Nền văn hóa đang được đánh thức

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Trong nhiều thập niên qua, hoạt động nghệ thuật và văn hóa vốn là những thứ bị cấm đoán tại Saudi Arabia. Nhưng hiện tại, việc mở cửa nền văn hóa bí ẩn là một phần trong những nỗ lực kiến tạo đất nước “hậu dầu mỏ” do Thái tử Mohammed bin Salman thúc đẩy với tham vọng đưa vương quốc Hồi giáo này trở thành một điểm đến nghệ thuật hàng đầu thế giới.

 
Tác phẩm Sorry, I forgive you của nghệ sĩ nước ngoài trưng bày tại Ithra
Tác phẩm Sorry, I forgive you của nghệ sĩ nước ngoài trưng bày tại Ithra


Sự trở về

Một xã hội cởi mở hơn là điều dễ nhận thấy ở quốc gia Hồi giáo Saudi Arabia khi hàng loạt tên tuổi lớn của nền nghệ thuật âm nhạc phương Tây như Richie, Enrique Iglesias, Andrea Bocelli được phép biểu diễn tại đất nước bảo thủ ở Trung Đông này. Những sự kiện này là nỗ lực nhằm thay đổi nhận thức trong và ngoài nước về cuộc giải phóng khỏi những truyền thống khắt khe trong xã hội, và đây chỉ là một phần nhỏ trong những thay đổi sâu rộng đang diễn ra ở Saudi Arabia khi nhà lãnh đạo đảo ngược lệnh cấm hàng thập niên, mở cửa vương quốc cho nghệ thuật, âm nhạc, điện ảnh và sân khấu.

Trong 4 thập niên qua, nhạc sống ở đất nước Hồi giáo này không chỉ bị cấm mà còn bị kiểm soát bởi những mutawa (cảnh sát tôn giáo) đi tuần trên mọi ngóc ngách đường phố để đột kích, bắt bớ người và tịch thu, phá hủy nhạc cụ. Thật khó tưởng tượng được đất nước Saudi Arabia có ngày hôm nay, khi âm nhạc được vang lên trên đường phố, được biểu diễn trong các đám cưới và lễ hội, phụ nữ được hát trên truyền hình. Các lễ hội âm nhạc thậm chí còn được tổ chức ở thánh địa Mecca và Medina.

Ít ai thấu hiểu sự biến đổi nhanh chóng này một cách sâu sắc hơn Fawaz Al-Shawaf, người sáng lập ban nhạc rock Creative Waste. Ông Al-Shawaf nảy sinh tình yêu với nhạc rock trong 2 năm theo cha sang làm việc ở Virginia, Mỹ, sau đó quyết định thành lập ban nhạc rock với những người bạn trong gara của mình khi trở về Saudi Arabia. Năm 2004, Creative Waste ra đời “ngầm”. Nhưng vào năm 2009, Creative Waste bị bức tử trong một cuộc đột kích của cảnh sát. Các cuộc đàn áp tiếp theo đối với Creative Waste đã buộc ông Al-Shawaf và Creative Waste phải ra nước ngoài biểu diễn, gầy dựng tên tuổi ở Mỹ và châu Âu. Nhưng hiện nay, ông Al-Shawaf đã trở thành khách danh dự của Chính phủ Saudi Arabia. Ông được mời biểu diễn tại các lễ hội do chính phủ tổ chức.

Đầu tư nghiêm túc cho nghệ thuật

Ba năm trước, Saudi Arabia đã khiến cả thế giới ngạc nhiên khi bỏ ra 450 triệu USD mua tác phẩm Salvator Mundi của danh họa Leonardo da Vinci nhưng sau đó lại hoàn toàn không để nó xuất hiện công khai lần nào nữa. Mãi gần đây, tờ Wall Street Journal tiết lộ tác phẩm sẽ được “ém” kỹ cho tới khi Saudi Arabia có thể xây được một bảo tàng… xứng tầm với nó. Đây là một phần trong tham vọng trị giá nhiều tỷ USD buộc đất nước Hồi giáo vốn khép kín này phải mở cửa du lịch, phát triển quan hệ với các đối tác quốc tế trong nền nghệ thuật toàn cầu.

Các cuộc triển lãm quốc tế đang đến với các thành phố của Saudi Arabia, trưng bày các tác phẩm từ siêu thực đến đương đại. Và nghệ thuật, từ cấm kỵ trở thành thời thượng, khi đột nhiên nhu cầu về lĩnh vực này tăng vọt từ hoàng gia, chính phủ và các tập đoàn kinh doanh. Trung tâm Văn hóa thế giới (King Abdulaziz Center for World Culture), còn được gọi là Ithra, được xây lên từ những bãi cát của Dhahran và khai trương vào năm 2017, bao gồm bảo tàng, rạp chiếu phim, nhà hát và phòng trưng bày nghệ thuật đầu tiên của loại hình này trong cả nước.

Bộ Văn hóa mới đây cũng đã làm việc với Bộ Giáo dục để phát triển các khóa học giáo dục âm nhạc cho trẻ em, trường trung học và đại học trong bối cảnh khó khăn do lệnh cấm âm nhạc kéo dài hàng thập niên khiến cho Saudi Arabia không có giáo viên dạy nhạc. Theo CS Monitor, những thay đổi văn hóa mạnh mẽ này là có thật và không thể phủ nhận động lực mong muốn sản sinh ra một thế hệ người Saudi Arabia toàn diện khi đất nước, cuối cùng, cũng chuyển sang một xã hội “hậu dầu mỏ”.

Theo HẠNH CHI (SGGPO)

Có thể bạn quan tâm

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

Hòa hợp văn hóa, cùng chung chí hướng

(GLO)- 2 tỉnh Bình Định và Gia Lai (cũ) hợp nhất là cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển vùng Duyên hải-Tây Nguyên. Cùng với các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội…, văn hóa nghệ thuật cũng được công chúng hết sức quan tâm.

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Tôi không phải một dịch giả chuyên nghiệp - mào đầu vậy hoàn toàn không phải để biện hộ cho những sơ suất, sai sót và thô lậu mà bất cứ ai khi chạm tay vào việc dịch nói riêng, việc chữ nghĩa nói chung, dẫu là tay thuận hay tay ngang, đều phải đối mặt và chịu trách nhiệm.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.
Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Với ngọn lửa đam mê nghệ thuật truyền thống, vợ chồng Nghệ nhân Ưu tú Lý Thành Long đứng ra truyền dạy làn điệu dân ca, bài chòi cho nhiều học sinh tại Trường THCS Tam Quan (ở phường Tam Quan, TX Hoài Nhơn).

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
null