(GLO)- Gia Lai nói riêng, Tây Nguyên nói chung đang bước vào thời kỳ cao điểm của mùa khô. Theo nhận định của ngành chức năng địa phương, trước tình hình thời tiết như hiện nay, nguy cơ hạn nặng đối với một số vùng vào thời điểm giữa và cuối mùa khô là khó có thể tránh khỏi.
Nguy cơ hạn nặng
Theo số liệu dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên, mùa mưa năm 2014 ở tỉnh Gia Lai bắt đầu sớm (cuối tháng 4-2014) và kết thúc sớm (cuối tháng 10-2014). Trong tháng 5-2014, dưới tác động của hiện tượng El Nino đã gây ra sự thiếu hụt lượng mưa ở một số nơi trong tỉnh. Theo nhận định xu thế thời tiết thủy văn vụ Đông Xuân 2014-2015, thì tổng lượng mưa phổ biến trên địa bàn tỉnh chỉ ở mức xấp xỉ hoặc thấp hơn so với trung bình nhiều năm. Khả năng thiếu nước cho sản xuất vụ Đông Xuân 2014-2015 là khá cao, mức độ cạn kiệt nghiêm trọng hơn so với năm ngoái, chủ yếu tập trụng ở vùng phía Đông và Đông Nam của tỉnh, như: Kbang, Đak Pơ, Kông Chro, Ayun Pa, Krông Pa…
 |
| Mực nước tại các công trình hồ thủy lợi đang ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm. Ảnh: Lê Hòa |
Mực nước đo được thời điểm hiện tại ở các hồ chứa thủy lợi vừa và nhỏ trong tỉnh hầu hết đều thấp hơn mực nước dâng bình thường của hồ và thấp hơn so với cùng kỳ năm 2014, chỉ đạt trung bình 50-70% so với dung tích thiết kế. Trong đó, một số hồ nước đã cạn đến mức báo động như hồ Hrung (huyện Ia Grai) chỉ đạt 6,8 %.
Ông Văn Phú Bộ-Trưởng phòng Nông nghiệp, Sở Nông nghiệp và PTNT Gia Lai, cho biết: “Thời điểm hiện tại, mực nước trong hồ đập, sông suối đã xuống thấp hơn so với cùng kỳ mọi năm, song vẫn chưa đến mức báo động không đủ nước để sinh hoạt và sản xuất. Nhưng nếu thời tiết cứ diễn biến như thế này cộng với tác động của hiện tượng El Nino vào tháng 5 tới, thì đến cuối mùa khô năm nay, chắc chắn sẽ xảy ra hạn hán nặng”.
Tại một số địa phương đã xuất hiện một vài nơi xảy ra tình trạng khô hạn, thiếu nước tưới. Phòng Nông nghiệp và PTNT các huyện đang tiến hành điều tra, nắm số liệu cụ thể về tình hình khô hạn trên địa bàn. Tại huyện Đak Đoa, theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và PTNT, toàn huyện hiện có 122,9 ha lúa nước đang trong giai đoạn đẻ nhánh đã bị khô hạn, trong đó: diện tích mất trắng là 22,15 ha và diện tích đang tiếp tục chăm sóc, khắc phục là 100,75 ha. Trên cây cà phê, người dân đang tiến hành tưới đợt 2 và chỉ xảy ra hiện tượng thiếu nước tạm thời ở một số khu vực như xã Hneng, Glar, Kdang, A dơk, và Ia Băng do nhiều hộ tưới cùng lúc ở cùng một nguồn nước. Địa bàn xảy ra thiệt hại nặng, như: thị trấn Đak Đoa, xã Ia Băng, Glar, A dơk…
 |
| Diện tích lúa này sẽ có nguy cơ mất trắng hoặc giảm năng suất rất nhiều nếu không tìm ra được nguồn nước. Ảnh: Lê Hòa |
Tại huyện Chư Prông, ông Nguyễn Văn Gặp-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện, khái quát: Hiện tại trên địa bàn huyện đã xuất hiện tình trạng thiếu nước tại một số vùng, đặc biệt là với diện tích lúa. Ở các xã Ia Boòng, Ia Vê…, một số diện tích lúa có khả năng mất trắng nếu 10-15 ngày tới trên địa bàn không có mưa. Đối với nguồn nước tưới tiêu cho cây cà phê, hồ tiêu… đã xảy ra tình trạng thiếu nước ngắt quãng, rải rác ở hầu khắp các địa phương trong huyện. “Chúng tôi đang tổ chức cho các xã thống kê, báo cáo tình hình cụ thể tại các địa phương để báo cáo lên cấp trên để có hướng giải quyết. Khả năng hạn hán là khó có thể tránh khỏi”- ông Gặp, nhấn mạnh.
