50 năm lãnh tụ Cuba Fidel Castro thăm Quảng Trị (1973-2023)

Nửa thế kỷ nặng nghĩa tình - Kỳ 2: Cô con gái nuôi của Fidel

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Một trong những câu chuyện được nhiều thế hệ người dân Quảng Trị nhớ nhất, cảm phục nhất về lãnh tụ Cuba Fidel Castro là sự nhân văn, lòng nhân hậu và yêu thương con người vô hạn.
Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Hồ Sỹ Thản đón Chủ tịch Cuba Fidel Castro tại bờ Nam sông Bến Hải và sáng 15/9/1973. Ảnh: Sỹ Sô

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Hồ Sỹ Thản đón Chủ tịch Cuba Fidel Castro tại bờ Nam sông Bến Hải và sáng 15/9/1973. Ảnh: Sỹ Sô

Sau khi Chủ tịch Fidel Castro rời vị trí đồi Dốc Miếu ở huyện Gio Linh thì đến 14 giờ 6 phút ngày 15/9/1973, ôtô của phái đoàn dừng lại bờ Bắc sông Bến Hải để nghe báo cáo về việc 5 thanh thiếu niên xã Vĩnh Thành (nay là xã Hiền Thành, huyện Vĩnh Linh) bị thương bên đường do trúng phải bom mìn. Trong số đó một người bị thương nặng ở bụng, sau này được xác định là nữ dân công 17 tuổi Nguyễn Thị Hương.

Bà Nguyễn Thị Hương, người được Chủ tịch Cuba Fidel Castro đề nghị các bác sĩ của phái đoàn cấp cứu sau sự cố trúng bom bi, phát nổ vào ngày 15/9/1973, hiện ở khu phố 4, phường 1, TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.

Bà Nguyễn Thị Hương, người được Chủ tịch Cuba Fidel Castro đề nghị các bác sĩ của phái đoàn cấp cứu sau sự cố trúng bom bi, phát nổ vào ngày 15/9/1973, hiện ở khu phố 4, phường 1, TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.

Bà Hương năm nay 67 tuổi, đang sinh sống cùng chồng và con cháu tại khu phố 4, phường 1, TP Đông Hà. Bà Hương nhớ lại... 50 năm trước, chiều 15/9/1973, tại vị trí phía Bắc cầu Hiền Lương, áp bờ sông Bến Hải, lúc ấy chị Hương cùng các thanh niên dân công đang cuốc đất ven đường thì vướng phải bom bi, phát nổ nên bị thương, chị bị thương nặng nhất. Rồi chị cố gắng đứng dậy, ôm bụng chạy mấy bước lên Quốc lộ 1A và ngất xỉu, nằm bên mép đường. Mọi người tìm võng chuẩn bị cáng chị đi cấp cứu. Vừa lúc ấy, một đoàn xe ô tô từ bờ Nam qua khỏi sông Bến Hải bằng cầu phao thấy vụ tai nạn bom mìn nên dừng lại. Sau này chị Hương mới vinh dự được biết, đó là đoàn ô tô của Chủ tịch Cuba Fidel Castro và Thủ tướng Phạm Văn Đồng từ Dốc Miếu ra, lúc vừa kết thúc thăm vùng giải phóng miền Nam tại Quảng Trị. Tai nạn làm chị Hương đứt 8 khúc ruột, đứt động mạch chủ cùng nhiều vết thương nặng khác. Ông José Miguel Miyar Barruecos, bác sĩ riêng của Chủ tịch Fidel Castro trong chuyến thăm đó kể lại rằng, Chủ tịch Fidel Castro lập tức đề nghị lực lượng y tế của phái đoàn tìm mọi cách cấp cứu cho chị Hương. Sử dụng ô tô của phái đoàn chở chị Hương vào Bệnh viện Vĩnh Linh kịp thời. Tối 15/9/1973, lực lượng y tế của phái đoàn tiếp tục ra Quảng Bình báo cáo đầy đủ sự việc cấp cứu các thanh thiếu niên bị thương cho Fidel Castro và Thủ tướng Phạm Văn Đồng biết. Gần 1 tháng sau, sức khỏe chị Hương dần dần hồi phục và ra viện. Một thời gian sau nữa, chị Hương nhận được giấy mời lên Ủy ban xã nhận quà. Chị không tin nổi mắt mình bởi đó là món quà của Chủ tịch Cuba Fidel Castro gửi tặng.

Chủ tịch Fidel Castro đến thị xã Đông Hà 15/9/1973. Ảnh: Sỹ Sô

Chủ tịch Fidel Castro đến thị xã Đông Hà 15/9/1973. Ảnh: Sỹ Sô

Sau này, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Đình Bin kể, lúc đang là cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Cuba, ông được Đại sứ Hà Văn Lâu giao trách nhiệm đích thân gói quà của Fidel Castro gửi về cho chị Hương. Những năm sau đó, nhiều đoàn lãnh đạo Cuba sang thăm Việt Nam, vào thăm Vĩnh Linh. Theo yêu cầu của Chủ tịch Fidel Castro đoàn đã đến gặp, tặng quà, chụp ảnh các cháu thanh thiếu niên bị thương hôm đó được đoàn cấp cứu để về báo cáo Fidel Castro. Mỗi lần có sự kiện liên quan, chị Hương đều gửi đặc sản tiêu khô Quảng Trị sang tặng ông.

