Viêm não do vi rút là một bệnh lý nghiêm trọng khi vi rút tấn công và gây viêm ở não. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng trẻ em dưới 15 tuổi, người già và những người có hệ miễn dịch suy yếu thường có nguy cơ cao hơn.
Các vi rút thường gây viêm não ở trẻ em là vi rút viêm não Nhật Bản (lây qua đường muỗi đốt), Enterovirus (lây qua đường tiêu hóa), Herpes simplex (lây qua đường hô hấp). Trong một số trường hợp hiếm gặp, viêm não thứ phát có thể xuất hiện sau khi trẻ mắc một số bệnh nhiễm trùng thường gặp như sởi, quai bị, rubella. Biểu hiện chính của bệnh là sốt cao, kèm theo các triệu chứng liên quan đến tổn thương hệ thần kinh trung ương.
Tại Việt Nam, viêm não vi rút xuất hiện quanh năm, nhưng mùa dịch chủ yếu vào các tháng hè và đỉnh điểm là từ tháng 6 đến tháng 8. Các loại viêm não do vi rút hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị theo triệu chứng. Do đó chủ động tiêm vắc xin và ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh là biện pháp hữu hiệu trong phòng bệnh viêm não vi rút.
Với những bệnh viêm não được lây truyền do côn trùng như muỗi, nên hạn chế sinh hoạt ngoài trời, đặc biệt là lúc bình minh và hoàng hôn - đây là thời điểm muỗi hoạt động mạnh nhất, cho trẻ mặc quần áo phủ kín tay chân, mang tất. Khi ngủ cần mắc màn. Áp dụng các biện pháp diệt lăng quăng, bọ gậy và muỗi.
Đối với các chủng vi rút như herpes, sởi, quai bị…, bệnh lây qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp, cần phải cách ly người bệnh cũng như hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, đeo khẩu trang khi chăm sóc người bệnh.
Tiêm vắc xin phòng ngừa một số bệnh gây viêm não vi rút như: Viêm não Nhật Bản, sởi, quai bị, cúm, rubella, thủy đậu… Đối với vi rút gây bệnh viêm não Nhật Bản: Tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất với 3 liều cơ bản: Mũi 1 lúc trẻ được 1 tuổi; mũi 2 sau mũi 1 từ 1 - 2 tuần; mũi 3 cách mũi 2 là 1 năm. Sau đó, cứ 3 - 4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.
MINH PHƯỢNG (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)