Công ty TNHH một thành viên Chế biến Khoáng sản Kbang được giao khai thác khu mỏ rộng 36,6 ha thuộc xã Đông, huyện Kbang. Ông Nguyễn Quang Anh- Giám đốc Công ty cho biết: Trung bình mỗi ngày Công ty khai thác 360 m3 quặng, để ba dây chuyền của nhà máy vận hành tuyển ra 120 tấn quặng tinh.
Với dây chuyền sản xuất đó, mỗi ngày nhà máy dùng hết 120 m³ nước để rửa quặng. Nước thải của nhà máy tuyển quặng chảy tuần hoàn qua 13 hồ lắng lọc tự nhiên, mỗi hồ rộng 1,5 ha. Nước thải của bể chứa đã được làm sạch, tái sử dụng và hoàn toàn không thải ra môi trường. Đồng thời, mỗi ngày nhà máy còn phải đem đổ đi hơn 50 chuyến xe tải bùn lấy từ các bể lắng. Số bùn lắng này chủ yếu được đổ ở các khe núi, ruộng trũng của người dân hoặc đưa đi hoàn thổ.
Người dân xã Đông phản ánh rằng mỗi khi có mưa, phần lớn số bùn lắng này bị cuốn trôi ra các con suối, nhánh sông nên hầu hết các con suối, nhánh sông ở huyện Kbang đều bị nhuộm đỏ bởi bùn. Đặc biệt, từ sau trận xả lũ của thủy điện An Khê-Ka Nak (ngày 24 và 25-5) đến nay, người dân ở khu vực này không dám sử dụng nguồn nước ở đây nữa. Tình trạng này đã kéo dài từ năm 2010 đến nay.
Trước tình trạng trên, các cấp lãnh đạo tỉnh đã ngay lập tức vào cuộc và không dưới hai lần thành lập đoàn liên ngành kiểm tra và gửi mẫu nước đi xác minh để có kết quả khẳng định chính việc khai thác, tuyển quặng sắt là một trong những thủ phạm.
Sở Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan chức năng tỉnh cũng kết luận hệ thống xử lý nước thải của nhà máy này chỉ có 7 hồ lắng lọc lộ thiên rất cạn và được thiết kế theo kiểu bậc thang chứ không phải 13 bể lắng. Diện tích mỗi hồ chỉ vài trăm mét vuông, hồ lớn nhất cũng chỉ khoảng 500 m2. Nước trong các hồ này đặc quánh, đỏ ngầu. Trung bình mỗi ngày ba dây chuyền tuyển quặng của nhà máy cần ít nhất 120 m3 nước và cũng thải ra khối lượng nước tương đương. Trong khi đó, dung tích các hồ không đủ chứa nên chỉ cần vận hành một thời gian ngắn, nước đã đầy hồ. Bên cạnh đó, hệ thống xử lý nước thải của nhà máy không đảm bảo, các hồ lắng bị quá tải làm nước thải chảy tràn ra sông Ba. Từ cầu treo xã Đông đến xã Nghĩa An thuộc huyện Kbang chỉ có một điểm xả nước thải duy nhất của nhà máy tuyển quặng sắt, đây chính là nguyên nhân làm nước sông Ba bị đỏ đục, ô nhiễm môi trường trầm trọng.
Năm 2010, UBND tỉnh đã hai lần ra quyết định tạm đình chỉ hoạt động của nhà máy tuyển quặng sắt do các hồ lắng quá tải, đê bao các hồ bị vỡ làm nước thải chảy thẳng ra sông Ba gây ô nhiễm trầm trọng. Tuy nhiên, cả hai lần nhà máy này đều không chấp hành và vẫn tiến hành tuyển quặng suốt ngày đêm.
Mới đây, vào ngày 8-7, UBND tỉnh tiếp tục có Quyết định số 2026/UBND-CNXD yêu cầu Công ty TNHH một thành viên Chế biến Khoáng sản Kbang tạm dừng hoạt động và chấm dứt ngay các hoạt động xả nước thải ra sông Ba của nhà máy tuyển quặng của Công ty này. Theo quyết định, sau khi Công ty hoàn thành việc tháo dỡ, san lấp toàn bộ hệ thống cống xả nước thải từ các hồ chưa qua xử lý ra sông Ba, đồng thời hoàn thiện hệ thống mương thoát nước mưa bao quanh nhà máy và hồ xử lý bùn không cho chảy tràn vào nguồn nước, đảm bảo không xả nước thải ra sông Ba, UBND tỉnh sẽ xem xét cho phép nhà máy hoạt động trở lại. Bên cạnh đó, UBND huyện Kbang, thị xã An Khê và Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm kiểm tra, giám sát chặt chẽ công tác bảo vệ môi trường của nhà máy và xử lý các hành vi vi phạm của Công ty này theo đúng quy định.
