầu tiên phải xác định là ta cần những tin tức bí quyết gì, có nghĩa là yêu cầu cụ thể của nhiệm vụ tình báo là gì. Ông Ba Quốc nói: "Việc xây dựng yêu cầu điều tra là của cấp trên, nhưng cơ quan tình báo phải tham mưu cho cấp trên xác định những nội dung ấy. Nó có 3 yêu cầu: Một là đúng với nhu cầu của các đơn vị trong toàn quân. Hai là phải biết nó ở đâu và làm cách nào để lấy. Ba là phải phù hợp với khả năng của tình báo ta, phải vừa tầm vừa sức, không thiếu không thừa, không cao không thấp so với yêu cầu của quân đội".

Tướng Vịnh nhớ lại: "Tôi lè lưỡi. Việc xây dựng và tham mưu được cho cấp trên về yêu cầu điều tra trong nhiệm vụ này đã là quá khó, chưa nói đến khi đã có yêu cầu điều tra thì biết phải làm sao mà thực hiện". Thầy trò ông lại phân công nhau đến tìm hiểu nhu cầu tại các đơn vị quân đội. Đúng là khó thật, vì trước những câu hỏi, thường nhận được hai kiểu trả lời: Thứ nhất là im lặng, thứ hai là "tất cả các thứ", có nghĩa là chính ta cũng không hiểu ta cần những gì. May mà có lời dặn của ông Sáu Nam, nên cuối cùng cũng xây dựng được một bản yêu cầu điều tra để tham mưu cho cấp trên.

Mặc dù phải vượt qua vô vàn khó khăn trắc trở, bắt đầu từ một nhóm đặc nhiệm tại Đông Âu, rồi mở rộng ra, rồi một tổ chức chuyên trách tình báo công nghiệp và tình báo ngoài nước được hình thành trực thuộc Cục 12 do Cục trưởng Ba Quốc trực tiếp phụ trách. Sau một thời gian, nhiệm vụ "nở" ra quá nhanh, tổ chức chuyên trách này có quy mô lớn, trở thành một đơn vị trực thuộc Tổng cục. Đó là nền móng quan trọng giúp quân đội ta giải quyết bài toán về tự chủ vũ khí. (còn tiếp)

Có thể bạn quan tâm

Sê San: Sông kể chuyện đời…

Sê San: Sông kể chuyện đời…

(GLO)- Dòng Sê San miệt mài chở nặng phù sa; sóng nước bồng bềnh không chỉ kể câu chuyện mưu sinh, bảo vệ phên giậu, mà còn gợi mở tương lai phát triển bền vững, góp phần khẳng định vị thế của vùng biên trong hành trình dựng xây quê hương, đất nước.

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

(GLO)- Mang ra chiếc nỏ được cất giữ hơn 30 năm, ông Siu Long (làng Gòong, xã Ia Púch, tỉnh Gia Lai)-nhân chứng trong trận đánh thung lũng Ia Drăng 60 năm trước chậm rãi nói: “Tôi muốn tặng món quà Tây Nguyên này cho một người bạn đến từ nước Mỹ”.

Ông Ksor Yung có lối sống trách nhiệm, gần gũi nên được mọi người quý mến. Ảnh: R’Ô Hok

Ksor Yung: Từ lối rẽ sai lầm đến con đường sáng

(GLO)- Từ một người từng lầm lỡ, ông Ksor Yung (SN 1967, ở xã Ia Rbol, tỉnh Gia Lai) đã nỗ lực vươn lên trở thành người có uy tín trong cộng đồng. Ông tích cực tham gia vận động, cảm hóa những người sa ngã, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

Thôn Lao Đu giữa bát ngát núi rừng Trường Sơn

Lao Đu đã hết lao đao

Nằm bên đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cuộc sống của hơn 150 hộ dân thôn Lao Đu, xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng nay đã đổi thay, ngôi làng trở thành điểm du lịch cộng đồng giữa bát ngát núi rừng. 

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

null