Mỹ - Âu nhận ra để Trung Quốc vào WTO là sai lầm khủng khiếp

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News
Sau gần 20 năm cho phép Trung Quốc tham gia Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Mỹ và các cường quốc phương Tây giờ nhận ra đây là một sai lầm khủng khiếp.
 
Tổng thống Donald Trump bắt tay Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc chốt thỏa thuận thương mại ban đầu - Ảnh: REUTERS
Khi phát động cuộc đối đầu với Trung Quốc, Mỹ muốn gì ở Bắc Kinh? 
Các nhà nghiên cứu và quan chức Mỹ ở Washington cho rằng cái bắt tay của Tổng thống Donald Trump và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ở Nhà Trắng hồi tháng trước chỉ là vài phút giải lao trong một trận chiến còn dài.
Một thỏa thuận giúp chấm dứt cuộc thương chiến Mỹ - Trung có thể sẽ xuất hiện vào một ngày nào đó không xa, nhưng cuộc cạnh tranh giữa hai siêu cường này không chỉ dừng lại ở thương mại, nó bao trùm mọi lĩnh vực từ kinh tế, quốc phòng, văn hóa, công nghệ...
Cái giá của sai lầm
Có một sự thay đổi tiêu cực trong cái nhìn về Trung Quốc tại Mỹ những năm gần đây, và điều quan trọng là thay đổi này xuất hiện trước khi cả khi ông Trump bước vào Nhà Trắng.
"Nếu bà Hillary Clinton hay bất cứ ứng viên Dân chủ, Cộng hòa nào trở thành tổng thống hồi năm 2016, cuộc đối đầu với Trung Quốc vẫn sẽ nổ ra. Cảm nhận chung là cách tiếp cận cũ của Mỹ đối với Trung Quốc chẳng có tác dụng gì" - ông Daniel Kliman, cựu cố vấn cấp cao của Lầu Năm Góc, nhận định.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, theo ông Ray Bowen - nhà phân tích kinh tế làm việc cho chính phủ Mỹ trong giai đoạn 2001 - 2018. Cái dễ thấy nhất là việc Trung Quốc gia nhập WTO năm 2001 đã không mang lại lợi ích kinh tế như hứa hẹn cho Mỹ.
"Trung Quốc chưa từng có ý định chơi theo luật - ông Bowen giải thích - Họ tham gia WTO chỉ nhằm để tác động lên một tổ chức đa phương vốn chi phối thương mại toàn cầu. Nói cách khác, Trung Quốc chủ động ra tay chứ không ngồi yên để bị chỉnh đốn".
"Cú sốc Trung Quốc" là cụm từ dùng để mô tả làn sóng nhà máy đóng cửa và nạn thất nghiệp hàng loạt ở Mỹ. Các bang miền bắc của Mỹ - hay còn gọi là "vành đai gỉ sét" - là nơi chịu ảnh hưởng nặng nhất và đã bỏ phiếu bầu cho ông Trump hồi năm 2016.
Nhiều công ty Mỹ chuyển hoạt động sản xuất sang Trung Quốc để tranh thủ nhân công giá rẻ, tuy nhiên, cái giá là Trung Quốc buộc họ phải chuyển giao công nghệ và tài sản trí tuệ. Còn với những công ty không chuyển đi, bí mật thương mại của họ cũng bị đánh cắp bởi tin tặc và gián điệp.
Gần đây, giám đốc FBI Christopher Wray báo cáo trước Quốc hội Mỹ rằng hiện đang có ít nhất 1.000 cuộc điều tra về mất cắp tài sản trí tuệ có manh mối dẫn đến Trung Quốc. Chính phủ Mỹ ước tính những gì Trung Quốc ăn cắp trị giá chừng... 1.200 tỉ USD.
Theo chuyên gia Dean Cheng thuộc tổ chức học giả Heritage Foundation, đây là nguyên nhân chính khiến quan hệ Mỹ - Trung xuống dốc.
"Khi các công ty phát hiện bằng sáng chế của mình bị vi phạm, khi sản phẩm bị làm nhái, khi tài liệu nghiên cứu, phát triển bị ăn cắp... càng lúc họ nhận ra hợp tác với Trung Quốc không có lợi gì, thậm chí là bị thiệt hại" - ông Cheng mô tả.
 
