Vì sao người trẻ ngại sinh?

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Dù đang trong giai đoạn dân số vàng, VN vẫn đối mặt với nguy cơ già hóa, khủng hoảng lao động do người trẻ ngày càng kết hôn muộn và ngại sinh.

Thực ra nguy cơ này đã được báo động từ nhiều năm trước, không phải đến bây giờ mới được đặt ra.

Đơn cử năm 2020, Chính phủ đã ban hành Quyết định 558 về "Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030" với mong muốn các thanh niên nam nữ kết hôn trước 30 tuổi và có nhiều chính sách hỗ trợ cho gia đình sinh đủ hai con ở các thành phố có tỷ suất sinh thấp. TP.HCM là một trong những địa phương tiên phong trong việc theo đuổi các chính sách để tăng mức sinh như hỗ trợ viện phí cho các cặp vợ chồng sinh con thứ 2; hỗ trợ mua nhà ở xã hội 1 lần đối với các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con... Thế nhưng kết quả chưa được như mong muốn: Mức tăng dân số vẫn đang chậm lại, nguy cơ già hóa và khủng hoảng lao động vẫn đang hiện hữu.

Nhìn ra thế giới, Nhật Bản là quốc gia điển hình cho tình trạng dân số giảm liên tục. Năm 2023, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã phải lên tiếng kêu gọi hành động "ngay bây giờ hoặc không bao giờ" để ngăn chặn đà sụt giảm dân số nghiêm trọng của nước này. Hàn Quốc cũng tương tự, năm 2022, với tỷ lệ sinh trung bình 0,78 - mức thấp nhất kể từ năm 1970, Hàn Quốc trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới có tỷ lệ sinh dưới 1. Tình trạng này khiến hàng thập niên qua, cả Nhật Bản và Hàn Quốc đều phải nhập khẩu lao động.

Dẫn ra 2 trường hợp trên để thấy, nguy cơ dân số già dẫn đến sự suy giảm về nguồn nhân lực, đặc biệt lao động trẻ. Từ đó, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của một địa phương nói riêng và của đất nước nói chung. Chưa kể, dân số già sẽ tạo áp lực lên hệ thống an sinh xã hội dành cho người cao tuổi như lương hưu, bảo hiểm y tế, chế độ trợ cấp xã hội, chế độ chăm sóc sức khỏe, vui chơi, giải trí... Thế nên một chiến lược dân số để ngăn chặn tình trạng già hóa, suy thoái là hết sức cấp bách.

Mà để ngăn chặn tình trạng này, cần trả lời câu hỏi, vì sao giới trẻ ngày càng ngại sinh, nhất là ở một đất nước mang văn hóa "con đàn cháu đống" như VN? Có rất nhiều nguyên nhân nhưng tựu trung là áp lực cuộc sống ngày càng tăng. Áp lực nuôi dạy con cái, áp lực công việc, áp lực kiếm tiền, áp lực xây dựng sự nghiệp... Rồi những mối lo về rủi ro từ bên ngoài đưa đến với người lập gia đình như gián đoạn cơ hội thăng tiến, cơ hội việc làm, nỗi lo tìm trường, nỗi lo môi trường... Rất nhiều lý do khiến cho người trẻ ngày càng ngại sinh con, ngại kết hôn. Ngay cả Trung Quốc, nước đông dân nhất thế giới, thì năm 2022 cũng lần đầu tiên đối mặt với giảm dân số gần 1 triệu người, tính từ năm 1961.

Thế nên, muốn khuyến khích người trẻ kết hôn và sinh con sớm, phải có các giải pháp đồng bộ để giảm áp lực cho họ. Đặc biệt là những áp lực liên quan đến các nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như nhà cửa, chính sách an sinh xã hội cho trẻ em, thu nhập... Để tâm lý "nuôi thân không nổi thì làm sao nuôi con" lùi lại, nhường chỗ cho niềm vui gia đình, niềm vui có một thế hệ con cháu nối tiếp... quay trở lại.

Đó là một chiến lược cấp thiết và là một hành trình dài mà phải bắt tay vào thực hiện ngay, quyết liệt và thực sự hiệu quả chứ không chỉ gióng lên hồi chuông rồi lại chìm xuống.

Có thể bạn quan tâm

Mệnh lệnh vì sự phát triển

Mệnh lệnh vì sự phát triển

8 lần tới công trường cao tốc Cần Thơ - Cà Mau thị sát, kiểm tra, động viên và trong lần cuối tuần vừa rồi, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra thời hạn về đích cụ thể cho tuyến cao tốc này là ngày 19.12 tới.

Không phải lời xin lỗi nào cũng được tha thứ

Không phải lời xin lỗi nào cũng được tha thứ

(GLO)- Có những lời xin lỗi khiến người ta cảm động, song cũng có những lời xin lỗi mãi mãi không nhận được sự chia sẻ. Trường hợp của MC Bích Hồng-gương mặt từng quen thuộc trên sóng SCTV-là một ví dụ rõ ràng. Lời xin lỗi cô đưa ra không mang lại cảm thông mà chỉ khoét sâu thêm nỗi thất vọng.

Vì việc chọn người

Vì việc chọn người

Phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ 11 BCH Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh đề nghị phải lấy tiêu chuẩn cao nhất là vì yêu cầu công việc, sau đó mới đến các tiêu chí khác, liên quan đến vấn đề sắp xếp nhân sự khi sáp nhập, hợp nhất và nhân sự Đại hội đảng bộ các cấp.

Chuyển đổi công việc sau tinh giản

Chuyển đổi công việc sau tinh giản

Theo Bộ Nội vụ, quy mô công chức, viên chức dự kiến giảm 20%, tương đương 100.528 người (không tính viên chức y tế và giáo dục). Chủ trương tinh giản biên chế nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả bộ máy nhà nước là đúng đắn. 

Phát triển Quỹ nhà ở quốc gia

Phát triển Quỹ nhà ở quốc gia

Quỹ phát triển nhà ở quốc gia được Tổng Bí thư Tô Lâm đề cập hồi đầu năm nay, nhằm phát triển nhà giá rẻ tại các đô thị lớn. Ngay sau đó, Bộ Xây dựng đã vào cuộc triển khai nghiên cứu, rà soát các quy định pháp luật để thực hiện.

Con đường tất yếu

Con đường tất yếu

Vài năm trở lại đây, các sản phẩm văn hóa - nghệ thuật Việt đã được khai thác với tinh thần mới: vừa trân trọng truyền thống, vừa dấn thân khai phá cái mới.