Thu nhập không cao nên nghề nặn tượng Táo quân ở làng Địa Linh (TP.Huế) dần mai một. Nhưng vẫn còn đó số ít người đang giữ nghề, truyền nghề, cho ra hàng vạn tượng Táo quân phục vụ nhu cầu của người dân dịp Tết Nguyên đán.
Sôi động những ngày cận tết
Những ngày giữa đầu tháng chạp, đi từ đầu đường Địa Linh (P.Hương Vinh, Q.Phú Xuân, TP.Huế) đã nghe tiếng gõ lọc cọc từ những chiếc khuôn đúc tượng, mùi cay nồng từ khói lò nung. Những lò nung này đang hối hả vào "vụ" đúc tượng Táo quân để kịp phục vụ thị trường Tết Nguyên đán.
Ở làng Địa Linh, đàn ông trẻ khỏe được giao nhiệm vụ nhào đất, vào khuôn. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN
Ông Võ Văn Đức (65 tuổi), anh cả trong gia đình có 4 anh em làm tượng Táo quân, đang tất bật giao việc cho từng thành viên trong những ngày này. Đàn ông có sức khỏe sẽ đảm nhiệm việc nhào nặn Đất sét, phụ nữ khéo tay thì vẽ tượng, còn trẻ con "đảm nhận" khâu đóng gói. Đây là một trong số ít gia đình còn duy trì nghề truyền thống của tổ tiên để lại ở làng Địa Linh.
Anh Võ Văn Hải (42 tuổi, con trai cả của ông Đức) kể, từ tháng 3 - 4 âm lịch, cả gia đình anh đã phải chuẩn bị đất nguyên liệu để làm tượng. Đất dùng để nặn tượng phải là đất sét vàng, được lấy từ đồng ruộng. Đất sét đào xong, đem về dự trữ đến tháng 6 âm lịch mới đưa ra phơi nắng. Đến tháng 11 âm lịch, khi trời mưa, họ gác lại công việc chính, bắt tay vào làm tượng Táo quân.
"Nghề này không khó nhưng đòi hỏi kỳ công. Để tạo ra một tượng táo quân phải trải qua rất nhiều công đoạn tỉ mỉ. Trong đó, kỳ công nhất phải kể đến việc nhào nặn đất sét, việc này cần những người đàn ông có sức khỏe", anh Hải nói.
Đất dùng để nặn tượng phải là đất sét vàng, được lấy từ đồng ruộng. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN
Trong nhà ông Đức, công đoạn khó này được giao cho anh Võ Văn Cường (35 tuổi, con trai út) phụ trách. Phía sau gian nhà ba gian đã cũ, anh Cường tất bật nhào những tảng đất nhuyễn dẻo như nhồi bột làm bánh, tiếp đến là đưa đất vào khuôn và nện chặt.
"Chiếc khuôn được đúc tượng phải làm từ gỗ lim thì mới có độ bền lâu, chịu được những cú đập mạnh. Việc này phải làm thật dứt khoát để tượng cứng, đều, không bị vỡ. Nói nhào đất sét để làm tượng thì nghe dễ vậy, chứ để cho ra một bức tượng thành phẩm còn qua nhiều công đoạn nữa", anh Cường chia sẻ.
Đất sét được bỏ vào khuôn gỗ, nện chặt để làm tượng Táo quân. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN
Thu nhập thấp nhưng là niềm tự hào
Cạnh nhà ông Đức, chiếc lò nung tượng Táo quân của ông Võ Văn Nam (60 tuổi, em trai út ông Đức) khói bay nghi ngút. Ông Nam đang hối hả ra lò những bức tượng táo quân cuối cùng, kịp cho thương lái đến lấy.
