Hoạt động này nhằm hưởng ứng Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2025 (từ ngày 1 đến 7-10) với chủ đề “Chăm sóc sau sinh toàn diện-Sức khỏe cho mẹ, tương lai cho bé”.
Giai đoạn “vàng” nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 60% các trường hợp tử vong mẹ và trẻ sơ sinh xảy ra trong 6 tuần đầu sau sinh. Đây là thời điểm cơ thể người mẹ yếu nhất, trong khi trẻ sơ sinh cần được chăm sóc kỹ lưỡng để thích nghi với môi trường bên ngoài.
Tại Gia Lai, các trung tâm y tế (TTYT) và trạm y tế cấp xã đã ghi nhận nhiều trường hợp sản phụ gặp biến chứng nặng do không được chăm sóc sau sinh đúng cách.
Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Ly (Khoa Phụ sản, TTYT Quy Nhơn) cho biết: Nhiều người vẫn nghĩ sinh xong là khỏe, nhưng thực tế đây là giai đoạn rất nhạy cảm. Nếu không được chăm sóc đúng, người mẹ có thể gặp các biến chứng như băng huyết, nhiễm trùng, rối loạn tâm lý hoặc trầm cảm sau sinh. Ngoài yếu tố thể chất, tâm lý cũng là vấn đề cần quan tâm…
Đối với trẻ sơ sinh, nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, giữ ấm, vệ sinh mũi họng và rốn đúng cách là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp phòng bệnh hô hấp, tiêu hóa, nhiễm trùng.
“Sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng tối ưu mà còn giúp tăng sức đề kháng tự nhiên, giảm nguy cơ mắc viêm phổi, tiêu chảy là những bệnh nguy hiểm hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi”-bác sĩ Ly nhấn mạnh.
Nữ hộ sinh Huỳnh Phạm Thị Oanh Tuyền-Phó Trưởng trạm Y tế xã Lơ Pang-cho biết: Công tác tuyên truyền, giáo dục sức khỏe cho người dân trên địa bàn được thực hiện bằng 2 hình thức. Đó là truyền thông nhóm, hằng tháng trạm tổ chức xuống các thôn, làng để tuyên truyền, hướng dẫn người dân về chăm sóc sức khỏe sinh sản, đặc biệt là tổ chức sinh hoạt chuyên đề về nuôi con bằng sữa mẹ.
Trạm cũng lồng ghép tư vấn cho phụ nữ mang thai trong các đợt tiêm chủng định kỳ, hướng dẫn khám thai, tiêm phòng uốn ván và chăm sóc thai kỳ an toàn.
Hành động vì sức khỏe bà mẹ và trẻ em
Hưởng ứng Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2025, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (CDC, Sở Y tế) đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, lan tỏa thông điệp về quyền được chăm sóc sức khỏe của mọi phụ nữ.
Ngày 25-9, CDC Gia Lai tổ chức Hội thảo chuyên đề “Tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản-An toàn cho mẹ, khỏe mạnh cho con” với sự tham gia của đại diện các TTYT, nhân viên y tế sản-nhi và y tế cơ sở.
Phó Giám đốc Sở Y tế Đinh Hà Nam chia sẻ: Những năm gần đây, tỷ lệ phụ nữ mang thai được khám thai định kỳ tăng rõ rệt, song vẫn còn hơn 10% sản phụ sinh con tại nhà, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là nguy cơ lớn ảnh hưởng đến an toàn của mẹ và bé.
Theo thống kê của ngành Y tế, năm 2024, Gia Lai có hơn 2.400 trường hợp sinh tại nhà (chiếm 9,07% tổng số ca sinh), 7 tháng năm 2025 có hơn 1.150 phụ nữ sinh tại nhà (chiếm 9,3%); trong đó gần 80% không có cán bộ y tế hỗ trợ.
Tỷ lệ sinh đẻ tại nhà tập trung nhiều tại một số xã: Mang Yang, Chư Păh, Chư Sê, Kông Chro, Ia Pa, Đak Đoa… Nguyên nhân chủ yếu do địa hình phức tạp, đồng bào dân tộc thiểu số còn giữ tập quán sinh con tại nhà, ngủ rẫy… gây khó khăn cho công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Để khắc phục, tỉnh đã củng cố mạng lưới 129 cô đỡ thôn bản, tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ năng đỡ đẻ an toàn, chăm sóc sau sinh và sơ cấp cứu ban đầu cho mẹ và trẻ.
Bên cạnh đó, các địa phương cũng triển khai dự án “Cô đỡ thôn bản”, Chương trình giảm tử vong mẹ và trẻ sơ sinh MSD-UNFPA; đồng thời, lồng ghép tuyên truyền qua các buổi họp thôn, sinh hoạt cộng đồng, phát thanh xã, giúp phụ nữ vùng sâu, vùng xa dễ dàng tiếp cận thông tin và dịch vụ y tế.
Trong đầu tháng 10, TTYT xã Đức Cơ phối hợp với UBND xã Ia Krêl tổ chức lễ phát động Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2025, thu hút hơn 100 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ tham dự. Chương trình gồm phần tư vấn sức khỏe sinh sản, khám sàng lọc miễn phí và hướng dẫn kỹ năng chăm sóc sau sinh.
Theo Phó Giám đốc CDC Gia Lai Nguyễn Văn Đồng, CDC còn phát động chiến dịch truyền thông trên mạng xã hội, phát tờ rơi tại các trạm y tế, tổ chức hội thi tìm hiểu kiến thức “Làm mẹ an toàn-Nuôi con khỏe mạnh”, giúp thông điệp “Mỗi bà mẹ, mỗi đứa trẻ đều được chăm sóc an toàn” lan tỏa sâu rộng.
Tuần lễ Làm mẹ an toàn được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, thuộc Dự án 7-Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em trong Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2025-2030.
Tại Gia Lai, mục tiêu hướng đến là giảm tỷ lệ tử vong mẹ xuống dưới 35/100 nghìn trẻ sinh sống, tăng tỷ lệ sinh có cán bộ y tế hỗ trợ lên 98% vào năm 2030.