Tôn trọng bản quyền là động lực của phát triển

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Sau nhiều năm đằng đẵng theo đuổi vụ kiện bản quyền bài thơ Gánh mẹ, ngày 27-6 vừa qua, kháng cáo của nhạc sĩ Quách Beem đã bị TAND cấp cao tại TPHCM bác bỏ, tòa tuyên giữ nguyên án sơ thẩm.

Phán quyết này của tòa một lần nữa khẳng định tác giả, chủ sở hữu bài thơ Gánh mẹ, đồng thời là tác giả lời bài hát Gánh mẹ mà nhạc sĩ Quách Beem đã đăng ký quyền tác giả trước đây, là ông Trương Minh Nhật. Hành trình đưa bài thơ về với chính chủ là một chặng đường dài và nhiều gian truân, song đây cũng là hồi chuông cảnh tỉnh trước thói quen “cầm nhầm”, “vay mượn” trong sáng tạo nghệ thuật, làm xói mòn đạo đức của nghệ sĩ.

Câu chuyện xâm phạm bản quyền không còn là vấn đề riêng của tác giả, mà đã trở thành vấn nạn trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực cho sự phát triển của xã hội, làm triệt tiêu sự sáng tạo của các tác giả, nhà sản xuất. Đặc biệt, trong bối cảnh mới, kỷ nguyên số và internet tạo ra nhiều cơ hội tiếp cận đến tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng vào bất kỳ thời gian, địa điểm nào… song cũng chính môi trường số đang đặt ra nhiều thách thức trong bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan. Trong hội thảo về nhận diện hành vi in lậu, xuất bản lậu vừa được Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ TT-TT) tổ chức, có đơn vị đã vô cùng bức xúc, chia sẻ rằng có những cuốn sách được đầu tư nhiều công sức, vừa phát hành buổi sáng thì đến chiều đã thấy bản lậu được chào bán trên mạng. Thậm chí có nhà sách đau đớn cho biết, tất cả đầu sách bán chạy của họ đều bị làm lậu… Hay như thống kê của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, từ năm 2010 đến 2023, đã phát hiện trên 3,3 triệu bản sách, hơn 100.000 đĩa CD và gần 41 tấn bán thành phẩm sách giáo dục bị in lậu, tàng trữ để tiêu thụ lậu tại nhiều tỉnh thành... Những người làm xuất bản từng có thời hy vọng tem chống giả là biện pháp hữu hiệu thì nay cũng đành bất lực bởi ngay cả tem chống giả cũng bị làm giả.

Tương tự, những người làm điện ảnh Việt cũng đang bị đe dọa bởi vấn nạn review, quay lén, phát tán trên mạng xã hội. Những ngày đầu năm 2023, đạo diễn Vũ Ngọc Đãng đã phải vò đầu bứt tai bởi phim vừa mới công chiếu ngoài rạp được vài ngày đã xuất hiện clip quay lén trên mạng xã hội. Gần đây nhất, phim Con Nhót mót chồng của Thu Trang và Lật mặt 6 của Lý Hải cũng bị quay lén khi vừa mới ra rạp. Không chỉ điện ảnh mà phim truyền hình cũng là một trong những “nạn nhân” của vấn nạn vi phạm bản quyền. Những phim “ăn khách” như Sinh tử, Hương vị tình thân và gần đây là Cuộc đời vẫn đẹp sao… ngay khi phát sóng đã xuất hiện cả ngàn video đăng tải, khai thác trái phép trên các nền tảng xã hội. Trong bối cảnh công nghệ số phát triển thì vấn nạn vi phạm bản quyền ở nhiều lĩnh vực văn học, âm nhạc, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh… cũng xuất hiện thêm nhiều biến tướng, làm đau đầu các tác giả, nhà sản xuất… và gây khó khăn không ít cho cơ quan quản lý. Lãnh đạo Cục Bản quyền tác giả (Bộ VH-TT-DL) cũng đánh giá thủ đoạn của các đối tượng xấu ngày càng tinh vi khi sẵn sàng đổi tên miền, thậm chí tự “đánh sập” trang web của mình khi bị phát hiện để xóa dấu vết, khiến công tác truy tìm gặp nhiều khó khăn.

