Tăng cường nhân lực khoa học cơ bản

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Khoa học cơ bản có vai trò rất lớn trong sự phát triển của nhân loại nói chung và của mỗi quốc gia nói riêng.

untitled-5063.jpg

Theo kết quả nhận định của một số nhà khoa học tại Hội thảo quốc gia "Khoa học cơ bản với trách nhiệm quốc gia", do 2 trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn của ĐH Quốc gia Hà Nội và ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức ngày 9.12.2024 ở Hà Nội, một số lĩnh vực khoa học cơ bản (KHCB) của VN đạt trình độ quốc tế, như toán học, vật lý, hóa học, sinh học và khoa học máy tính. Tuy nhiên, các đóng góp KHCB của VN vào sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung còn hạn chế.

Trong khi đó các trường ĐH khối cơ bản gặp nhiều khó khăn trong tuyển sinh, có những ngành chỉ tuyển được vài sinh viên trong một năm, vì đa số học sinh hiện nay chọn các ngành kinh doanh và quản lý, máy tính và công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật, nhân văn và sức khỏe…

Trong những kỳ đánh giá PISA các năm 2012, 2015 và 2018…, học sinh VN được đánh giá cao về môn khoa học (luôn xếp thứ 8 trong các nước và vùng lãnh thổ tham gia). Đây là thành tựu đối với giáo dục VN. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, VN có thành tích cao về khoa học, hay trong các kỳ thi Olympia quốc tế, nhưng ít học sinh trở thành nhà khoa học.

Đây cũng là điều mà Tổng Bí thư Tô Lâm cũng như các nhà khoa học trong nước trăn trở. Theo Tổng Bí thư, các nước rất quan tâm đến KHCB mới ra được trí tuệ nhân tạo, công nghệ, sinh học lượng tử, đặc biệt từ đó mới đào tạo ra các nhà khoa học; còn ở VN ít người học KHCB, chủ yếu đi vào quản trị kinh doanh, tài chính ngân hàng.

Trong thời đại công nghiệp 4.0, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán) là rất lớn, nhưng tỷ lệ sinh viên theo học ngành nghề STEM của VN rất thấp so với các nước. Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, quy mô và tỷ lệ sinh viên ĐH theo học các lĩnh vực STEM (tính trên tổng số sinh viên) đang thấp hơn so với một số nước trong khu vực và châu Âu. Tỷ lệ này của VN dao động từ 27 - 30%, cụ thể năm 2021 đạt xấp xỉ 28%; trong khi đó của Singapore là 46%, Malaysia 50%, Hàn Quốc 35%, Phần Lan 36%, Đức 39%. Đặc biệt, với các ngành khoa học tự nhiên và toán, tỷ lệ sinh viên theo học của VN chỉ đạt xấp xỉ 1,5%, bằng 1/3 so với Phần Lan, 1/4 so với Hàn Quốc và 1/5 so với Singapore và Đức.

Để KHCB đóng góp lớn cho sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, cần thiết phải đồng thời tiến hành nhiều giải pháp.

Trước hết, cần truyền thông sâu rộng trong xã hội về vai trò của KHCB là nền tảng để tạo ra công nghệ, kỹ thuật, các ứng dụng để phát triển đất nước, KHCB tác động đến đào tạo, nhiều nhà KHCB cũng đồng thời là các nhà khoa học ứng dụng. Thứ hai, Chính phủ cần đầu tư xứng đáng cho nghiên cứu KHCB, đảm bảo những nhà KHCB không chỉ thỏa mãn đam mê khám phá tri thức mà còn đảm bảo cuộc sống đầy đủ. Thứ ba, Chính phủ, các doanh nghiệp, các trường ĐH cần có chính sách đầu tư lớn để đào tạo các ngành KHCB. Sinh viên các ngành này hưởng chính sách ưu tiên như sư phạm. Bên cạnh đó, các trường ĐH liên hệ với các doanh nghiệp, các viện nghiên cứu để đảm bảo có việc làm cho sinh viên các ngành này…

Theo Hồ Sỹ Anh (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Nâng bước em đến trường

Nâng bước em đến trường

Hàng loạt chính sách mới cho giáo dục được triển khai ngay trước thềm năm học mới trong không khí náo nức đón mừng ngày Đại lễ của cả dân tộc như tiếp thêm sức mạnh, nhân lên niềm vui và sự tin tưởng vào tương lai tươi sáng cho những chủ nhân tương lai của đất nước.

Đưa tiền số vào khuôn khổ

Đưa tiền số vào khuôn khổ

Sau khi Luật Công nghiệp công nghệ số có hiệu lực (từ ngày 1-1-2026; một số điều được áp dụng từ ngày 1-7-2025), cùng với kế hoạch thí điểm sàn giao dịch tài sản số và xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, thị trường tiền số Việt Nam được kỳ vọng sẽ minh bạch hơn.

Từ 'trái tim' đến con người

Từ 'trái tim' đến con người

Vừa được khai trương trên khu đất rộng 20 ha, Trung tâm dữ liệu quốc gia số 1 do Bộ Công an xây dựng là một trong những trung tâm dữ liệu có quy mô lớn nhất Đông Nam Á, đạt chứng chỉ quốc tế với cấp độ cao nhất.

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Trong bối cảnh ngành giáo dục đang hướng đến mô hình trường học hạnh phúc, việc điều chỉnh thời gian học trong ngày, đặc biệt là giờ vào học buổi sáng, đang nhận được nhiều sự quan tâm của học sinh và cha mẹ học sinh trong những ngày qua.

Rõ hướng đi

Rõ hướng đi

Trong bối cảnh phát triển công nghệ số, tiền mã hóa đang nổi lên như một tài sản số then chốt, thu hút giới đầu tư và cả các nhà nghiên cứu...

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Một trong những vấn đề được quan tâm thời gian gần đây là sau khi tiến hành sắp xếp lại địa giới hành chính và thực hiện chính quyền 2 cấp thì nhiều cán bộ, chuyên viên phụ trách mảng văn hóa - xã hội tại các phòng ban cấp xã không có chuyên môn về giáo dục.

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

(GLO)- Trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới, khi chính quyền hai cấp đang vận hành thì tư tưởng cục bộ địa phương cần được nhận diện chính xác để phòng - chống hiệu quả. Bởi lẽ, loại “ung nhọt” này phá vỡ sự thống nhất trong hệ thống chính trị, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội.

Cơ hội cho những đột phá

Cơ hội cho những đột phá

Như Thanh Niên vừa thông tin, người dân giờ đây được đăng ký xe tại tất cả các điểm đăng ký xe thuộc phòng CSGT và công an cấp xã trên địa bàn, chứ không phải chỉ giới hạn một số điểm cho mỗi tỉnh, thành như trước đây.

Đầu tư cho giáo dục vùng phên giậu Tổ quốc

Đầu tư cho giáo dục vùng phên giậu Tổ quốc

(GLO)- Từ chủ trương miễn học phí cho học sinh phổ thông, đến miễn phí khám sức khỏe định kỳ mỗi năm cho tất cả người dân và giờ là xây dựng trường học nội trú cho 248 xã biên giới đất liền, dư luận xã hội tin tưởng chủ trương này có cơ sở trở thành hiện thực.

null