Để người lớn tuổi không bị bỏ lại phía sau

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Xã hội đang thay đổi nhanh chóng. Công nghệ bùng nổ, trí tuệ nhân tạo đang thay thế hàng loạt công việc; dân số già hóa nhanh, tuổi hưu tăng, lực lượng lao động bị tinh giản.

Vậy những người lớn tuổi sẽ đi về đâu? Rút lui, sống chờ thời gian trôi qua hay tiếp tục học hỏi, thích nghi và khẳng định giá trị của mình?

Khi nghỉ hưu, rất nhiều người rơi vào trạng thái chơi vơi, mất phương hướng. Họ có kinh nghiệm, có kiến thức, nhưng lại không biết làm gì tiếp theo.

Ở Nhật Bản, nhiều người già vẫn làm việc, vẫn sáng tạo, vẫn đóng góp. Ở các quốc gia phát triển, người lớn tuổi liên tục tham gia các khóa học, cập nhật công nghệ mới, tận dụng kinh nghiệm của mình để khởi nghiệp hoặc cố vấn cho thế hệ sau. VN cũng có thể làm được nếu chúng ta phá bỏ suy nghĩ rằng "nghỉ hưu là nghỉ ngơi". Thật ra nghỉ hưu là cơ hội để làm điều mình thích, khám phá những điều mới và tiếp tục đóng góp theo cách phù hợp hơn.

Một thực tế khác là việc tinh giản biên chế trong khu vực nhà nước đang diễn ra mạnh mẽ. Những lao động này có tri thức, có kỹ năng, và vẫn có thể làm việc hiệu quả nếu được tái đào tạo, định hướng đúng cách.

Nếu không hành động kịp thời, chúng ta sẽ đánh mất nguồn lao động chất lượng trong khi nền kinh tế thì vẫn đang khát nhân lực có kinh nghiệm.

Học tập suốt đời chính là chìa khóa để họ chuyển đổi nghề nghiệp, thích nghi với thời đại số, thậm chí tham gia vào các lĩnh vực mới như kinh doanh, giảng dạy, tư vấn hoặc khởi nghiệp… Vì vậy, học tập suốt đời không còn là khẩu hiệu mà trở thành lối thoát duy nhất để người lớn tuổi không bị bỏ lại phía sau, để họ tiếp tục làm chủ cuộc sống, đóng góp cho xã hội; thậm chí mở ra những cánh cửa mới mà trước đây họ chưa từng nghĩ tới.

Nhưng để làm được điều này, không chỉ cá nhân phải thay đổi, mà cả nhà nước, doanh nghiệp, trường đại học cũng phải tham gia.

Đó là những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ với các giải pháp cụ thể từ nhà nước. Chẳng hạn hỗ trợ tài chính cho người lớn tuổi học tập, như trợ giá các chương trình đào tạo, thậm chí miễn phí cho những nhóm lao động bị tinh giản. Ưu đãi cho doanh nghiệp tuyển dụng người cao tuổi như giảm thuế, hỗ trợ chi phí đào tạo để doanh nghiệp thấy rằng tuyển dụng lao động lớn tuổi không phải gánh nặng mà là cơ hội. Phát triển hệ thống giáo dục mở cho mọi lứa tuổi bằng việc các trường đại học cần có chương trình đào tạo linh hoạt, học trực tuyến kết hợp thực tế để phù hợp với người lớn tuổi. Thúc đẩy mô hình "trường học cộng đồng" như biến các thư viện, trung tâm văn hóa thành nơi học tập suốt đời cho người cao tuổi.