Chủ động phòng-chống khô hạn
Trước diễn biến thời tiết không thuận lợi cho sản xuất Đông Xuân 2014-2015, ngành chức năng tỉnh Gia Lai đã chủ động triển khai các biện pháp phòng-chống khô hạn, đảm bảo nguồn nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, sinh hoạt cho nhân dân trong mùa khô 2015. Kết thúc mùa mưa 2014, các đơn vị đã chủ động tổ chức nạo vét kênh mương, các cửa vào cống lấy nước, trạm bơm tưới, ao, giếng, khơi thông dòng chảy. Tăng cường sử dụng các biện pháp tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và các loại cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao...
 |
| Nhiều hồ tưới của người dân đang có dấu hiệu cạn kiệt. Ảnh: Lê Hòa |
Ông Văn Phú Bộ, cho biết: “Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh cũng đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT các huyện hướng dẫn người dân có kế hoạch gieo trồng phù hợp để tránh hạn bằng cách bố trí cơ cấu giống cây trồng hợp lý. Các vùng thường xuyên thiếu nước tưới xem xét chuyển đổi sang cây trồng cạn sử dụng ít nước tưới hơn hoặc bỏ, không canh tác để đảm bảo hiệu quả sản xuất”…
Công tác này cũng được nhiều địa phương đặc biệt quan tâm nhằm hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra cho bà con. “Trước mùa vụ, địa phương đã khoanh vùng các khu vực hạn nặng để người dân chuyển đổi canh tác các loại cây trồng chịu hạn. Trước tình hình hiện nay, ngành chức năng địa phương đốc thúc, hướng dẫn nhân dân thực hiện các biện pháp chống hạn, như: tưới tiết kiệm, điều hòa nguồn nước tưới hợp lý, ưu tiên dành nguồn nước cho diện tích có khả năng cho thu hoạch… Với cà phê và hồ tiêu, hướng dẫn bà con tiến hành tủ rơm ở gốc cây để giảm bớt sự thoát hơi nước”- ông Nguyễn Văn Gặp-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Prông, chia sẻ.
Tại xã Ia Khươl, huyện Chư Pah-một trong những xã thường xuyên chịu ảnh hưởng của khô hạn, công tác chủ động phòng-chống khô hạn đã được địa phương quan tâm, đảm bảo cho bà con sản xuất ổn định. “Xã có 140 ha lúa Đông Xuân, 231 ha cà phê, 14 ha hồ tiêu. Với đặc thù là địa phương có tới 76% số dân là người dân tộc thiểu số, phương thức, tập quán canh tác còn nhiều lạc hậu nhưng chính quyền địa phương đã tuyên truyền, hướng dẫn và vận động bà con nạo vét kênh mương, khơi thông suối để đảm bảo dẫn nước về đồng ruộng, tránh để khô hạn các khu vực cao. Ở vùng thường xuyên khô hạn, vận động bà con không gieo cấy hoặc chuyển đổi trồng cây khác thích hợp… Nhờ vậy nên đến thời điểm hiện tại, địa phương vẫn đảm bảo chủ động tốt nguồn nước tưới”-ông Trần Quốc Nghị-Chủ tịch UBND xã Ia Khươl, nói.
Lê Hòa
