Tăng cường nhân lực khoa học cơ bản

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Khoa học cơ bản có vai trò rất lớn trong sự phát triển của nhân loại nói chung và của mỗi quốc gia nói riêng.

untitled-5063.jpg

Theo kết quả nhận định của một số nhà khoa học tại Hội thảo quốc gia "Khoa học cơ bản với trách nhiệm quốc gia", do 2 trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn của ĐH Quốc gia Hà Nội và ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức ngày 9.12.2024 ở Hà Nội, một số lĩnh vực khoa học cơ bản (KHCB) của VN đạt trình độ quốc tế, như toán học, vật lý, hóa học, sinh học và khoa học máy tính. Tuy nhiên, các đóng góp KHCB của VN vào sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung còn hạn chế.

Trong khi đó các trường ĐH khối cơ bản gặp nhiều khó khăn trong tuyển sinh, có những ngành chỉ tuyển được vài sinh viên trong một năm, vì đa số học sinh hiện nay chọn các ngành kinh doanh và quản lý, máy tính và công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật, nhân văn và sức khỏe…

Trong những kỳ đánh giá PISA các năm 2012, 2015 và 2018…, học sinh VN được đánh giá cao về môn khoa học (luôn xếp thứ 8 trong các nước và vùng lãnh thổ tham gia). Đây là thành tựu đối với giáo dục VN. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, VN có thành tích cao về khoa học, hay trong các kỳ thi Olympia quốc tế, nhưng ít học sinh trở thành nhà khoa học.

Đây cũng là điều mà Tổng Bí thư Tô Lâm cũng như các nhà khoa học trong nước trăn trở. Theo Tổng Bí thư, các nước rất quan tâm đến KHCB mới ra được trí tuệ nhân tạo, công nghệ, sinh học lượng tử, đặc biệt từ đó mới đào tạo ra các nhà khoa học; còn ở VN ít người học KHCB, chủ yếu đi vào quản trị kinh doanh, tài chính ngân hàng.

Trong thời đại công nghiệp 4.0, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán) là rất lớn, nhưng tỷ lệ sinh viên theo học ngành nghề STEM của VN rất thấp so với các nước. Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, quy mô và tỷ lệ sinh viên ĐH theo học các lĩnh vực STEM (tính trên tổng số sinh viên) đang thấp hơn so với một số nước trong khu vực và châu Âu. Tỷ lệ này của VN dao động từ 27 - 30%, cụ thể năm 2021 đạt xấp xỉ 28%; trong khi đó của Singapore là 46%, Malaysia 50%, Hàn Quốc 35%, Phần Lan 36%, Đức 39%. Đặc biệt, với các ngành khoa học tự nhiên và toán, tỷ lệ sinh viên theo học của VN chỉ đạt xấp xỉ 1,5%, bằng 1/3 so với Phần Lan, 1/4 so với Hàn Quốc và 1/5 so với Singapore và Đức.

Để KHCB đóng góp lớn cho sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, cần thiết phải đồng thời tiến hành nhiều giải pháp.

Trước hết, cần truyền thông sâu rộng trong xã hội về vai trò của KHCB là nền tảng để tạo ra công nghệ, kỹ thuật, các ứng dụng để phát triển đất nước, KHCB tác động đến đào tạo, nhiều nhà KHCB cũng đồng thời là các nhà khoa học ứng dụng. Thứ hai, Chính phủ cần đầu tư xứng đáng cho nghiên cứu KHCB, đảm bảo những nhà KHCB không chỉ thỏa mãn đam mê khám phá tri thức mà còn đảm bảo cuộc sống đầy đủ. Thứ ba, Chính phủ, các doanh nghiệp, các trường ĐH cần có chính sách đầu tư lớn để đào tạo các ngành KHCB. Sinh viên các ngành này hưởng chính sách ưu tiên như sư phạm. Bên cạnh đó, các trường ĐH liên hệ với các doanh nghiệp, các viện nghiên cứu để đảm bảo có việc làm cho sinh viên các ngành này…

Theo Hồ Sỹ Anh (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/6/2025 quy định: hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, hoạt động trong các lĩnh vực tiêu dùng trực tiếp như quán ăn, khách sạn, bán lẻ, vận tải... bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.

Phòng ngừa rủi ro UAV

Phòng ngừa rủi ro UAV

Trong chuyến đi đến thủ đô Washington D.C của Mỹ vào cuối năm 2024, người viết từng có ý định mang theo một chiếc flycam (máy bay không người lái - UAV - chuyên chụp hình, quay phim) loại nhỏ để phục vụ công việc.

Hướng đến mục tiêu kép

Hướng đến mục tiêu kép

Tin tưởng, nhưng không ít trăn trở, âu lo là thông điệp được gửi gắm trong phát biểu của nhiều đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận về phát triển kinh tế-xã hội vào hôm qua 17-6.

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, ngày 16-6-2025 là một ngày rất đặc biệt đối với ngành giáo dục vì Quốc hội đã ấn nút thông qua Luật Nhà giáo. Đây là một sự kiện rất quan trọng đối với ngành giáo dục.

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Hanoi Rock City (HRC, hoạt động từ năm 2010) là một trong những địa chỉ được người yêu âm nhạc trong nước xem là “thánh địa” indie (tạm dịch: âm nhạc độc lập, không có sự can thiệp của các doanh nghiệp âm nhạc thương mại), vừa thông báo sẽ khép lại hành trình 15 năm hoạt động vào tháng 12-2025.

Giữ niềm tin cho gạo Việt

Giữ niềm tin cho gạo Việt

Việc ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, tăng cường giám sát thị trường và xử lý nghiêm hành vi làm giả, làm nhái là nền tảng để khẳng định giá trị thực và bảo vệ uy tín gạo Việt trên cả thị trường trong nước lẫn quốc tế.

Cái nào đáng sợ hơn?

Cái nào đáng sợ hơn?

Hà Nội và TP.HCM có hơn 14 triệu xe máy, nếu kiểm định khí thải từ 1.7.2027 thì không thể đủ cơ sở thực hiện, có thể dẫn tới 'vỡ trận'. Nhưng lùi thời gian kiểm định thì ô nhiễm không khí sẽ càng thêm trầm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và thiệt hại về kinh tế. Vậy cái nào 'đáng sợ' hơn?

Báo chí trong thời đại AI

Báo chí trong thời đại AI

(GLO)- Sẽ không quá khi nói rằng, chúng ta đang ngày ngày hít thở trong bầu không khí “số”. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ nói chung và trí tuệ nhân tạo (AI) đang đưa các ngành nghề vào cuộc chạy đua để không bị tụt hậu. Báo chí càng không ngoại lệ.

Không để sai phạm 'chìm xuồng'

Không để sai phạm 'chìm xuồng'

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản yêu cầu các sở, ngành và UBND TP.Biên Hòa khẩn trương xử lý 4 vụ việc theo Kết luận số 556 ngày 29.5.2025 của Tỉnh ủy. Trong đó, 3 vụ đã từng được Báo Thanh Niên phản ánh từ nhiều năm trước, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

null