TÀN PHÁ THIÊN NHIÊN VÀ CÁI GIÁ PHẢI TRẢ: Rừng trồng chưa đủ sức thay thế

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Phải mất hàng chục, thậm chí trăm năm, rừng trồng mới có tác dụng như rừng tự nhiên
Trước thực trạng suy giảm diện tích rừng tự nhiên đến mức đáng lo ngại, Chính phủ đã tuyên bố "đóng cửa" rừng tự nhiên, đồng thời yêu cầu các địa phương tăng cường trồng rừng bổ sung. Nhờ đó, diện tích rừng cả nước, đặc biệt là rừng trồng, đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, rừng trồng chưa thay thế được rừng tự nhiên đã mất.
Tỉ lệ che phủ rừng ước đạt 42%
Theo ông Nguyễn Quốc Trị, Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), tính đến cuối năm 2019, tổng diện tích đất có rừng cả nước là 14,609 triệu ha, trong đó 10,292 triệu ha từng tự nhiên và 4,317 triệu ha rừng trồng. Chia theo mục đích sử dụng, cả nước có 2,161 triệu ha rừng đặc dụng, 4,646 triệu ha rừng phòng hộ và 7,801 triệu ha rừng sản xuất.
Tỉ lệ che phủ rừng toàn quốc năm 2019 đạt 41,89%, ước năm 2020 đạt 42%, đạt chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.
Về thực hiện phương án trồng rừng thay thế tại các dự án thủy điện, theo báo cáo của Bộ NN-PTNT ngày 28-8-2018, tính đến tháng 7-2018, tổng diện tích phải trồng bù rừng là 22.319 ha (của 332 dự án thủy điện). Diện tích đã trồng bù rừng là 24.803 ha tại 30 tỉnh, 303 dự án thủy điện (đạt 111% so với diện tích phải trồng thay thế). Cả nước đã thu được 1.355,5 tỉ đồng tiền trồng rừng thay thế.
"Qua các đợt kiểm tra và làm việc với UBND các tỉnh, nhận thấy hầu hết chủ đầu tư dự án thủy điện hiện nay đều đã nhận thức đúng đắn và chấp hành tốt công tác trồng bù rừng thay thế theo yêu cầu của Quốc hội. Đối với các chủ đầu tư dự án thủy điện không thực hiện nghiêm túc trồng rừng thay thế theo quy định, Bộ Công Thương sẽ xem xét để thu hồi giấy phép hoạt động điện lực" - Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khẳng định.
Ông Nguyễn Quốc Trị cho rằng: "Thực tế, mấy vụ sạt lở đất gây hậu quả nghiêm trọng ở Quảng Trị đều là những nơi phát triển rừng rất tốt, độ che phủ lớn. Tuy nhiên do mưa quá nhiều, địa hình dốc lớn nên mới gây vết sạt trượt".
Theo ông Trị, độ che phủ rừng ở các tỉnh miền Trung rất tốt, cao hơn so với bình quân chung cả nước. Tại 6 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế, diện tích rừng của vùng này là trên 3,1 triệu ha, tỉ lệ che phủ của rừng năm 2019 đạt 57,76%. "Tôi cho rằng trồng rừng là con đường ngắn nhất để chống lại biến đổi khí hậu hiện nay" - ông Trị nói.

