Trung Quốc xây đường sắt 'đi đến mông lung' ở Kenya

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc đẩy nhiều quốc gia châu Phi vào hố sâu nợ nần và hàng loạt dự án đã bị đình trệ, trở nên vô dụng.
Theo Bloomberg, dự án đường sắt kéo dài từ bờ biển Kenya đến Uganda do Trung Quốc xây dựng đang bị gián đoạn và có nguy cơ chết yểu. Đoạn đường sắt đã xây không chạm được đến biên giới Kenya - Uganda mà dừng lại chơ vơ tại ngôi làng hẻo lánh cách thủ đô Nairobi 120 km về phía tây.
Trước đó, truyền thông Trung Quốc nhiều lần mô tả dự án Đường sắt Mombasai - Nairobi là “bộ mặt” của sáng kiến Vành đai và Con đường. Tuy nhiên, mới đây chính quyền Bắc Kinh quyết định ngừng tài trợ 4,9 tỷ USD cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng ở Đông Phi.
Nguồn tiền bị cắt đột ngột khiến chính quyền cả Kenya và Uganda “té ngửa”. Hai nước có thể sẽ phải tu sửa một tuyến đường sắt cũ kỹ thời thuộc địa để “vá” mạng lưới đường sắt dang dở và thúc đẩy thương mại khu vực.
Điểm kết thúc của tuyến đường sắt. Ảnh: Bloomberg. 
Cái bẫy khiến các nước châu Phi chìm trong nợ
Hồi tháng 4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tỏ dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh sẽ siết chặt giám sát các dự án Vành đai và Con đường. Và ảnh hưởng dây chuyền đã bắt đầu. Một dự án đường sắt tại Kazakhstan tê liệt sau khi ngân hàng địa phương chuyên quản lý các quỹ tài trợ của Trung Quốc sụp đổ.
Một dự án năng lượng mặt trời khổng lồ ở Zimbabwe rơi vào cảnh thiếu vốn sau khi Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc ngừng rót tiền cho chính phủ Zimbabwe. Nguyên nhân là nước này đang nợ đầm đìa. Và tuyến đường sắt ở Kenya trở thành “nạn nhân” kế tiếp.
“Trung Quốc đang trở nên thận trọng ở châu Phi”, Bloomberg dẫn lời chuyên gia tư vấn Piers Dawson thuộc hãng Africa Matters (London, Anh) nhận định.
Trung Quốc hiện là quốc gia tài trợ lớn nhất cho việc phát triển cơ sở hạ tầng ở châu Phi. Theo thống kê của Deloitte, cứ 5 dự án thì có một được Bắc Kinh rót tiền, và cứ 3 có một do công ty Trung Quốc xây dựng
Tuyến đường sắt ở Kenya có thể chịu chung số phận như một số dự án Vành đai Con đường khác ở châu Phi. Ảnh: Bloomberg. 
Ngân hàng Phát triển châu Phi ước tính lục địa đen cần 130-170 tỷ USD mỗi năm để phát triển cơ sở hạ tầng. Do đó chính phủ các nước châu Phi sẵn sàng nhận các khoản vay khổng lồ từ Trung Quốc để trang trải kinh phí.
Báo cáo tháng 3/2018 của Trung tâm Phát triển Toàn cầu (CGD) cho thấy Kenya, Ai Cập và Ethiopia là ba quốc gia châu Phi có nguy cơ chết chìm trong nợ vì tham gia sáng kiến Vành đai Con đường.
“Nhiều người cáo buộc Trung Quốc bẫy nhiều quốc gia đối tác Vành đai và Con đường, khiến những nước này chìm sâu trong hố nợ. Do đó, Bắc Kinh bắt đầu kìm hãm kế hoạch mở rộng sáng kiến hoặc tập trung vào các dự án khả thi”, nhà kinh tế Jacques Nel thuộc tổ chức NKC African Economics nhận định.
Vay tiền nước khác, chi phí xây dựng giảm một nửa
Nửa đầu của tuyến đường sắt Kenya - Uganda dài 470 km, nối liền thành phố cảng Mombasa và Nairobi, đã đi vào hoạt động nhưng thua lỗ. Bắc Kinh chùn tay, không muốn mở rộng dự án sang Uganda vì lo ngại dự án này sẽ vỡ nợ.
Trước tình cảnh đó, Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta đã bật đèn xanh để chính phủ kết hợp tuyến đường sắt mới và tuyến đường sắt cũ 90 năm tuổi. Uganda cũng quyết định tu sửa tuyến đường sắt tồn tại từ thời kỳ thuộc địa.
Nhưng điều đó cũng có nghĩa là núi nợ đè lên đầu hai nước càng lớn thêm. Theo Bộ Tài chính Mỹ, Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Kenya. Nợ Trung Quốc chiếm 22% tổng nợ nước ngoài của quốc gia châu Phi này.
Tổng thống Uhuru Kenyatta buộc phải đi huy động vốn để kết hợp tuyến đường sắt mới và tuyến đường sắt cũ 90 năm tuổi. Ảnh: Bloomberg. 
Sau khi bị Trung Quốc bỏ rơi, Tổng thống Uhuru Kenyattađang mời gọi các nhà đầu tư tư nhân đổ tiền cho dự án đường sắt. Trong khi đó, Uganda cần đến 205 triệu USD để khôi phục tuyến đường sắt cũ, nhưng chưa biết kiếm đâu ra khoản tiền này.
Ngay từ năm 2013, khi dự án 3,6 tỷ USD được công bố, Kenya cho biết doanh thu từ dịch vụ đường sắt sẽ được dùng để trả nợ cho Trung Quốc. Nhiều chuyên gia quốc tế đã bày tỏ lo ngại chi phí đầu tư là quá lớn và dự án còn lâu mới có lãi.
Năm 2016, Tanzania hủy hợp đồng vay Trung Quốc 7,6 tỷ USD để xây tuyến đường sắt dài 2.200 km. Thay vào đó, nước này tiếp cận các nhà đầu tư Thổ Nhĩ Kỳ và Bồ Đào Nha để xây tuyến ngắn hơn với mức giá rẻ chỉ bằng một nửa so với Trung Quốc.
Minh Đức (Zing.vn/Theo Bloomberg)