Các trường đại học, cao đẳng cũng cần mở rộng các chương trình học tập suốt đời, xây dựng các chương trình học tập liên thế hệ, tận dụng người lớn tuổi làm giảng viên, cố vấn…

Nhưng dù chính sách tốt đến đâu, nếu người lớn tuổi không chủ động, thì tất cả vẫn chỉ là lý thuyết. Vì thế người lớn tuổi cần bước ra khỏi vùng an toàn, không ngại học công nghệ mới, không ngại thử sức với những lĩnh vực khác, chủ động tìm kiếm cơ hội học tập…

Nếu không thay đổi, hàng triệu người sẽ bị bỏ lại phía sau. Nhưng nếu hành động ngay, chúng ta sẽ có một lực lượng lao động lớn tuổi đầy kinh nghiệm, trí tuệ và vẫn tiếp tục tỏa sáng.

(*) Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và truyền thông Trường ĐH Công thương TP.HCM

Theo Thạc sĩ Phạm Thái Sơn (*) (TNO)

Có thể bạn quan tâm

100 năm đồng hành cùng dân tộc

100 năm đồng hành cùng dân tộc

(GLO)- Chúng ta tự hào đã có một nền Báo chí cách mạng với thế hệ những nhà báo-chiến sĩ vừa cầm bút, vừa cầm súng ở tuyến đầu, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc, với hơn 500 nhà báo là liệt sĩ, nhiều nhà báo mang thương tật suốt đời nhưng vẫn không ngừng lao động, cống hiến cho đất nước, Nhân dân.

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, ngày 16-6-2025 là một ngày rất đặc biệt đối với ngành giáo dục vì Quốc hội đã ấn nút thông qua Luật Nhà giáo. Đây là một sự kiện rất quan trọng đối với ngành giáo dục.

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Hanoi Rock City (HRC, hoạt động từ năm 2010) là một trong những địa chỉ được người yêu âm nhạc trong nước xem là “thánh địa” indie (tạm dịch: âm nhạc độc lập, không có sự can thiệp của các doanh nghiệp âm nhạc thương mại), vừa thông báo sẽ khép lại hành trình 15 năm hoạt động vào tháng 12-2025.

Giữ niềm tin cho gạo Việt

Giữ niềm tin cho gạo Việt

Việc ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, tăng cường giám sát thị trường và xử lý nghiêm hành vi làm giả, làm nhái là nền tảng để khẳng định giá trị thực và bảo vệ uy tín gạo Việt trên cả thị trường trong nước lẫn quốc tế.

Hút chất xám vào khu vực công

Hút chất xám vào khu vực công

Đầu những năm 1990, khi Việt Nam bắt đầu mở cửa phát triển kinh tế, đã có ý kiến của các Việt kiều kiến nghị Chính phủ cần có chính sách sử dụng các chuyên gia giỏi người Việt ở nước ngoài bổ trợ cho phát triển kinh tế đất nước.

Báo chí trong thời đại AI

Báo chí trong thời đại AI

(GLO)- Sẽ không quá khi nói rằng, chúng ta đang ngày ngày hít thở trong bầu không khí “số”. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ nói chung và trí tuệ nhân tạo (AI) đang đưa các ngành nghề vào cuộc chạy đua để không bị tụt hậu. Báo chí càng không ngoại lệ.

Không để sai phạm 'chìm xuồng'

Không để sai phạm 'chìm xuồng'

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản yêu cầu các sở, ngành và UBND TP.Biên Hòa khẩn trương xử lý 4 vụ việc theo Kết luận số 556 ngày 29.5.2025 của Tỉnh ủy. Trong đó, 3 vụ đã từng được Báo Thanh Niên phản ánh từ nhiều năm trước, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Sau những cánh cửa đóng kín

Sau những cánh cửa đóng kín

Giữa năm, không phải dịp lễ, Tết, nhưng hàng nghìn ki-ốt, cửa hàng từ bắc chí nam đồng loạt đóng cửa, nghỉ bán. Phía sau những cánh cửa đóng kín, im lìm ấy là sự chối bỏ lạnh lùng trước những nỗ lực làm minh bạch nguồn gốc hàng hóa đưa vào thị trường.

null