(GLO)- Cách mạng công nghệ đang mang đến nhiều tiện ích cho báo chí. Bên cạnh sự thuận lợi hơn nhiều trong khi tác nghiệp để chuyển tải tác phẩm báo chí đến với công chúng, người làm báo cũng phải đối mặt với những thách thức mà mặt trái của thông tin đa chiều mang lại. Một cái tâm trong sáng, một tinh thần cống hiến hết mình cho nhân dân, cho đất nước sẽ giúp người làm báo thời đại 4.0 hoàn thành sứ mệnh cao cả của mình.
Lâu nay, hình ảnh quen thuộc của nhà báo là cây bút, cuốn sổ và chiếc máy ảnh. Hình ảnh minh họa thường dùng cho các bài viết về báo chí là “rừng” máy ảnh hướng vào đối tượng chính trong sự kiện. Và chuyện đọc báo càng dễ hình dung với cảnh một người tay cầm tờ báo, ánh mắt chăm chú từng trang, từng dòng.
 |
| Ảnh internet |
Nhưng bây giờ thì đã khác. Ít khi thấy hình ảnh một người tay cầm tờ báo, vừa nhâm nhi ly cà phê sáng vừa theo dõi một phóng sự dài kỳ hay một bài tường thuật trận bóng đá vừa kết thúc đêm qua. Thay vào đó là laptop, smartphone hoặc máy tính bảng. Người làm báo bây giờ cũng đỡ vất vả hơn nhờ tính tiện ích của truyền thông điện tử, truyền thông đa phương tiện. Thế nhưng, phía sau vầng hào quang ấy lại luôn tiềm ẩn những nguy cơ mà không phải nhà báo nào cũng nhận ra. Chỉ sau mấy mươi giây, một sự kiện nóng đã lan truyền khắp không gian mạng, cả thế giới đã biết điều gì vừa xảy ra nhưng độ chính xác thì… chưa chắc! Có những nhà báo không đủ thời gian để suy nghĩ trước áp lực chạy đua thông tin.
Báo chí trong thời đại 4.0 luôn gắn chặt với truyền thông số. Nếu không tự đổi mới, không tự nâng mình lên, báo chí sẽ tụt hậu với... mạng xã hội. Với “tương quan lực lượng” giữa hơn 18.000 nhà báo được cấp thẻ với 48 triệu người dùng facebook, dùng mạng xã hội để “làm báo” thì mạng xã hội đã có sức lan tỏa ghê gớm đối với dư luận. Đó thực sự là một thách thức lớn đối với nền báo chí nước nhà và đội ngũ những người làm báo hiện nay.
Điều tất yếu là chúng ta phải dồn sức mạnh vào chất lượng từng tin bài, từng số báo. Tin tức nhanh nhạy mà chuẩn xác, lan tỏa kịp thời và rộng khắp tới công chúng. Giữa vô số những “món ăn tinh thần” được “bày ra” trên nền tảng truyền thông đa phương tiện, “món ăn” do hơn 18.000 nhà báo chế biến ra phải thể hiện sự vượt trội, phải chất, phải tinh hơn. Không chỉ thỏa mãn nhu cầu, thị hiếu công chúng mà phải thể hiện được tính đúng đắn, chuẩn mực trong vai trò định hướng dư luận, dẫn dắt nhân tâm mà tạo nên động lực phát triển cho xã hội. Trách nhiệm của báo chí vì thế càng trở nên nặng nề, khó khăn hơn.
Tuy nhiên, một cánh cửa khép lại thì một cánh cửa khác lại mở ra. Thách thức của thời đại kỷ nguyên số luôn mở ra cơ hội mới để đội ngũ những người làm báo thực hiện tốt trách nhiệm công dân của mình.
Tự hào là một trong những lực lượng góp phần làm nên lịch sử đất nước, 93 năm qua, những người làm báo Việt Nam luôn đồng hành với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc, trong chiến đấu cũng như trong dựng xây đất nước. Báo chí cách mạng Việt Nam đã thừa hưởng bản lĩnh kiên cường, ý chí quật khởi, tinh thần vượt khó, sáng tạo nên đường đi cho riêng mình, làm tròn trách nhiệm là cầu nối giữa Đảng với dân. Những năm gần đây, báo chí ngày càng thể hiện rõ vai trò xung kích trên mặt trận đấu tranh phòng-chống tham nhũng, lãng phí và các tệ nạn xã hội; thực hiện chức năng giám sát, phản biện xã hội, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo; phản bác quan điểm sai trái, thù địch, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ. Nhà báo còn là những nhà ngoại giao trên mặt trận thông tin giúp thế giới hiểu hơn về Việt Nam-một dân tộc yêu chuộng hòa bình, nhiệt thành xây dựng thế giới tiến bộ, văn minh...
Tại hội thảo về báo chí nhân Hội Báo năm 2018 diễn ra mới đây, nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu cho rằng, ứng dụng công nghệ tiên tiến là quan trọng nhưng cái tâm của người làm báo mới là căn bản. Nghề nào cũng cần có đạo đức nghề nghiệp, nhưng với người làm báo thì điều ấy càng phải được đề cao, vì sản phẩm của nhà báo có giá trị tác động xã hội rất lớn. Thiếu thận trọng, chạy theo những nhu cầu rẻ tiền, đưa tin giật gân, câu khách, nhà báo sẽ gây ra hậu quả vô cùng tai hại.
Có thể đâu đó vẫn còn nhà báo hoặc những kẻ mang danh nhà báo để vòi vĩnh, “đánh quả” tống tiền doanh nghiệp. Nhưng đó chỉ là “con sâu làm rầu nồi canh”. Đa số các nhà báo Việt Nam vẫn kiên định lập trường, luôn sát cánh cùng các chiến sĩ nơi đảo xa gìn giữ biển trời Tổ quốc; lặn lội đêm hôm cùng Bộ đội Biên phòng và các lực lượng chức năng khác trên mặt trận chống buôn lậu gian lận thương mại; họ sẵn sàng chấp nhận hiểm nguy trên mặt trận đấu tranh chống tham nhũng, tệ nạn xã hội, bảo vệ công lý, lẽ phải. Đã chiến đấu bảo vệ chân lý là luôn công bằng, chính trực, chiến đấu đến cùng!
Kiến thức giúp nhà báo sáng suốt phát hiện ra những bất thường trong chuỗi sự kiện mà thoạt nhìn, tưởng chừng như hợp lý. Còn cái tâm trong sáng, bản lĩnh chính trị vững vàng sẽ giúp nhà báo tự tin, không vấp ngã trước những cám dỗ tầm thường, sẵn sàng dấn thân vì sự nghiệp. Đó là đạo đức, là trách nhiệm của nhà báo trước vận hội, thử thách của cách mạng công nghệ 4.0 để chung tay xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam hiện đại, bản sắc, vì nước, vì dân!
Nguyễn Vân