Có thể bạn quan tâm

Nga cho chưa đúng thời điểm để ngừng bắn ở Ucraine

Nga cho chưa đúng thời điểm để ngừng bắn ở Ucraine

(GLO)-"Hôm nay là khoảnh khắc đặc biệt, duy nhất sẽ không bao giờ xảy ra. Cả trong lịch sử Nga, Belarus và Ukraine, cũng như trong lịch sử thế giới, đặc biệt là châu Âu. Câu hỏi duy nhất là phải làm gì. Tất cả các bạn đều hiểu và biết rằng chỉ có một cách thức – đó là đàm phán. Đàm phán không có điều kiện tiên quyết", ông Lukashenko nói trong bài phát biểu trước người dân Belarus và các nhà lập pháp hôm 31/3.
Cựu tổng thống Trump bị truy tố

Cựu tổng thống Trump bị truy tố

(GLO)-Theo CNN đưa tin ngày 30/3, ông Trump sẽ trở thành cựu Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ bị truy tố hình sự. Diễn biến này có thể tác động đáng kể đến chiến dịch tái tranh cử năm 2024 của ông Trump, trùng với thời điểm xét xử vụ án.
Vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga sẽ chuyển đến Belarus

Vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga sẽ chuyển đến Belarus

(GLO)-Mới đây, đài RT dẫn lời ông Putin cho biết vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga có thể được đưa đến Belarus sớm nhất vào mùa hè năm nay, đánh dấu lần đầu tiên từ thập niên 1990 vũ khí này được triển khai ngoài lãnh thổ Nga. Vũ khí đưa đến Belarus nhưng sẽ do lực lượng Nga quản lý.
Lần đầu sau 19 năm, dân số Bắc Kinh giảm xuống

Lần đầu sau 19 năm, dân số Bắc Kinh giảm xuống

(GLO)-CNN hôm 23/3 dẫn số liệu thống kê từ chính quyền Bắc Kinh cho hay, từ năm 2021 – 2022, dân số thành phố đã giảm từ 21,88 triệu người xuống 21,84 triệu người. Đây là lần đầu tiên trong vòng 19 năm trở lại đây, Bắc Kinh ghi nhận tình trạng dân số giảm.
Khổng lồ: cần 411 tỷ USD để tái thiết Ucraine

Khổng lồ: cần 411 tỷ USD để tái thiết Ucraine

(GLO)-Theo Ngân hàng Thế giới (WB) mới đây, nhu cầu để Ukraine tái thiết và phục hồi đã tăng lên tới 411 tỷ USD, chỉ sau một năm Nga tấn công nước này. Khoản kinh phí khổng lồ nêu trên thể hiện tại cáo cáo được thực hiện bởi Kiev, Ngân hàng Thế giới, Ủy ban châu Âu và Liên hợp quốc.
Mỹ không coi quan hệ Nga- Trung là liên minh

Mỹ không coi quan hệ Nga- Trung là liên minh

(GLO)-Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 21/3, người phát ngôn phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby nói: “Chúng ta đã thấy cách mà hai quốc gia này phát triển mối quan hệ gắn bó như thế nào trong nhiều năm qua”.
Nếu trái đất nóng lên 1,8 độ C, tính mạng con người bị đe dọa vào năm 2100

Nếu trái đất nóng lên 1,8 độ C, tính mạng con người bị đe dọa vào năm 2100

(GLO)-Báo cáo được Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc (IPCC) công bố hôm 20/ 3 ‐ chắt lọc từ 10.000 trang báo cáo của hơn 1.000 nhà khoa học - cho thấy thế giới có khả năng đã bỏ lỡ mục tiêu khí hậu là hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5⁰C so với nhiệt độ thời tiền công nghiệp.