Lò nung của nhà ông Đức đỏ lửa, hối hả nung tượng Táo quân. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN
Theo người thợ lành nghề này, để tượng không bị nứt nẻ, thay vì dùng củi, người làng Địa Linh sẽ dùng vỏ trấu. Tro của lò nung sẽ được cất giữ để phục vụ việc đúc tượng. Vào mùa, người làm nghề nặn tượng phải dậy từ 3 giờ sáng để canh lò. Lửa nung phải cháy đều, không quá to cũng không được nhỏ, có vậy tượng mới không bị cong vênh, cháy sém.
Tượng ông Táo sau khi rời khỏi lò nung được vợ ông Nam làm sạch lớp tro bám bên ngoài rồi đưa đi nhúng màu đỏ, cam… Cuối cùng là công đoạn trang trí tượng, đây cũng là khâu quan trọng nhất bởi đòi hỏi sự tỉ mỉ, thường con gái ông Nam đảm nhiệm.
Những bức tượng Táo quân được nung bằng trấu. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN
Kỳ công là vậy, nhưng mỗi bức tượng thành phẩm chỉ bán ra thị trường với giá 2.000 – 3.000 đồng. Bình quân mỗi ngày, một người làng Địa Linh làm tượng cật lực cũng chỉ kiếm được khoảng 200.000 đồng. Vì thu nhập ít ỏi nên theo thời gian nhiều gia đình không còn giữ nghề mà cha ông để lại. Nhưng với ông Nam, việc lưu giữ nghề truyền thống không chỉ vì miếng cơm manh áo mà còn là niềm tự hào lớn và sứ mệnh của thế hệ hậu bối.
"Những bức tượng từ làng Địa Linh được chở đi khắp nơi phục vụ dịp cúng đưa ông Táo về trời 23 tháng chạp. Không riêng người Huế và các tỉnh, thành khu vực miền Trung cũng thờ tượng ông Táo từ làng Địa Linh. Năm nay nhà tôi đã bán hơn 50.000 cái rồi, đó là điều mà chúng tôi tự hào nhất. Ở cái tuổi gần đất xa trời, tôi an lòng khi lớp trẻ cũng đang miệt mài làm tượng và thành thạo nghề".
Ông Võ Văn Nam (60 tuổi, người đã làm tượng Táo quân tại làng Địa Linh). ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN
Những bức tượng Táo quân nung xong sẽ được sơn màu. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN Sau đó người thợ sẽ vẽ hình Táo quân lên. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN Một bức tượng thành phẩm được bán ra thị trường với giá từ 2.500 đồng - 3.000 đồng. ẢNH: LÊ HOÀI NHÂN
Ông Nam và những người làng Địa Linh khác không biết nghề nặn tượng táo quân ra đời từ khi nào. Họ chỉ biết rằng, qua bao thăng trầm của lịch sử và thời gian, tượng táo quân sẽ luôn hiện diện trong gia đình của người Việt...
Văn hóa dân tộc M’nông luôn tạo cảm giác tò mò bởi sự huyền bí. Ở bất cứ lễ hội nào, đồng bào dân tộc M’nông cũng thể hiện những nét đặc trưng độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc họ. Bản sắc văn hóa đó cứ mãi lan tỏa, rất riêng, không nơi nào có được.
(GLO)- Từ hàng chục năm trước, nhiều gia đình người Tày từ các tỉnh miền núi phía Bắc di cư vào vùng đất Phú Thiện (tỉnh Gia Lai) với khát khao xây dựng cuộc sống mới. Cũng từ đó, món bánh cuốn hay còn được gọi là bánh cuốn canh được họ mang theo đã trở thành đặc sản của vùng đất này.
Nghệ nhân nhân dân Hồ Ngọc An (70 tuổi, ở làng Trà Dòn, thôn 2, xã Trà Thủy, H.Trà Bồng, Quảng Ngãi) ngày đêm "truyền lửa", đào tạo lớp trẻ thực hành nghệ thuật trang trí cây nêu làng để gìn giữ tinh túy văn hóa dân tộc Kor.
Không trực tiếp lái tàu hay đón khách, đội ngũ nhân viên tại Phòng điều độ ở depot Long Bình (TP.Thủ Đức, TP.HCM) là những người làm việc thầm lặng, nhưng quyết định sự vận hành trơn tru của toàn hệ thống metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên).