“Chủ tịch Fidel Castro ngưỡng mộ dân tộc Việt Nam hơn khi đặt chân đến mảnh đất anh hùng Quảng Trị. Nhân dân Quảng Trị có tình cảm và sự ngưỡng mộ đặc biệt với Chủ tịch Fidel Castro. Cũng bởi đạo lý ấy mà Đảng và Nhà nước Việt Nam đã từ lâu luôn xem việc đoàn kết, ủng hộ và hợp tác với Cuba là một nguyên tắc, một mệnh lệnh của trái tim; dành cho đất nước anh em Cuba sự ủng hộ hết lòng”.

Đại tá Trần Văn Thà

“Nhớ lại ngày mình bị thương đến ngày hôm nay mình còn tồn tại và cuộc sống ổn định, có chồng, có con, mình coi Chủ tịch Fidel như là người cha của mình đã sinh mình ra lần thứ hai”, bà Nguyễn Thị Hương bồi hồi nhớ lại. Trong nhà bà Hương lập hai bàn thờ, để thờ người sinh ra mình và thờ người trả lại sự sống cho mình, đó là lãnh tụ Cuba Fidel Castro. Càng gần đến dịp Kỷ niệm 50 năm lãnh tụ Fidel Castro thăm vùng giải phóng Quảng Trị 1973, bà Hương càng bận rộn, vì tiếp nhiều đoàn khách, trong đó phần nhiều là nhà báo và những đoàn khách đến từ Cuba anh em. Theo Đại tá Trần Văn Thà, nguyên Phó Chỉ huy trưởng Đặc khu Vĩnh Linh, câu chuyện về lãnh tụ Fidel Castro thăm hỏi và trực tiếp chỉ đạo cấp cứu cho nữ dân công Nguyễn Thị Hương, thực sự lay động lòng người. Nhân dân ta cảm phục lãnh tụ Cuba ở ý chí kiên cường đấu tranh cho tự do, độc lập và cả lòng yêu thương con người vô hạn.

Ông Trương Sĩ Tiến, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị kể lại câu chuyện xúc động về sự hồi sinh của Quảng Trị lúc được gặp trực tiếp lãnh tụ Cuba Fidel Castro. Đó là vào tháng 12/1995, lần thứ 2 lãnh tụ Fidel Castro sang thăm Việt Nam. Lần đó ông Tiến là một trong những lãnh đạo của tỉnh Quảng Trị ra Hà Nội thăm lãnh tụ Fidel Castro và mang theo hai món quà, gồm một bức ảnh chụp lãnh tụ Fidel Castro đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973, và món quà nữa, là 2 kg hạt tiêu. Điều đặc biệt, hạt tiêu kính tặng lãnh tụ Fidel Castro được trồng trên chính Cứ điểm 241 Tân Lâm, nơi mà năm 1973, Fidel Castro đã đến thăm, dự mít tinh và diễn thuyết tại đây. “Món quà nhỏ song hàm ý sâu sắc, vùng đất Quảng Trị đang hồi sinh mạnh mẽ sau chiến tranh như mong muốn của lãnh tụ Fidel Castro. Đón nhận món quà này, lãnh tụ Fidel Castro trầm ngâm trong sự xúc động. Ông như sống lại hồi ức mà những năm trước, ông đã đặt chân đến vùng giải phóng Quảng Trị”, ông Tiến chia sẻ.

Trong chuyến thăm Việt Nam, tháng 9/1973, lãnh tụ Fidel Castro và nhân dân Cuba anh em, đã hỗ trợ Việt Nam 5 công trình kinh tế-xã hội là Khách sạn Thắng Lợi, Bệnh viện Việt Nam-Cuba, đường Xuân Mai, Trại bò Mộc Châu, Trại gà Lương Mỹ. Cuba còn tặng thiết bị và cử chuyên gia cầu đường xây dựng đường Hồ Chí Minh. Lòng nhân hậu, tình cảm và gần gũi cùng sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của lãnh tụ Fidel Castro và nhân dân Cuba cho Việt Nam, một lần nữa khẳng định tinh thần: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

Ở những nơi Chủ tịch Fidel Castro đến thăm Quảng Trị năm 1973, ngày nay vẫn còn in đậm dấu ấn của ông. Đoạn đường lãnh tụ Cuba đi bộ từ cầu Đông Hà để thị sát lô cốt, vũ khí của địch và chứng kiến nỗ lực của quân và dân ta xây dựng lại quê hương từ đống đổ nát, nay là tuyến đường Trần Hưng Đạo, một trong những tuyến phố sầm uất nhất ở TP Đông Hà. Một trong những địa điểm lãnh tụ Cuba đến thăm trên tuyến đường này hồi năm 1973, bây giờ được xây dựng công viên mang tên Fidel Castro.

(Còn nữa)

Có thể bạn quan tâm

Thôn Lao Đu giữa bát ngát núi rừng Trường Sơn

Lao Đu đã hết lao đao

Nằm bên đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cuộc sống của hơn 150 hộ dân thôn Lao Đu, xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng nay đã đổi thay, ngôi làng trở thành điểm du lịch cộng đồng giữa bát ngát núi rừng. 

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

null