Nếu không bảo vệ bản quyền thì chúng ta sẽ không khuyến khích được sáng tạo, không tạo được một môi trường trong lành, minh bạch và khó tiếp nhận được các tinh hoa văn hóa trên thế giới vào Việt Nam. Để giải bài toán đau đầu này, để vấn nạn vi phạm bản quyền không là rào cản của phát triển, đã có nhiều hội nghị, hội thảo, tọa đàm… được tổ chức. Nhiều giải pháp cũng được đưa ra như cần giáo dục về bản quyền, quyền liên quan tới sở hữu trí tuệ vào trường học để ngấm sâu vào nhận thức từ nhỏ; nâng cao ý thức trách nhiệm và lòng tự trọng của người làm nghề; có những chế tài xử phạt nghiêm khắc để đảm bảo tính răn đe…

Vẫn biết đây là vấn đề khó, không chỉ ở Việt Nam mà còn là vấn nạn chung của nhiều nước, song không phải vì khó mà “buông”, hay chờ đợi vào ý thức của người dân được nâng lên. Hơn lúc nào hết, để giảm thiểu những hệ lụy khó lường của nạn xâm hại bản quyền cần phải có sự vào cuộc đồng bộ của các đơn vị quản lý, sự chung tay của toàn xã hội. Có như vậy mới có thể thúc đẩy được sức sáng tạo, tạo sức hấp dẫn cho các nhà đầu tư vào văn hóa, để văn hóa thực

Có thể bạn quan tâm

Vì một nền thương mại sạch

Vì một nền thương mại sạch

Lực lượng chức năng triệt phá các đường dây buôn lậu, kinh doanh hàng gian hàng giả với quy mô lớn; hàng loạt vụ vứt bỏ hàng hóa nghi hàng gian, hàng giả; nhiều người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội sa lưới luật pháp vì trốn thuế, kinh doanh hàng kém chất lượng…

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

(GLO)-Đó là câu hỏi mà Tổng Bí thư Tô Lâm đặt ra tại buổi làm việc với Đảng ủy MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương vào sáng 23-6 khi có một bộ phận cán bộ băn khoăn, day dứt vì thực hiện sắp xếp các tổ chức Mặt trận, đoàn thể nói riêng và sắp xếp, sáp nhập bộ máy hệ thống chính trị nói chung.

Học kỹ, thi thật!

Học kỹ, thi thật!

Việc chuyển giao toàn bộ quy trình sát hạch, cấp, đổi bằng lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an, cụ thể là giao cho lực lượng CSGT đảm nhận, đánh dấu một bước ngoặt trong công tác quản lý người điều khiển phương tiện giao thông tại VN.

Nhìn mình đi

Nhìn mình đi

"Nếu như nói một ngày nào đó trong trường học không còn bạo lực, thì tôi có thể nói được, đó là ngày mà người lớn không còn đánh nhau nữa. Ngày đó, trẻ con sẽ nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương thuần túy mà thôi".

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy tròn một thế kỷ của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cái tên Thanh Niên luôn mang trên mình một sứ mệnh thiêng liêng; luôn khát khao, ước vọng đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường phát triển.

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/6/2025 quy định: hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, hoạt động trong các lĩnh vực tiêu dùng trực tiếp như quán ăn, khách sạn, bán lẻ, vận tải... bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.

Phòng ngừa rủi ro UAV

Phòng ngừa rủi ro UAV

Trong chuyến đi đến thủ đô Washington D.C của Mỹ vào cuối năm 2024, người viết từng có ý định mang theo một chiếc flycam (máy bay không người lái - UAV - chuyên chụp hình, quay phim) loại nhỏ để phục vụ công việc.

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, ngày 16-6-2025 là một ngày rất đặc biệt đối với ngành giáo dục vì Quốc hội đã ấn nút thông qua Luật Nhà giáo. Đây là một sự kiện rất quan trọng đối với ngành giáo dục.

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Hanoi Rock City (HRC, hoạt động từ năm 2010) là một trong những địa chỉ được người yêu âm nhạc trong nước xem là “thánh địa” indie (tạm dịch: âm nhạc độc lập, không có sự can thiệp của các doanh nghiệp âm nhạc thương mại), vừa thông báo sẽ khép lại hành trình 15 năm hoạt động vào tháng 12-2025.

null