Đằng sau mỗi chuyến tàu metro êm ái, an toàn là đội ngũ kỹ thuật viên bảo dưỡng, bảo trì. Họ như những 'bác sĩ' thầm lặng chăm sóc sức khỏe cho các đoàn tàu, kiểm tra, phát hiện và xử lý mọi sự cố kỹ thuật để đảm bảo tàu hoạt động trơn tru.
Trong cánh lái xe có những người rất hiền lành, nhân hậu. Họ quan tâm chăm lo cho hành khách như người thân trong gia đình và cả những phận người lạc lõng trong đêm vắng…
(GLO)- Dưới đây là hồi ức của nữ y tá Đặng Thị Lượng-nguyên thành viên Đội phẫu tiền phương Tỉnh đội Gia Lai-về một chuyến chuyển thương binh trong tháng 3-1975.
Sau khi Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết 193/2025/QH15 thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia ra đời.
Phía sau những con tàu metro hiện đại được vận hành từ tháng 12.2024 tại TP.HCM là sự nỗ lực, kiên trì của những kỹ thuật viên lái tàu. Nghề lái tàu metro là công việc đòi hỏi tính chính xác cao, tính kỷ luật và khả năng làm chủ công nghệ hiện đại.
Chiến tranh đã lùi xa nửa thế kỷ, nhưng với tôi, cuộc đời của những người phụ nữ tôi đã gặp trong thời chiến vẫn để lại những dấu ấn sâu đậm trong những năm tháng làm phóng viên chiến trường.
Có thể nói, việc đăng ký hiến mô, tạng sau khi chết não tại Việt Nam đang từng bước có nhiều cải thiện, thế nhưng để phong trào này thực sự lan tỏa mạnh mẽ và bền vững đòi hỏi phải có sự quyết tâm và đồng lòng của toàn xã hội.
Không phải lái xe nào ôm vô lăng cũng là ông chủ. Đời lái xe thuê không mấy ai biết đến giao kèo hay thỏa thuận lao động. Câu chuyện chia tay có thể xảy ra bất cứ lúc nào khi chủ xe và người lao động không tìm được tiếng nói chung…
Ngôi làng ấy trải qua những năm tháng đau thương và hào hùng của chiến tranh, ngôi làng ấy cũng sinh ra người nữ anh hùng đặc biệt. Mấy mươi năm ngày đất nước thống nhất, làng anh hùng đã thay da đổi thịt, và người nữ anh hùng cũng đã bạc trắng mái đầu.
(GLO)- Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Vi Hợi kể lại cuộc truy kích địch trên đường 7-sông Bờ (quốc lộ 25) trong chiến dịch Tây Nguyên 50 năm về trước
Từ ngày con bị ung thư, cuộc sống của người làm cha mẹ càng chật vật hơn. Rong ruổi ở bệnh viện, họ vừa vật lộn với nỗi đau của con, vừa chạy vạy chi phí điều trị.
(GLO)- Phát huy truyền thống quê hương Anh hùng A Sanh, những năm qua, người dân làng Nú (xã Ia Khai, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai) luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, tích cực, chủ động trong lao động sản xuất, trở thành điểm sáng trong xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.
(GLO)- Một ngày mùa khô cuối tháng 3-1975, ông Ksor Doen lần đầu tiên trở về làng Tung (xã Ia Nan, huyện Đức Cơ) sau hơn 2 năm xa nhà. Quê nhà hiện ra sau cây hoa pơ lang còn sót lại vài bông cuối mùa khiến người lính đang ngây ngất trong niềm vui chiến thắng càng bồn chồn bước chân.
Thời 4.0 là thời của xe ôm công nghệ. Dân chạy xe ôm công nghệ hầu hết là những người còn trẻ. Nghề chạy xe ôm truyền thống, đạp xích lô sống ngắc ngoải bởi những 'bác tài' cao tuổi.