Nhiều diện tích thành đất trống đồi trọc do mất rừng tự nhiên. Ảnh: Hoàng Thanh
Nhiều diện tích thành đất trống đồi trọc do mất rừng tự nhiên. Ảnh: Hoàng Thanh
Mất cả trăm năm mới có tác dụng
Ông Lê Minh Hưng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam, nhìn nhận các thủy điện ở Quảng Nam chấp hành khá tốt công tác trồng rừng thay thế. Tuy vậy, ông Hưng đánh giá rừng trồng thay thế sẽ không thể có tác dụng giữ đất, giữ nước tốt như rừng tự nhiên và phải mất vài chục, thậm chí đến cả trăm năm thì rừng trồng thay thế mới có thể mang lại tác dụng như rừng tự nhiên.
Trong khi đó, báo cáo giám sát của HĐND tỉnh Quảng Nam năm 2017 chỉ ra hàng loạt hạn chế, bất cập trong việc trồng rừng thay thế. Điển hình như việc chọn một số loài cây không phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng nên tỉ lệ sống rất thấp, khả năng sinh trưởng kém; công tác khảo sát, đánh giá hiện trạng rừng trước khi xây dựng, phê duyệt phương án trồng rừng thay thế thiếu chặt chẽ, chưa chú trọng điều tra, khảo sát các yếu tố tự nhiên ngoài thực địa…
"Xây thủy điện chắc chắn ảnh hưởng đến môi trường. Quy định là phải trồng rừng thay thế. Tuy nhiên, rừng trồng mới có độ che, không có thảm thực vật bao phủ" - Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp thừa nhận.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cũng khẳng định Luật Lâm nghiệp với quy định mới rất chặt chẽ, gần như không cho phép chuyển đổi rừng phòng hộ, rừng tự nhiên sang mục đích khác.
Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 24-10, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng thủy điện bao giờ cũng có hai mặt. Do đó không nên khuyến khích phát triển bằng mọi giá thủy điện nhỏ.
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Bộ Tài nguyên - Môi trường và các bộ, ngành đã tham mưu cắt giảm hơn 400 hồ thủy điện nhỏ. Trong thời gian sắp tới, chúng ta hết sức thận trọng khi xây các thủy điện nhỏ. 
Các giải pháp hạn chế thảm họa thiên tai
Theo TS Tô Văn Trường, để hạn chế thảm họa thiên tai, cần phải thực hiện các giải pháp chủ chốt sau đây:
1. Thành lập 3 cơ quan cứu hộ khẩn cấp ở 3 miền Bắc - Trung - Nam. Đội ngũ được tuyển lựa từ những đơn vị cứu hộ thông thường như cứu hỏa, công binh... gồm những người được tuyển chọn gắt gao để có thể lực tốt, tinh thần dũng cảm và nhạy bén.
2. Thiết lập quy trình điều phối và chỉ huy giữa các cơ quan dân sự - quân đội, giữa các quân binh chủng. Các binh chủng như công binh, quân nhu, quân cụ sẽ đóng vai trò quan trọng, cho nên cần được huấn luyện để quán triệt vai trò của mình.
3. Thiết lập hướng dẫn ứng phó và tổ chức tuyên truyền cho các đơn vị, công ty có liên quan. Mỗi dự án thủy điện, thủy nông, thủy công, xây dựng vùng rừng núi... có liên quan cần lập ra quy trình ứng phó sự cố.
4. Thiết lập bản đồ 1:25.000 phân hạng các nguy cơ lũ lụt, động đất, sạt lở, cháy rừng ở những vùng trọng điểm rồi thông báo cho các huyện địa phương để nắm rõ.
5. Tùy theo mức độ nguy cơ dự báo, huyện cần lập kho dự trữ nhu yếu phẩm, tối thiểu là mì gói, nước uống, cùng phèn chua để làm lắng nước đục và các viên khử trùng nước. Người dân vùng bị thiên tai có thể xử lý các nguồn nước sẵn có xung quanh mà dùng.
6. Huyện cũng cần có kho dự trữ vật dụng cứu hộ, phương tiện bảo hộ, cơ giới đào xúc hạng nhẹ (để có thể điều nhanh đến hiện trường)...
7. Mỗi huyện trong vùng tùy mức độ nguy cơ dự báo mà lập ra quy trình ứng phó khẩn cấp, sau khi được tập huấn về lý thuyết cơ bản lẫn phương thức cụ thể.
8. Rà soát các tiêu chuẩn xây dựng để ứng phó với thiên tai. Lấy ví dụ thời Pháp thuộc, người Pháp khi xây đường rất chú trọng đến việc xây những cống thoát nước ngang, để khi mưa lũ, nước thoát qua các cống này, tránh gây thiệt hại cho đường sá. Có vẻ như ngày nay ta ít chú trọng đến điểm này...
9. Đặc biệt, cần rà soát các tiêu chuẩn thiết kế đối với những dự báo về biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Văn Duẩn - Trần Thường (NLĐO)

Có thể bạn quan tâm

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null