Vào google, gõ từ “xuyến chi”, tôi có được rất nhiều kết quả từ tên gọi, nguồn gốc đến công dụng của loài cây này. Thì ra, từ hơn 50 năm trước, xuyến chi đã được trồng nhiều ở một số vùng tại châu Phi vì dễ canh tác và có thể sử dụng làm rau ăn. Theo một số tài liệu khoa học, rau xuyến chi có hương vị đặc trưng, giàu dinh dưỡng. Còn trong Đông y, xuyến chi được coi là bài thuốc, có công dụng thanh nhiệt, giải độc và dùng vào chữa trị một số bệnh đơn giản như bị côn trùng cắn, viêm sưng họng, tiêu chảy.
Là người yêu hoa cỏ, đến giờ, tôi cũng không nhớ được rằng mình đã chụp bao nhiêu tấm ảnh về loài thảo mộc dân dã này, chủ yếu là ảnh những bông hoa mỏng manh với sắc trắng tinh khôi điểm xuyết nhụy vàng gợi vẻ dịu dàng, tinh tế. Xuyến chi ra hoa quanh năm, nhưng đẹp nhất là vào mùa xuân và mùa thu. Và, vào khoảng thời gian đó, loài hoa cỏ nho nhỏ xinh xinh ấy đã để thương để nhớ trong trái tim biết bao người.
Khi coi xuyến chi là một loài rau giúp thực đơn bữa cơm gia đình thêm phong phú, đổi vị, lại giảm bớt việc đi chợ và có phần tiết kiệm, tôi thường làm một số món đơn giản như luộc, xào tỏi hoặc nấu canh. Sau khi lựa hái những ngọn xuyến chi xanh non, tôi đem vào nhà rửa sạch, ngâm khoảng 10 phút với nước muối pha loãng và để ráo nước.
Món tôi hay làm nhất là rau xuyến chi xào tỏi. Để rau bớt đi vị đăng đắng cùng mùi hơi hăng hắc, tôi thường chần xuyến chi qua nước sôi rồi mới đem xào. Vốn dĩ xuyến chi đã là một loại rau giàu dinh dưỡng, khi kết hợp với tỏi sẽ đem đến sự thơm ngon, hấp dẫn không ngờ.
Thực ra, lý do khiến tôi yêu thích và hay làm món rau xuyến chi xào tỏi là bởi tôi đã đọc được thông tin trên trang web của Nhà thuốc Long Châu rằng, món ăn này không những ngon miệng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhất là việc chống viêm, chống ô xy hóa, hỗ trợ hệ tiêu hóa...
Còn món luộc thì lại khá đơn giản, như cách làm với các loại rau thông thường khác như rau cải, rau muống; khi ăn thì chấm với nước mắm hoặc nước tương tùy sở thích mỗi người. Với món canh, tôi hay nấu với thịt heo băm nhỏ. Khi nấu canh, cho thịt nạc băm nhỏ vào xào sơ với dầu ăn, hành khô rồi cho nước vào đun sôi, sau đó nêm gia vị và cuối cùng là bỏ rau xuyến chi vào nấu chín.
Vào lúc chiều muộn, khi trời bất ngờ thắp lên một đôi giọt nắng vàng nhạt, tôi thường ra trước nhà ngó nghiêng vạt xuyến chi non xanh đang đu đưa theo gió. Con hẻm nhỏ thoai thoải dốc trong lòng phố với gần 20 nếp nhà-nơi gia đình tôi đã gắn bó được hơn 20 năm như đẹp hơn, yên bình hơn với màu xanh non của vạt xuyến chi, màu xanh dịu của trời, màu vàng nhẹ của nắng, màu trắng ngà của những bức tường... Và chính những khoảnh khắc bình yên ấy càng khiến tôi yêu hơn cuộc sống này.
