Lấy lại vị thế

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Các ngành khoa học cơ bản kém phát triển, kéo theo hệ lụy không nhỏ trong phát triển kinh tế, xã hội và hội nhập quốc tế.

Từ khi tổ chức kỳ thi THPT Quốc gia (nay là kì thi tốt nghiệp THPT) xu hướng lựa chọn bài thi khoa học xã hội và nhân văn của thí sinh tăng dần qua từng năm.

Đến năm 2024, gần 60% thí sinh lựa chọn bài thi khoa học xã hội, trong khi bài thi khoa học tự nhiên chỉ còn hơn 40%. Còn nhớ những năm 2000, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) phải tuyển sinh khối A (Toán, Lí, Hóa) vì ít thí sinh thi khối C (Văn, Sử, Địa) nhưng chỉ hơn chục năm sau, gió đổi chiều. Các trường kĩ thuật, công nghệ, kinh tế phải lồng ghép các môn khoa học xã hội vào tổ hợp xét tuyển vì số lượng thí sinh thi khoa học tự nhiên giảm dần; hơn 200 tổ hợp mới phát triển từ 4 khối truyền thống (A, B,C,D) để phục vụ nhu cầu tuyển sinh của các trường, trong đó có một nguyên nhân sâu xa là thí sinh dần quay lưng với các môn khoa học tự nhiên.

Điều này xuất phát từ thực tế bài thi khoa học xã hội trong kì thi của THPT quốc gia hay kì thi tốt nghiệp THPT dễ đạt điểm cao hơn bài thi khoa học tự nhiên. Nhưng quan trọng hơn, vì mục tiêu tuyển sinh, trường đại học không còn giữ được mục tiêu, định hướng ban đầu; sự dễ dãi trong tuyển sinh, chiều theo thí sinh nên mới có những tổ hợp lạ, tổ hợp để tuyển sinh bằng mọi giá.

Câu chuyện lựa chọn môn thi là tấm gương phản chiếu số phận của nhóm ngành khoa học cơ bản. Nó cũng lay lắt như chính các môn khoa học tự nhiên. Trước mùa tuyển sinh, những cái tít như: Thí sinh thờ ơ với ngành khoa học cơ bản; Khó tuyển sinh ngành khoa học cơ bản… lại xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mà khó khăn thật, mỗi ngành chỉ tuyển 30 chỉ tiêu hoặc 50 chỉ tiêu nhưng số thí sinh nhập học chỉ 5-6 em dù điểm xét tuyển đầu vào không cao và học phí ở mức thấp nhất trong các ngành đào tạo.

Bộ GD&ĐT đặt ra mục tiêu 35% sinh viên học ngành STEM (Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật, Toán học) để đáp ứng nhu cầu nhân lực các ngành công nghệ cao khi Việt Nam gia nhập thị trường vi mạch - bán dẫn toàn cầu. Bộ GD&ĐT lạc quan tin tưởng con số này.

Đối với đào tạo sau đại học, các ngành STEM khó tuyển sinh hơn gấp nhiều lần đào tạo hệ đại học. Những năm gần đây, tuyển sinh thạc sĩ, tiến sĩ liên tục sụt giảm, chỉ đạt 30-50% chỉ tiêu. Sự sụt giảm này sẽ bị trả giá trong thời gian tới, khi không có nhân lực để thực hiện yêu cầu của sự phát triển. GS.TS Chử ĐứcTrình (Trường Đại học Công nghệ, ĐH Quốc gia Hà Nội) khẳng định, ngành bán dẫn rất kén người làm. Muốn làm được phải giỏi về các môn khoa học tự nhiên như Vật lí, Hóa học, Sinh học. Chính vì vậy, khi Bộ GD&ĐT xây dựng quy chuẩn chương trình đào tạo ngành này, ông đề xuất thí sinh phải đạt từ 8 điểm/môn thi. Trong lúc vừa đề xuất chính sách, các trường đại học vẫn phải vừa tự thân vận động để có thể thu hút được thí sinh đến với ngành khoa học cơ bản.

Từ 2023, ĐH Quốc gia Hà Nội đã miễn học phí, hỗ trợ sinh hoạt phí cho sinh viên theo học 18 ngành khoa học cơ bản tại các đơn vị trực thuộc. Năm 2025, Trường Đại học Công nghệ đã miễn học phí, cấp sinh hoạt phí hằng tháng cho học viên (thạc sĩ) và nghiên cứu sinh (tiến sĩ). Những giải pháp hỗ trợ người học của các đơn vị đào tạo không ngoài mục đích lấy lại vị thế cho các ngành khoa học cơ bản. Bởi đây là xương sống của nền kinh tế, được các doanh nghiệp săn đón từ khi ngồi trên ghế nhà trường nhưng lại…“khát” người học.

Theo Nghiêm Huê (TPO)

Có thể bạn quan tâm

Vị thế Việt Nam

Vị thế Việt Nam

Kinh tế tăng trưởng đầy ấn tượng, chính sách ngoại giao linh hoạt và hiệu quả, vị thế quốc gia ngày càng tăng trên trường quốc tế… là những gì mà nhiều chuyên gia về các vấn đề quốc tế đã đánh giá về Việt Nam suốt những năm qua.

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

(GLO)- Làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai về công tác chuẩn bị cho Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 vào ngày 25-8 vừa qua, Chủ tịch nước Lương Cường yêu cầu Gia Lai nêu cao tinh thần đoàn kết, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương để phát triển.

Biến ưu thế thành thế mạnh

Biến ưu thế thành thế mạnh

Việc Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm từ ngày 22.8 vừa qua khiến những nền kinh tế hiện lệ thuộc nhiều vào cung ứng đất hiếm từ Trung Quốc không khỏi thêm quan ngại sâu sắc, đặc biệt Mỹ và các thành viên EU.

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Trong bối cảnh ngành giáo dục đang hướng đến mô hình trường học hạnh phúc, việc điều chỉnh thời gian học trong ngày, đặc biệt là giờ vào học buổi sáng, đang nhận được nhiều sự quan tâm của học sinh và cha mẹ học sinh trong những ngày qua.

Rõ hướng đi

Rõ hướng đi

Trong bối cảnh phát triển công nghệ số, tiền mã hóa đang nổi lên như một tài sản số then chốt, thu hút giới đầu tư và cả các nhà nghiên cứu...

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Một trong những vấn đề được quan tâm thời gian gần đây là sau khi tiến hành sắp xếp lại địa giới hành chính và thực hiện chính quyền 2 cấp thì nhiều cán bộ, chuyên viên phụ trách mảng văn hóa - xã hội tại các phòng ban cấp xã không có chuyên môn về giáo dục.

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

(GLO)- Trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới, khi chính quyền hai cấp đang vận hành thì tư tưởng cục bộ địa phương cần được nhận diện chính xác để phòng - chống hiệu quả. Bởi lẽ, loại “ung nhọt” này phá vỡ sự thống nhất trong hệ thống chính trị, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội.

null