Nền văn hóa đang được đánh thức

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Trong nhiều thập niên qua, hoạt động nghệ thuật và văn hóa vốn là những thứ bị cấm đoán tại Saudi Arabia. Nhưng hiện tại, việc mở cửa nền văn hóa bí ẩn là một phần trong những nỗ lực kiến tạo đất nước “hậu dầu mỏ” do Thái tử Mohammed bin Salman thúc đẩy với tham vọng đưa vương quốc Hồi giáo này trở thành một điểm đến nghệ thuật hàng đầu thế giới.

 
Tác phẩm Sorry, I forgive you của nghệ sĩ nước ngoài trưng bày tại Ithra
Tác phẩm Sorry, I forgive you của nghệ sĩ nước ngoài trưng bày tại Ithra


Sự trở về

Một xã hội cởi mở hơn là điều dễ nhận thấy ở quốc gia Hồi giáo Saudi Arabia khi hàng loạt tên tuổi lớn của nền nghệ thuật âm nhạc phương Tây như Richie, Enrique Iglesias, Andrea Bocelli được phép biểu diễn tại đất nước bảo thủ ở Trung Đông này. Những sự kiện này là nỗ lực nhằm thay đổi nhận thức trong và ngoài nước về cuộc giải phóng khỏi những truyền thống khắt khe trong xã hội, và đây chỉ là một phần nhỏ trong những thay đổi sâu rộng đang diễn ra ở Saudi Arabia khi nhà lãnh đạo đảo ngược lệnh cấm hàng thập niên, mở cửa vương quốc cho nghệ thuật, âm nhạc, điện ảnh và sân khấu.

Trong 4 thập niên qua, nhạc sống ở đất nước Hồi giáo này không chỉ bị cấm mà còn bị kiểm soát bởi những mutawa (cảnh sát tôn giáo) đi tuần trên mọi ngóc ngách đường phố để đột kích, bắt bớ người và tịch thu, phá hủy nhạc cụ. Thật khó tưởng tượng được đất nước Saudi Arabia có ngày hôm nay, khi âm nhạc được vang lên trên đường phố, được biểu diễn trong các đám cưới và lễ hội, phụ nữ được hát trên truyền hình. Các lễ hội âm nhạc thậm chí còn được tổ chức ở thánh địa Mecca và Medina.

Ít ai thấu hiểu sự biến đổi nhanh chóng này một cách sâu sắc hơn Fawaz Al-Shawaf, người sáng lập ban nhạc rock Creative Waste. Ông Al-Shawaf nảy sinh tình yêu với nhạc rock trong 2 năm theo cha sang làm việc ở Virginia, Mỹ, sau đó quyết định thành lập ban nhạc rock với những người bạn trong gara của mình khi trở về Saudi Arabia. Năm 2004, Creative Waste ra đời “ngầm”. Nhưng vào năm 2009, Creative Waste bị bức tử trong một cuộc đột kích của cảnh sát. Các cuộc đàn áp tiếp theo đối với Creative Waste đã buộc ông Al-Shawaf và Creative Waste phải ra nước ngoài biểu diễn, gầy dựng tên tuổi ở Mỹ và châu Âu. Nhưng hiện nay, ông Al-Shawaf đã trở thành khách danh dự của Chính phủ Saudi Arabia. Ông được mời biểu diễn tại các lễ hội do chính phủ tổ chức.

Đầu tư nghiêm túc cho nghệ thuật

Ba năm trước, Saudi Arabia đã khiến cả thế giới ngạc nhiên khi bỏ ra 450 triệu USD mua tác phẩm Salvator Mundi của danh họa Leonardo da Vinci nhưng sau đó lại hoàn toàn không để nó xuất hiện công khai lần nào nữa. Mãi gần đây, tờ Wall Street Journal tiết lộ tác phẩm sẽ được “ém” kỹ cho tới khi Saudi Arabia có thể xây được một bảo tàng… xứng tầm với nó. Đây là một phần trong tham vọng trị giá nhiều tỷ USD buộc đất nước Hồi giáo vốn khép kín này phải mở cửa du lịch, phát triển quan hệ với các đối tác quốc tế trong nền nghệ thuật toàn cầu.

Các cuộc triển lãm quốc tế đang đến với các thành phố của Saudi Arabia, trưng bày các tác phẩm từ siêu thực đến đương đại. Và nghệ thuật, từ cấm kỵ trở thành thời thượng, khi đột nhiên nhu cầu về lĩnh vực này tăng vọt từ hoàng gia, chính phủ và các tập đoàn kinh doanh. Trung tâm Văn hóa thế giới (King Abdulaziz Center for World Culture), còn được gọi là Ithra, được xây lên từ những bãi cát của Dhahran và khai trương vào năm 2017, bao gồm bảo tàng, rạp chiếu phim, nhà hát và phòng trưng bày nghệ thuật đầu tiên của loại hình này trong cả nước.

Bộ Văn hóa mới đây cũng đã làm việc với Bộ Giáo dục để phát triển các khóa học giáo dục âm nhạc cho trẻ em, trường trung học và đại học trong bối cảnh khó khăn do lệnh cấm âm nhạc kéo dài hàng thập niên khiến cho Saudi Arabia không có giáo viên dạy nhạc. Theo CS Monitor, những thay đổi văn hóa mạnh mẽ này là có thật và không thể phủ nhận động lực mong muốn sản sinh ra một thế hệ người Saudi Arabia toàn diện khi đất nước, cuối cùng, cũng chuyển sang một xã hội “hậu dầu mỏ”.

Theo HẠNH CHI (SGGPO)

Có thể bạn quan tâm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

(GLO)-Danh sách đề cử của Giải Booker 2025 danh giá mới được công bố, trong đó có 13 tác phẩm của các tác giả đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cũng như sự cân bằng về tỷ lệ nam - nữ và sự đan xen giữa tên tuổi cũ và mới. Điều này cho thấy sự đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm của giải thưởng này.

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

(GLO)- 11 tuổi, Nguyễn Trịnh Gia Thy (học sinh lớp 5.9, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, phường Pleiku) được nhiều người ưu ái gọi là “cây cọ nhí”. Những bức tranh của Thy không chỉ khéo léo về đường nét, bố cục, màu sắc mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

Cặp đôi nghệ sĩ Nguyễn Cơ-Hồng Mai: Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

(GLO)- Cùng sinh năm rồng (1988) và lớn lên với tình yêu dành cho từng nhịp vũ đạo, Nguyễn Văn Cơ và Trần Thị Hồng Mai-hai nghệ sĩ trưởng thành từ Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San trở thành cặp đôi hiếm hoi của làng múa ở cao nguyên Pleiku, luôn song hành cả trên sân khấu và trong đời sống.

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

null