Những năm qua, tỉnh đã thu hút một số doanh nghiệp, HTX, tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở thu mua, sơ chế, bảo quản trái cây, xây dựng nhà máy chế biến rau quả. Thông qua việc thu hút đầu tư đã thúc đẩy phát triển hợp tác, liên kết sản xuất, tạo ra nhiều sản phẩm trái cây chất lượng cao, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu. Nhiều thị trường tiêu thụ khó tính như: EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông, Australia, Nga, Canada... đã chấp nhận nông sản an toàn của Gia Lai.
Tuy nhiên, việc sản xuất cây ăn quả trên địa bàn tỉnh cũng đang đứng trước nhiều rủi ro, thách thức, trong đó có chanh dây và sầu riêng. Ông Lê Văn Tuyến-Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ-cho biết: Thời gian qua, chanh dây bị tồn ứ là do người dân sử dụng thuốc trừ sâu, không chăm sóc đúng cách khiến quả kém chất lượng. Tuy nhiên, đối với những thị trường phân khúc sản phẩm chất lượng cao thì khách hàng vẫn có nhu cầu nhưng lượng hàng lại không nhiều. Do vậy, để tạo sự đột phá thì yếu tố tiên quyết là đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm tiếp cận những thị trường khó tính. “Trước mắt, Công ty thành lập bộ phận hướng dẫn người dân sản xuất chanh dây theo hướng sạch để thu mua xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Đồng thời, liên kết với các doanh nghiệp chế biến tìm kiếm thị trường và tập hợp, hướng dẫn người dân sản xuất theo cùng một quy trình, tiêu chuẩn”-ông Tuyến thông tin.
 |
Nông dân huyện Chư Pưh trao đổi kinh nghiệm chăm sóc cây sầu riêng. Ảnh: N.S |
Để phát triển cây sầu riêng bền vững, theo ông Lê Văn Thanh-Giám đốc HTX Sản xuất, thương mại, dịch vụ, du lịch nông nghiệp Ia Mơ Nông (huyện Chư Păh) thì những hộ đã tham gia liên kết với HTX phải ngồi lại với nhau để thống nhất phương án sản xuất theo một quy trình chuẩn. Đồng thời, HTX liên kết với doanh nghiệp cam kết bao tiêu đầu ra cho sản phẩm. Từ đó, doanh nghiệp xây dựng một quy trình sản xuất chuẩn đối với cây sầu riêng và hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc vườn cây cho từng hộ dân.
“Đến nay, HTX được cấp 3 mã số vùng trồng sầu riêng, dự kiến năng suất đạt khoảng 4.000 tấn quả/năm. Sắp tới, những hộ tham gia liên kết trồng sầu riêng sẽ được hướng dẫn canh tác theo một quy trình chuẩn, HTX cam kết thu mua với giá cao. Vụ tới, HTX sẽ rà soát tổng diện tích, dự kiến năng suất để chào bán cho các đối tác. Có như vậy thì đầu ra của sầu riêng mới bền vững”-ông Thanh khẳng định.
Hiện Gia Lai đã được cấp 99 mã số vùng trồng sầu riêng, chanh dây, chuối với tổng diện tích hơn 4.878 ha và 32 mã số cơ sở đóng gói với tổng công suất 1.245-1.395 tấn quả tươi/ngày.
Còn ông Nguyễn Anh Hào-Chủ tịch Hội Nông dân thị trấn Chư Ty (huyện Đức Cơ) thì cho biết: Mới đây, UBND thị trấn phối hợp với HTX Nông nghiệp công nghệ cao Gia Lai tổ chức tổng kết chuỗi liên kết sản xuất sầu riêng, tiêu thụ sản phẩm năm 2023 và triển khai kế hoạch năm 2024. Qua 10 tháng triển khai, HTX đã xây dựng mã số vùng trồng với diện tích 29 ha, sản lượng năm 2023 là 120 tấn, trị giá hơn 7 tỷ đồng. “Theo kế hoạch sản xuất năm 2024, HTX phát triển liên kết sản xuất và tiêu thụ sầu riêng lên 50 ha, sản lượng ước đạt 400 tấn quả. Cùng với đó, HTX xây dựng nhật ký điện tử vùng nguyên liệu trên cổng thông tin AutoAgri JSC, thí điểm xây dựng thương hiệu “Sầu riêng Đức Cơ” chất lượng cao với diện tích 15-20 ha”-ông Hào thông tin.
 |
Người dân thị trấn Chư Ty, huyện Đức Cơ thu hoạch sầu riêng. Ảnh: Lê Nam |
Theo ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT: Để giúp người trồng chanh dây và sầu riêng phát triển ổn định, Cục Trồng trọt, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Hiệp hội Rau quả Việt Nam và các doanh nghiệp cần tiếp tục quan tâm hỗ trợ, giới thiệu, kết nối với các đối tác, mời gọi các doanh nghiệp đầu tư vào Gia Lai. Trước hết, đầu tư liên kết phát triển sản xuất các loại cây ăn quả có tiềm năng, lợi thế của tỉnh như: chanh dây, sầu riêng, chuối, bơ, mít, xoài, dứa, chôm chôm, na, bưởi, nhãn… gắn với công nghiệp chế biến, tiêu thụ theo hướng bền vững. Cùng với đó, hình thành các chuỗi liên kết sản xuất từ vùng trồng đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm.
“Bên cạnh đó, hỗ trợ xây dựng các chợ giống cây trồng, trung tâm sản xuất kinh doanh giống cây ăn quả năng suất, chất lượng cao, có khả năng chống chịu sâu bệnh hại, thích ứng với biến đổi khí hậu. Xây dựng, chuyển giao mô hình và quy trình nhân giống cây sạch bệnh. Đồng thời, kết nối, hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX trong tỉnh tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài nước. Liên danh, liên kết trực tiếp với các đối tác nước ngoài trong đầu tư phát triển vùng nguyên liệu, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến vào sản xuất theo chuỗi giá trị, chế biến sâu, tạo ra những thương phẩm có giá trị gia tăng lớn”-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT nêu giải pháp.