Giám đốc FBI nói hơn 1.000 cuộc điều tra mất cắp tài sản trí tuệ có dấu vết dẫn đến Trung Quốc - Ảnh: BBC
Mối đe dọa lớn nhất
Có điều kiện làm việc trong chính phủ Mỹ, nhà kinh tế Ray Bowen cho biết ông nhận thấy bầu không khí bắt đầu thay đổi từ cuối năm 2015. Những người trước đó ủng hộ bắt tay với Trung Quốc bắt đầu cảnh giác khi thấy nước này đuổi theo Mỹ quá nhanh.
Cùng khoảng thời gian đó, trong Lầu Năm Góc, thiếu tướng Robert Spalding dẫn đầu một nhóm chuyên gia vạch ra chiến lược an ninh quốc gia mới để đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc. Ông là tác giả quyển sách "Cuộc chiến tàng hình, Trung Quốc vượt lên trong lúc giới tinh hoa Mỹ ngủ say ra sao".
Khi được hỏi về mức độ đe dọa của Trung Quốc đối với lợi ích của Mỹ, câu trả lời của tướng Spalding hết sức u ám:
"Đây là mối đe dọa sinh tồn mang nhiều hậu quả nhất kể từ thời đảng Quốc xã trong Thế chiến thứ hai. Tôi cho rằng mối nguy Trung Quốc còn lớn hơn Liên Xô (trong Chiến tranh lạnh - PV). Là nền kinh tế số 2 thế giới, tầm vươn của Trung Quốc trong các chính phủ và tổ chức phương Tây vượt xa những gì người Liên Xô làm được".
Kết quả làm việc của nhóm ông Spalding là Chiến lược An ninh quốc gia Mỹ công bố tháng 12-2017, đánh dấu một thay đổi lớn trong cách tiếp cận với Trung Quốc.
"Mối quan tâm với cuộc chiến chống khủng bố giờ đã chuyển sang cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc, đây được xác định là mối đe dọa chính đối với Mỹ" - chuyên gia Bonnie Glaser thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế bình luận.
 
Đá Subi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng và bồi đắp trái phép - Ảnh: BBC
Bộ Quốc phòng Mỹ giờ đây tin rằng đối phó Trung Quốc là một trong những mục tiêu quân sự chính của Mỹ trong vài thập niên tới. 
Tốc độ Trung Quốc bồi đắp và quân sự hóa Biển Đông bất chấp phản đối từ cộng đồng quốc tế đã khiến chính giới Washington không khỏi lo ngại.
Bên cạnh đó, chuyên gia Bonnie Glaser nhận xét Trung Quốc đã cho thấy rõ tham vọng dẫn đầu thế giới trong các công nghệ quan trọng của tương lai như robot, trí tuệ nhân tạo. 
"Đây là trọng tâm của cuộc cạnh tranh vì nếu Trung Quốc thành công, họ sẽ thay thế vị trí cường quốc số 1 của Mỹ" - bà dự báo.
Vì những lý do trên, quan điểm của Mỹ về Trung Quốc sẽ không thay đổi một sớm một chiều, thậm chí nếu Tổng thống Trump không tái đắc cử trong năm sau. 
Vấn đề cần bàn không phải là có đương đầu Trung Quốc hay không, mà là làm điều đó như thế nào. Nhiều chính trị gia Dân chủ muốn hợp sức với các đồng minh, trong khi ông Trump lại thích hành động đơn phương. Tuy nhiên, Đảng Dân chủ hiểu rõ họ sẽ không kiếm được bao nhiêu lá phiếu nếu mềm mỏng với Trung Quốc.
******
Bài viết của nhà báo David Grossman cho chương trình Newsnight của Đài BBC.
Phúc Long (TTO)

Có thể bạn quan tâm

Nga cho chưa đúng thời điểm để ngừng bắn ở Ucraine

Nga cho chưa đúng thời điểm để ngừng bắn ở Ucraine

(GLO)-"Hôm nay là khoảnh khắc đặc biệt, duy nhất sẽ không bao giờ xảy ra. Cả trong lịch sử Nga, Belarus và Ukraine, cũng như trong lịch sử thế giới, đặc biệt là châu Âu. Câu hỏi duy nhất là phải làm gì. Tất cả các bạn đều hiểu và biết rằng chỉ có một cách thức – đó là đàm phán. Đàm phán không có điều kiện tiên quyết", ông Lukashenko nói trong bài phát biểu trước người dân Belarus và các nhà lập pháp hôm 31/3.
Cựu tổng thống Trump bị truy tố

