Nghệ nhân Ưu tú Nay Dri đắm đuối với cồng chiêng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Nhận thấy được nguy cơ lớp trẻ dần xa rời nghệ thuật truyền thống, Nghệ nhân Ưu tú Nay Dri (buôn Sô Ma San, xã Ia Ma Rơn, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) đã tích cực truyền dạy nghệ thuật cồng chiêng cho thanh-thiếu niên trên địa bàn. 
Đến thăm nhà Nghệ nhân Ưu tú Nay Dri, chúng tôi vô cùng ấn tượng khi nhìn thấy khắp nơi trong nhà trưng bày những bộ chiêng quý. Ông cho biết: Những bộ chiêng này hầu hết là của người dân từ các nơi gửi về nhờ ông chỉnh âm. Rồi ông tỉ mỉ giới thiệu từng bộ chiêng.
Ông nhớ lại: “Thuở nhỏ, mình được theo ông và bố đi biểu diễn chiêng ở nhiều nơi, lâu dần âm thanh cồng chiêng như thấm vào máu của mình. Nếu không nghe tiếng chiêng thì buồn lắm”.
Vốn thông minh, nhanh nhẹn lại được sự chỉ bảo tận tình của ông và bố, ngay từ nhỏ, Nay Dri đã có thể diễn tấu những bài chiêng khó một cách thành thạo. Ông nói vui: “Hồi đó, con trai không biết đánh chiêng là con gái nó không thích đâu”. Nói đến đây, giọng ông bỗng chùng xuống: “Giờ thì khác rồi, lũ con trai, con gái trong làng không còn nhiều đứa mê tiếng chiêng nữa. Chúng thích nhạc cải tiến, hiện đại hơn”. 
Nghệ nhân Ưu tú Nay Dri đang chỉnh chiêng. Ảnh: Đinh Tùng
Nghệ nhân Ưu tú Nay Dri đang chỉnh chiêng. Ảnh: Đinh Tùng
Sự ưu tư của Nghệ nhân Nay Dri cũng dễ hiểu bởi trước xu thế hội nhập sâu rộng của đời sống xã hội, các dòng nhạc, điệu nhảy tân thời có vẻ như đang có sức cuốn hút lớp trẻ ở buôn làng nhiều hơn. Nhận thấy được nguy cơ lớp trẻ dần xa rời với nghệ thuật truyền thống, Nghệ nhân Ưu tú Nay Dri đã tích cực truyền dạy nghệ thuật cồng chiêng cho thanh-thiếu niên trên địa bàn. Cuối năm 2020, Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao huyện Ia Pa đã khai giảng 2 lớp truyền dạy cồng chiêng cho 64 học sinh Trường THCS Phan Bội Châu (xã Ia Ma Rơn), Trường Tiểu học và THCS Đinh Núp (xã Pờ Tó). Nghệ nhân Nay Dri phối hợp cùng Nghệ nhân Ưu tú Nay Phai đã truyền dạy những kỹ năng, điệu thức, cách diễn tấu cồng chiêng dùng trong dịp lễ hội. Kết thúc khóa học, các học viên có thể diễn tấu thành thục 4-5 bài chiêng truyền thống.
Bên cạnh đó, Nghệ nhân Ưu tú Nay Dri còn lặn lội xuống các tỉnh Bình Định, Quảng Nam để mua lại những bộ chiêng cũ rồi về chỉnh âm để lưu giữ cho các thế hệ con cháu mai sau. Tiếng lành đồn xa, người Jrai, Bahnar, Ê Đê ở các nơi tìm đến ông để học hỏi và nhờ chỉnh chiêng. Những lần như thế, ông đều vui vẻ nhận lời. Với ông, tiếng chiêng là nhịp tim, hơi thở cuộc sống vậy. Những bộ chiêng qua tay ông chỉnh sửa như được sống lại. Nghệ nhân Nay Dri cho biết: “Khi úp mặt chiêng xuống là chỉnh tiếng cao, bổng. Lúc chỉnh tiếng thấp, trầm thì ngửa chiêng ra, dùng búa gõ nhẹ theo đường vòng trong từ ngoài vào trong và các tâm điểm để kéo tiếng chiêng theo ý muốn”.
Ngoài ra, ông còn được mời đi biểu diễn trong các dịp lễ hội như: đêm hội cồng chiêng, lễ cầu mưa, lễ mừng lúa mới… Ông được mời truyền dạy nghệ thuật chỉnh chiêng cho thanh-thiếu niên nhiều nơi trên địa bàn các huyện lân cận.
Với những đóng góp trong việc giữ gìn và phát huy di sản văn hóa dân tộc, năm 2015, ông Nay Dri được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú.
ĐINH TÙNG

Có thể bạn quan tâm

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Cha mẹ làm nông, cả tuổi thơ của Trương Kim Ngân (sinh năm 1994) đã quen với việc gieo mạ, gặt lúa. Về sau, theo nghề họa sĩ - nghệ nhân, chị vẫn để bàn tay mình gắn bó với từng hạt gạo thân yêu thay vì chỉ có cọ, màu, giấy vẽ…

Khi sông gặp biển

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khi sông gặp biển

(GLO)- Giữa dòng chảy ký ức, bài thơ "Khi sông gọi biển" của tác giả Nguyễn Thanh Mừng gợi về hình bóng con sông xưa với lời hẹn thơ ngây, thể hiện nỗi niềm tiếc nuối trước những đổi thay. Sông vẫn đợi, chỉ người đã không còn như trước.

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

(GLO)- “Mây biên giới” của tác giả Đào An Duyên là bài thơ giàu cảm xúc về vẻ đẹp thanh bình nơi biên cương Tổ quốc. Tác giả khắc họa hình ảnh cột mốc trong nắng dịu, mây trời không lằn ranh, rừng khộp lặng im... như một bản hòa ca của thiên nhiên và lịch sử...

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.