Siết chặt quản lý nguồn cây giống
Giống cây lâm nghiệp là yếu tố then chốt quyết định năng suất, hiệu quả kinh tế và phát triển rừng bền vững. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, trong tháng 10, tỉnh đã công nhận thêm 6 nguồn giống cây trồng lâm nghiệp chính của 5 cơ sở, với tổng diện tích 2,27 ha.
Tính từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh đã có 72 nguồn giống của 69 cơ sở được công nhận với tổng diện tích 21,06 ha. Bên cạnh đó, ngành cũng công nhận 1 nguồn giống cây trội với 112 cây và tham mưu cấp 1 giấy phép xuất khẩu giống cây trồng lâm nghiệp.
Các giống cây trồng phổ biến hiện nay là keo lai dòng AH1, AH7, BV10, BV16, BV32, BV33, BV71, BV73, BV75, BV523 và bạch đàn Uro (U6, GU8...). Đây là những giống được đánh giá cao về năng suất, khả năng sinh trưởng và phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương.
Theo Chi cục Kiểm lâm, Gia Lai có khoảng 140 cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng lâm nghiệp được cấp phép hoạt động, với tổng diện tích vườn cây đầu dòng gần 50 ha. Trong đó, 4 đơn vị đã ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất cây giống nuôi cấy mô, với công suất sản xuất lên đến 42 triệu cây/năm.
Tuy vậy, công tác quản lý giống cây trồng lâm nghiệp vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Nguyên nhân là do nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, tự phát; một số cơ sở chưa tuân thủ quy trình kỹ thuật; tình trạng lưu thông, buôn bán giống không rõ nguồn gốc vẫn còn diễn ra.
Bên cạnh đó, giá cả và đầu ra chưa ổn định khiến nhiều cơ sở ngại đầu tư mở rộng sản xuất. Đáng lo ngại hơn, bệnh chết héo trên cây keo lai đã xuất hiện ở một số địa phương nhưng chưa có biện pháp phòng trừ hiệu quả.
Nhằm khắc phục tình trạng này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm và các xã, phường tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về quản lý giống; kiểm tra, rà soát, kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh giống cây trồng lâm nghiệp.
Các cơ sở không rõ nguồn gốc, không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ bị xử lý nghiêm, thậm chí buộc tiêu hủy toàn bộ lô giống không đạt chất lượng.
Theo Hạt Kiểm lâm khu vực Tuy Phước-Quy Nhơn, trong tháng 10, các cơ sở trên địa bàn đã ươm trồng 2.536 cây keo và 150 nghìn cây bạch đàn. Tính từ tháng 7-2025 đến nay, tổng sản lượng đạt hơn 14 triệu cây giống, cho thấy nhu cầu và năng lực sản xuất giống của tỉnh đang ngày càng lớn.
Theo Hạt trưởng Đoàn Văn Tá, trong tháng 10, đơn vị đã phối hợp với UBND các xã, phường trên địa bàn và Đội quản lý thị trường số 5 (Chi cục Quản lý thị trường tỉnh) tổ chức kiểm tra hoạt động sản xuất kinh doanh giống cây trồng lâm nghiệp của 28 cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn; hướng dẫn, nhắc nhở các đơn vị thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
Đột phá nhờ công nghệ sinh học và phục tráng giống
Năm 2025, Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn có kế hoạch ươm trồng 5,4 triệu cây giống lâm nghiệp các loại. Hiện tại là mùa xuất cây trồng rừng nhưng Công ty vẫn tiếp tục sản xuất để duy trì giống và chuẩn bị giống gốc cho năm tới.
Theo Th.S Nguyễn Hoài Nam-Trưởng Phòng Kỹ thuật-Quản lý bảo vệ rừng (Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn), nhu cầu về giống cấy mô tiếp tục tăng lên trong năm nay, tạo động lực để Công ty áp dụng quy trình nhân giống tiên tiến, không ngừng nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu khắt khe trong trồng rừng gỗ lớn.
Đồng thời, Công ty sẽ tiến hành phục tráng giống (nhân giống từ cây trội, cây đầu dòng) để duy trì và khôi phục lại các đặc tính ban đầu của giống gốc, khắc phục tình trạng thoái hóa, tạo ra các giống cây trồng có chất lượng cao và ổn định cho sản xuất đại trà.
Hiện nay, các cơ sở sản xuất giống được khuyến khích đầu tư mở rộng quy mô nuôi cấy mô, kết hợp nhân giống vô tính (mô, hom) nhằm bảo đảm cây giống đồng đều, ổn định và có khả năng chống chịu tốt.
Đồng thời, tăng cường nghiên cứu, khảo nghiệm, phục tráng các giống cây lâm nghiệp phù hợp với từng vùng sinh thái, phục vụ mục tiêu phát triển rừng gỗ lớn và nâng cao giá trị kinh tế lâm sản.
Cùng với đó, công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức của người dân, chủ rừng về lợi ích của việc sử dụng giống có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng cao. Các cơ quan chuyên môn thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật thâm canh, chăm sóc, giúp người dân nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng.
Ông Nguyễn Văn Hoan-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường-cho biết: Ngành lâm nghiệp xác định nâng cao chất lượng nguồn giống là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Ngành sẽ tập trung ứng dụng công nghệ sinh học, xây dựng hệ thống kiểm định giống theo hướng chuẩn hóa, tạo nền tảng cho sản xuất giống chất lượng cao.