(GLO)- Chất vấn là một trong những công cụ giám sát rất quan trọng, thể hiện quyền năng của người đại biểu được nhân dân trao và pháp luật quy định. Hoạt động chất vấn được nhân dân đặc biệt quan tâm theo dõi và bày tỏ nhiều cảm xúc, sự tín nhiệm, đánh giá, chấm điểm… các bên có liên quan thực hiện hoạt động này tại nghị trường và giữa hai kỳ họp.
Hoạt động chất vấn nhằm làm rõ trách nhiệm chính trị của người được chất vấn về những vấn đề thuộc lĩnh vực, thẩm quyền phụ trách. Chất vấn không phải “vạch lá tìm sâu” mà nhằm giải quyết tốt nguyện vọng chính đáng của cử tri và những vấn đề bức thiết từ cuộc sống đồng thời cũng là cơ hội để người được chất vấn thể hiện năng lực của mình. Đại biểu HĐND thực hiện tốt hoạt động chất vấn sẽ càng tăng thêm niềm tin của cử tri.
 |
Có thể khẳng định rằng, hoạt động chất vấn tại nghị trường chính là sự công khai, minh bạch về trách nhiệm, bản lĩnh và năng lực của đại biểu một cách rõ nét nhất trước nhân dân. Đồng thời, chất vấn góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND, làm cho HĐND mạnh lên; thúc đẩy người được chất vấn ngày càng tăng cường trách nhiệm hơn trong công việc được giao, trách nhiệm cao trước nhân dân; tự rèn, sửa mình để tránh sai phạm và tha hóa quyền lực. Kết quả chất vấn sẽ góp phần thúc đẩy hoạt động của các cơ quan nhà nước mạnh lên cùng thực hiện mục tiêu chung là phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng-an ninh.
Xã hội ngày càng dân chủ, minh bạch thì hoạt động chất vấn của cơ quan dân cử, đại biểu dân cử ngày càng phải đạt chất lượng cao và chuyên nghiệp, bởi lẽ chất vấn mang lại nhiều lợi ích cho nhân dân và tất nhiên các bên đều có lợi; đồng thời hiệu quả chất vấn là một trong những động lực quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển và xây dựng nhà nước pháp quyền vững mạnh, thực sự của dân, do dân, vì dân.
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, qua 4 kỳ họp trong thời gian giữa hai kỳ họp, hoạt động chất vấn và yêu cầu giải trình trả lời của các cá nhân và cơ quan có liên quan trước HĐND tỉnh có nhiều tiến bộ, cả về số lượng đại biểu chất vấn, nội dung chất vấn, nội dung yêu cầu báo cáo giải trình.
Các phiên họp chất vấn đều truyền hình trực tiếp, được đông đảo cử tri quan tâm theo dõi và đồng tình ủng hộ. Nhiều đại biểu đã thể hiện rõ trách nhiệm trước cử tri, trước những vấn đề nhân dân quan tâm hoặc dư luận bức xúc, có nhiều ý kiến chất vấn sâu sắc mang đậm hơi thở của cuộc sống và tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân như: làm rõ trách nhiệm và các giải pháp để giải quyết những tồn tại vướng mắc của dự án thủy điện An Khê-Ka Nak; vấn đề ô nhiễm môi trường, cạn kiệt nước sông Ba gây ra nhiều khó khăn cho hàng ngàn hộ dân vùng hạ lưu trước mắt và lâu dài; các vụ vi phạm xâm hại nghiêm trọng tài nguyên rừng, thu giữ khối lượng gỗ lớn vẫn chưa tìm ra đối tượng để truy tố trước pháp luật,…
Và mới đây, các nhà báo phát hiện khối lượng gỗ khá lớn ở dưới sông thuộc huyện Ia Grai… Một số dự án xây dựng vừa kém chất lượng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro cho dân như tuyến đường Chư A Thai-Ia Yeng, dự án thủy điện Ia Krêl ở huyện Đức Cơ… Công trình làm dở dang, không phát huy tác dụng, không khó nhận ra ở các địa phương… phải được làm rõ trách nhiệm.
Bên cạnh đó, nhân dân đặt câu hỏi tại sao một số chủ đầu tư dễ dàng cho nhà thầu ứng vốn của Nhà nước hàng tỷ đồng? (Công ty cổ phần Xây dựng Thương mại Bình An còn “nợ nhà nước” khoảng 23 tỷ đồng khó có khả năng thu hồi) rồi công trình chẳng có, mà tiền cũng chẳng còn, song những người chịu trách nhiệm vẫn chưa có ai bị xử lý trách nhiệm nghiêm minh, làm cho nhân dân và dư luận xã hội bức xúc.
Dù hoạt động chất vấn đã có tiến bộ, song chưa đáp ứng với mong đợi, kỳ vọng của cử tri, chưa tương xứng với những yêu cầu, kiến nghị chính đáng của nhân dân cũng như dư luận xã hội quan tâm. Những vấn đề trên là hết sức cấp thiết tuy có nhiều khó khăn trong việc tổ chức thực hiện. Chính vì vậy, nếu các đại biểu không đeo bám quyết liệt thì mọi việc không những chuyển biến chậm mà thậm chí “quên luôn” và tất yếu niềm tin của nhân dân sẽ suy giảm. Đây cũng là một trong những nguyên nhân tại sao nhân dân chưa thực sự mặn mà với việc tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND các cấp.
Kỳ họp HĐND tỉnh lần thứ 5 sẽ lấy phiếu tín nhiệm 18 chức danh do HĐND tỉnh bầu. Hoạt động quan trọng này là động lực để việc chất vấn và trả lời giải quyết những việc chính đáng của nhân dân sẽ hiệu lực, hiệu quả hơn. Song vấn đề mấu chốt trong việc lấy phiếu tín nhiệm là các đại biểu HĐND có đủ thông tin trung thực, chính xác và trách nhiệm cao trước nhân dân, từ đó các vị đại biểu HĐND cân nhắc thận trọng, khách quan, công tâm, chính xác, loại trừ các tác động chủ quan, cá nhân trong đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ được giao, cũng như phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống của mỗi chức danh được lấy phiếu tín nhiệm, bởi đây là trách nhiệm chính trị của đại biểu với cử tri và với đại biểu được lấy phiếu tín nhiệm.
Qua tiếp xúc với nhân dân, cử tri đã so sánh, đánh giá giữa hoạt động chất vấn ở Quốc hội và HĐND và kỳ vọng mong muốn đại biểu HĐND phát huy tinh thần, học tập làm theo các đại biểu Quốc hội. Giám sát là một trong chức năng quan trọng nhất trong hoạt động của đại biểu và của HĐND các cấp. Chính vì vậy, cử tri đòi hỏi đại biểu nhân dân phải vì dân mà thể hiện trách nhiệm, bản lĩnh, dũng khí, năng lực trong hoạt động này, chỉ có như vậy thì vị thế HĐND, đại biểu HĐND mới được nâng lên.
Đinh Duy
