Ôm mộng với cây khoai lang
Tranh thủ ngày cuối tuần, bà Nay H’Nung (buôn Plei Rbai, xã Ia Piar) thuê thêm 3 nhân công cùng với gia đình làm cỏ cho 1,6 ha khoai lang. Những năm trước, bà cho thuê đất với giá 3 triệu đồng/sào để người khác trồng khoai lang. Thấy nhiều người trồng khoai lang cho lợi nhuận cao nên bà mạnh dạn trồng thử nghiệm.
Bà H’Nung cho biết: “Sau 1,5 tháng xuống giống, khoai lang đang phát triển tốt. Chưa có kinh nghiệm nên thấy người Kinh làm thế nào, mình học tập làm theo như vậy. Trồng khoai lang khá vất vả, vốn đầu tư cũng lớn nhưng gia đình cố gắng với hy vọng nâng cao thu nhập”.
Cũng theo bà H’Nung, năm trước, cánh đồng xã Ia Piar chủ yếu trồng lúa. Nhưng năm nay, bà con chuyển khoảng 2/3 diện tích để trồng khoai lang. Không chỉ bà con trong xã mà cả người dân các xã khác như: Ia Sol, Chư A Thai... cũng đến thuê đất để trồng khoai lang.
 |
Gia đình bà Nay H’Nung (thôn Plei Rbai, xã Ia Piar) lần đầu tiên xuống giống 1,6 ha khoai lang. Ảnh: Vũ Chi |
Cánh đồng xã Ia Sol trước đây chủ yếu trồng lúa thì nay cũng phủ kín khoai lang. Với kinh nghiệm 6 năm trồng khoai lang, vụ Đông Xuân 2023-2024, anh Tống Văn Chinh (thôn Thắng Lợi 1, xã Ia Sol) tiếp tục xuống giống 2 ha, gấp đôi năm trước.
Anh Chinh cho hay: Năm ngoái, khoai lang có giá 13 ngàn đồng/kg. Với năng suất 25 tấn/ha, sau khi trừ chi phí, gia đình lãi 200 triệu đồng.
“Cũng biết năm nay diện tích khoai lang tăng cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng “đâm lao thì phải theo lao thôi”. Năm nay, thời tiết đầu vụ thuận lợi nên dự kiến năng suất khoai lang sẽ đạt cao. Mặc dù khoảng rằm tháng Giêng, khoai lang mới thu hoạch nhưng hiện đã có một số thương lái đến hỏi mua trước với giá 150-160 triệu đồng/ha. Tuy vậy, tôi vẫn chưa bán. Hy vọng giá cả giữ ổn định cho tới cuối vụ”-anh Chinh chia sẻ.
Khuyến cáo mở rộng sản xuất gắn với liên kết tiêu thụ
Xã Ia Sol có tổng diện tích gieo trồng hàng năm khoảng 6.000 ha, trong đó có 3.200 ha lúa nước 2 vụ, 900 ha mía, 1.000 ha mì, còn lại là các cây trồng khác như: khoai lang, đậu, bắp, rau màu… Nếu như vụ Đông Xuân 2022-2023, toàn xã chỉ có khoảng 400 ha khoai lang thì năm nay, người dân đã xuống giống 620 ha. Toàn bộ diện tích này đều chuyển đổi từ đất trồng lúa. Trong đó, nhiều hộ trồng tới 5-6 ha.
Ông Nguyễn Hữu Khóa-Chủ tịch UBND xã Ia Sol-cho biết: Những năm gần đây, khoai lang được mùa, được giá, mang lại thu nhập đáng kể cho người dân trong xã. Người trồng khoai cũng dần thay đổi thói quen canh tác theo hướng hữu cơ. Năm 2023, xã có 200 ha khoai lang được cấp mã số vùng trồng.
Tuy nhiên, thực hiện khuyến cáo của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện, chính quyền địa phương tăng cường tuyên truyền, định hướng người dân mở rộng diện tích trồng khoai lang gắn với liên kết doanh nghiệp đầu tư, tiêu thụ sản phẩm để tránh trường hợp không có đầu ra ổn định, bị thương lái ép giá.
 |
Những năm gần đây, cây khoai lang mang lại nguồn thu nhập cao cho nhiều nông dân huyện Phú Thiện. Ảnh: V.C |
Nhìn lại lịch sử phát triển của cây khoai lang ở huyện Phú Thiện có thể thấy, diện tích cây trồng này không ngừng tăng lên theo từng năm. Nếu như vụ Đông Xuân 2020-2021, toàn huyện chỉ có 500 ha khoai lang thì năm 2021-2022 là 1.000 ha, năm 2022-2023 là 1.200 ha và đến nay tăng vọt lên 2.500 ha.
Qua khảo sát, hầu hết những chân đất cát pha đều đã được người dân chuyển sang trồng khoai lang. Trong tổng số 2.500 ha khoai lang, khoảng 1.200 ha chuyển đổi từ đất trồng lúa, còn lại là đất trồng cây hàng năm.
Theo ông Mai Ngọc Quý-Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện, việc Trung Quốc chấp nhận cho khoai lang của Việt Nam xuất khẩu chính ngạch đã khiến giá mặt hàng này tăng cao, lợi nhuận cao gấp 3-4 lần so với trồng lúa. Vì vậy, người dân đổ xô trồng khoai lang. Giá thuê đất trồng khoai cũng tăng lên 1-1,5 triệu đồng/sào. Diện tích khoai lang tăng đột biến tiềm ẩn rủi ro trong khâu tiêu thụ.
Cũng theo ông Quý, Phòng Nông nghiệp và PTNT đề nghị Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, UBND các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền, định hướng, khuyến cáo bà con nông dân mở rộng sản xuất gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm; tránh trường hợp cung vượt cầu, bị thương lái ép giá, lặp lại tình trạng phải giải cứu như năm 2019.
Bên cạnh đó, Phòng cũng tham mưu UBND huyện kêu gọi một số doanh nghiệp liên kết, bao tiêu sản phẩm cho người dân; tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân canh tác theo hướng hữu cơ, đăng ký cấp thêm mã số vùng trồng khoảng 300-400 ha để tạo thuận lợi cho việc xuất khẩu.
