Đặt con người vào trung tâm chính sách

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Việc cho phép các cặp vợ chồng tự quyết định số con là một bước đi đúng đắn trong bối cảnh mức sinh đang giảm.

Tuy nhiên, cần kiểm soát chặt chẽ hành vi lựa chọn giới tính thai nhi nhằm bảo đảm cân bằng giới tính và ổn định xã hội lâu dài.

Việc sửa đổi điều 10 của Pháp lệnh Dân số - vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua - đã trao quyền cho các cặp vợ chồng và cá nhân được tự quyết định về thời điểm sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh. Đây là một chính sách kịp thời và mạnh mẽ, nhất là khi mức sinh tại Việt Nam đang có xu hướng giảm, thậm chí ở nhiều khu vực đã xuống dưới mức sinh thay thế.

Khi đi kèm với các chính sách hỗ trợ về tài chính, giáo dục và y tế, quyền tự quyết trong sinh sản sẽ góp phần khuyến khích các cặp vợ chồng - đặc biệt là những người đang trì hoãn sinh con vì áp lực kinh tế - đưa ra quyết định sinh thêm con một cách chủ động và tích cực.

Tuy nhiên, tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi vẫn là một vấn đề đáng lo ngại, là nguyên nhân chính dẫn đến mất cân bằng giới tính khi sinh. Tỉ lệ bé trai sinh ra tại Việt Nam đã vượt quá ngưỡng cân bằng tự nhiên trong nhiều năm. Điều này phản ánh thực trạng lựa chọn giới tính thai nhi vẫn tồn tại, kể cả dưới hình thức nạo phá thai khi thai nhi là bé gái.

Hệ lụy từ sự mất cân bằng giới tính là sâu rộng và lâu dài: ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của phụ nữ; làm suy giảm chất lượng dân số; dẫn đến thiếu hụt lao động nữ trong các ngành nghề đặc thù như giáo dục mầm non, y tế, tiểu học; gia tăng các tệ nạn xã hội như mại dâm, buôn bán người, hôn nhân ép buộc; và gây khó khăn trong việc kết hôn cho nam giới, từ đó ảnh hưởng đến an ninh xã hội.

Việc tăng mức phạt hành vi tiết lộ và lựa chọn giới tính thai nhi lên đến 100 triệu đồng là cần thiết, song vẫn chưa đủ nếu thiếu cơ chế thực thi nghiêm túc. Muốn răn đe hiệu quả, cần có hệ thống giám sát chặt chẽ và xử lý nghiêm các cơ sở y tế vi phạm.

Bên cạnh đó, công tác truyền thông phải được đẩy mạnh hơn nữa để thay đổi nhận thức của người dân về bình đẳng giới. Truyền thông nên đi vào từng cộng đồng, từng nhóm đối tượng cụ thể, nhằm phá vỡ những định kiến "trọng nam khinh nữ" vẫn còn tồn tại ở một số vùng nông thôn và trong tư duy truyền thống.

Để dung hòa giữa quyền sinh sản cá nhân và lợi ích xã hội - đặc biệt là trong việc giữ mức sinh bền vững và phòng ngừa tái diễn bất bình đẳng giới - theo tôi, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Tôn trọng quyền tự quyết sinh con của cá nhân, như tinh thần của Pháp lệnh mới;

Thiết kế chính sách dân số linh hoạt theo từng vùng miền, ưu tiên khuyến khích sinh thay vì kiểm soát sinh;

Kiểm soát nghiêm hành vi lựa chọn giới tính thai nhi bằng luật pháp rõ ràng và công nghệ quản lý thông tin khám thai hiện đại;

Có chính sách hỗ trợ thiết thực cho các gia đình có con gái; đồng thời tạo điều kiện phát triển toàn diện cho nữ giới về sức khỏe, giáo dục và nghề nghiệp.

Dân số không chỉ là câu chuyện bao nhiêu người được sinh ra, mà còn là việc ai được sinh ra, họ sống thế nào, và xã hội ứng xử ra sao với họ. Nếu muốn phát triển bền vững, chúng ta phải đặt con người - cả nam lẫn nữ - vào trung tâm của mọi chính sách.

TS Hà Trọng Nghĩa-Giảng viên Trường Đại học Mở TP HCM

Theo NLĐO

Có thể bạn quan tâm

Vì một nền thương mại sạch

Vì một nền thương mại sạch

Lực lượng chức năng triệt phá các đường dây buôn lậu, kinh doanh hàng gian hàng giả với quy mô lớn; hàng loạt vụ vứt bỏ hàng hóa nghi hàng gian, hàng giả; nhiều người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội sa lưới luật pháp vì trốn thuế, kinh doanh hàng kém chất lượng…

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

(GLO)-Đó là câu hỏi mà Tổng Bí thư Tô Lâm đặt ra tại buổi làm việc với Đảng ủy MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương vào sáng 23-6 khi có một bộ phận cán bộ băn khoăn, day dứt vì thực hiện sắp xếp các tổ chức Mặt trận, đoàn thể nói riêng và sắp xếp, sáp nhập bộ máy hệ thống chính trị nói chung.

Học kỹ, thi thật!

Học kỹ, thi thật!

Việc chuyển giao toàn bộ quy trình sát hạch, cấp, đổi bằng lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an, cụ thể là giao cho lực lượng CSGT đảm nhận, đánh dấu một bước ngoặt trong công tác quản lý người điều khiển phương tiện giao thông tại VN.

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Số liệu của Bộ Tài chính cho biết, thu thuế từ nhà, đất đạt 198,3 nghìn tỉ đồng, tăng 105% so cùng kỳ 2024. Không chỉ bổ sung cho ngân sách một khoản quan trọng, đằng sau con số đột biến này còn rất nhiều vấn đề cần mổ xẻ thấu đáo để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát huy tối đa nội lực.

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy tròn một thế kỷ của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cái tên Thanh Niên luôn mang trên mình một sứ mệnh thiêng liêng; luôn khát khao, ước vọng đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường phát triển.

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/6/2025 quy định: hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, hoạt động trong các lĩnh vực tiêu dùng trực tiếp như quán ăn, khách sạn, bán lẻ, vận tải... bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.

100 năm đồng hành cùng dân tộc

100 năm đồng hành cùng dân tộc

(GLO)- Chúng ta tự hào đã có một nền Báo chí cách mạng với thế hệ những nhà báo-chiến sĩ vừa cầm bút, vừa cầm súng ở tuyến đầu, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc, với hơn 500 nhà báo là liệt sĩ, nhiều nhà báo mang thương tật suốt đời nhưng vẫn không ngừng lao động, cống hiến cho đất nước, Nhân dân.

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, ngày 16-6-2025 là một ngày rất đặc biệt đối với ngành giáo dục vì Quốc hội đã ấn nút thông qua Luật Nhà giáo. Đây là một sự kiện rất quan trọng đối với ngành giáo dục.

null