Cựu tổng thống Trump bị truy tố

(GLO)-Theo CNN đưa tin ngày 30/3, ông Trump sẽ trở thành cựu Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ bị truy tố hình sự. Diễn biến này có thể tác động đáng kể đến chiến dịch tái tranh cử năm 2024 của ông Trump, trùng với thời điểm xét xử vụ án.
Vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga sẽ chuyển đến Belarus

Vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga sẽ chuyển đến Belarus

(GLO)-Mới đây, đài RT dẫn lời ông Putin cho biết vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga có thể được đưa đến Belarus sớm nhất vào mùa hè năm nay, đánh dấu lần đầu tiên từ thập niên 1990 vũ khí này được triển khai ngoài lãnh thổ Nga. Vũ khí đưa đến Belarus nhưng sẽ do lực lượng Nga quản lý.
Lần đầu sau 19 năm, dân số Bắc Kinh giảm xuống

Lần đầu sau 19 năm, dân số Bắc Kinh giảm xuống

(GLO)-CNN hôm 23/3 dẫn số liệu thống kê từ chính quyền Bắc Kinh cho hay, từ năm 2021 – 2022, dân số thành phố đã giảm từ 21,88 triệu người xuống 21,84 triệu người. Đây là lần đầu tiên trong vòng 19 năm trở lại đây, Bắc Kinh ghi nhận tình trạng dân số giảm.
Khổng lồ: cần 411 tỷ USD để tái thiết Ucraine

Khổng lồ: cần 411 tỷ USD để tái thiết Ucraine

(GLO)-Theo Ngân hàng Thế giới (WB) mới đây, nhu cầu để Ukraine tái thiết và phục hồi đã tăng lên tới 411 tỷ USD, chỉ sau một năm Nga tấn công nước này. Khoản kinh phí khổng lồ nêu trên thể hiện tại cáo cáo được thực hiện bởi Kiev, Ngân hàng Thế giới, Ủy ban châu Âu và Liên hợp quốc.
Mỹ không coi quan hệ Nga- Trung là liên minh

Mỹ không coi quan hệ Nga- Trung là liên minh

(GLO)-Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 21/3, người phát ngôn phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby nói: “Chúng ta đã thấy cách mà hai quốc gia này phát triển mối quan hệ gắn bó như thế nào trong nhiều năm qua”.
Nếu trái đất nóng lên 1,8 độ C, tính mạng con người bị đe dọa vào năm 2100

Nếu trái đất nóng lên 1,8 độ C, tính mạng con người bị đe dọa vào năm 2100

(GLO)-Báo cáo được Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc (IPCC) công bố hôm 20/ 3 ‐ chắt lọc từ 10.000 trang báo cáo của hơn 1.000 nhà khoa học - cho thấy thế giới có khả năng đã bỏ lỡ mục tiêu khí hậu là hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5⁰C so với nhiệt độ thời tiền công nghiệp.
Dịch tả lại hoành hành châu Phi

Dịch tả lại hoành hành châu Phi

(GLO)-Ngày 17/3, TTXVN tại châu Phi dẫn thông tin từ Trung tâm kiểm soát dịch bệnh (CDC) châu Phi cho biết trong đợt dịch tả đang bùng phát tại một số quốc gia thuộc châu lục này, giới chức y tế đã ghi nhận tổng cộng 53.660 ca mắc bệnh kể từ tháng 2 vừa qua đến nay, trong đó 1.282 ca tử vong.
ICC phát lệnh bắt tổng thống Nga

ICC phát lệnh bắt tổng thống Nga

(GLO)-Theo TASS, trong lệnh bắt ngày 17-3, Tòa hình sự quốc tế ( ICC) cho biết họ nghi ngờ ông Putin đã trục xuất bất hợp pháp trẻ em và đưa người bất hợp pháp từ lãnh thổ Ukraine sang Nga.