Đây là lần thứ ba UBND tỉnh ra quyết định yêu cầu tạm dừng đối với một Công ty liên tục vi phạm. Hy vọng lần “tạm dừng” này sự việc sẽ được xử lý dứt điểm. Và cũng hy vọng các cấp chính quyền cần có biện pháp cứng rắn, quyết liệt chứ đừng “tạm dừng” nữa để tránh tình trạng “lờn thuốc”.
 |
| Dù trời không có mưa nhưng những dòng suối ở xã Đông, huyện Kbang vẫn đỏ ngầu, đặc quánh do việc khai thác quặng thải ra. Ảnh: K.N.B |
Trước tình trạng trên, các cấp lãnh đạo tỉnh đã ngay lập tức vào cuộc và không dưới hai lần thành lập đoàn liên ngành kiểm tra và gửi mẫu nước đi xác minh để có kết quả khẳng định chính việc khai thác, tuyển quặng sắt là một trong những thủ phạm.
Sở Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan chức năng tỉnh cũng kết luận hệ thống xử lý nước thải của nhà máy này chỉ có 7 hồ lắng lọc lộ thiên rất cạn và được thiết kế theo kiểu bậc thang chứ không phải 13 bể lắng. Diện tích mỗi hồ chỉ vài trăm mét vuông, hồ lớn nhất cũng chỉ khoảng 500 m2. Nước trong các hồ này đặc quánh, đỏ ngầu. Trung bình mỗi ngày ba dây chuyền tuyển quặng của nhà máy cần ít nhất 120 m3 nước và cũng thải ra khối lượng nước tương đương. Trong khi đó, dung tích các hồ không đủ chứa nên chỉ cần vận hành một thời gian ngắn, nước đã đầy hồ. Bên cạnh đó, hệ thống xử lý nước thải của nhà máy không đảm bảo, các hồ lắng bị quá tải làm nước thải chảy tràn ra sông Ba. Từ cầu treo xã Đông đến xã Nghĩa An thuộc huyện Kbang chỉ có một điểm xả nước thải duy nhất của nhà máy tuyển quặng sắt, đây chính là nguyên nhân làm nước sông Ba bị đỏ đục, ô nhiễm môi trường trầm trọng.
Mới đây, vào ngày 8-7, UBND tỉnh tiếp tục có Quyết định số 2026/UBND-CNXD yêu cầu Công ty TNHH một thành viên Chế biến Khoáng sản Kbang tạm dừng hoạt động và chấm dứt ngay các hoạt động xả nước thải ra sông Ba của nhà máy tuyển quặng của Công ty này. Theo quyết định, sau khi Công ty hoàn thành việc tháo dỡ, san lấp toàn bộ hệ thống cống xả nước thải từ các hồ chưa qua xử lý ra sông Ba, đồng thời hoàn thiện hệ thống mương thoát nước mưa bao quanh nhà máy và hồ xử lý bùn không cho chảy tràn vào nguồn nước, đảm bảo không xả nước thải ra sông Ba, UBND tỉnh sẽ xem xét cho phép nhà máy hoạt động trở lại. Bên cạnh đó, UBND huyện Kbang, thị xã An Khê và Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm kiểm tra, giám sát chặt chẽ công tác bảo vệ môi trường của nhà máy và xử lý các hành vi vi phạm của Công ty này theo đúng quy định.
Đây là lần thứ ba UBND tỉnh ra quyết định yêu cầu tạm dừng đối với một Công ty liên tục vi phạm. Hy vọng lần “tạm dừng” này sự việc sẽ được xử lý dứt điểm. Và cũng hy vọng các cấp chính quyền cần có biện pháp cứng rắn, quyết liệt chứ đừng “tạm dừng” nữa để tránh tình trạng “lờn thuốc”.
Bích Nga
