Đánh thức mầm xanh

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Mỗi lần nhìn thấy ngọn cỏ đuôi chồn phất phơ theo ngọn gió từ hướng Tây thổi ngược về, trong tôi lại rưng rưng xúc cảm khi nhớ về quá khứ nghèo đói lẫn niềm tự hào của cuộc sống đủ đầy nơi vùng biên viễn huyện Ia Grai hôm nay. Di dân xây dựng kinh tế mới và người dân sở tại đã cùng đánh thức vùng đất khô cằn thành những rẫy nương tốt tươi.
Quê tôi nằm dưới dãy Hoành Sơn (tỉnh Hà Tĩnh)-một vùng đất bán sơn thủy. Từ năm 1996 trở về trước, người dân quê tôi lay lắt vì đói nghèo. Những con cá được đánh bắt về hay số lúa một vụ không đủ giúp dân quê tôi thoát cảnh nghèo đói. Mùa giáp hạt, dân quê tôi đói đến mức phải lên rừng hái lá rau má, đào củ mài, củ chuối về ăn thay cơm.
Những ngày đầu trên vùng đất mới
Khát vọng thoát nghèo đã thôi thúc người dân quê tôi đi kiếm tìm vùng đất mới để mưu sinh. 2 bác ruột của tôi chuyển hẳn gia đình vào Gia Lai định cư. Những người cậu của tôi vừa học xong cấp II đã theo các chuyến xe vào các tỉnh miền Tây làm mướn bằng nghề đánh bắt hải sản trên biển. Ba tôi quyết định nghỉ việc ở UBND xã rồi chuyển cả gia đình vào Gia Lai định cư theo chương trình xây dựng kinh tế mới của một đơn vị quân đội.
Tháng 7-1996, ba dẫn tôi ra khu nghĩa trang của xã ở gần biển thắp hương cho tổ tiên. Lễ cúng gần xong, ông xúc một ít cát bỏ vào túi nhỏ, tay huơ qua huơ lại trên những nấm mộ đắp bằng cát, miệng nhẩm khấn rồi đưa tôi mang về nhà. Về đến một hồ sen mênh mông nước ở giữa cánh đồng, ba bảo tôi: “Dân xã mình còn truyền nhau câu sấm với nội dung: Bao giờ đá nổi sen chìm thì mới hết nghèo. Phải đi miền Nam con ạ, vô đó ắt no đủ”. Nói rồi, ba tôi chắp tay về phía nghĩa trang mà khấn, đại ý: Nếu sau no đủ, con cháu sẽ về xây mồ mả cho tổ tiên đàng hoàng.

 Một góc xã Ia Krai (huyện Ia Grai). Ảnh: N.T
Một góc xã Ia Krai (huyện Ia Grai). Ảnh: N.T

Rồi cả nhà tôi chuyển vào Gia Lai. Sau nhiều ngày vạ vật tàu xe, chúng tôi đến nhà bác ruột ở xã Ia Krai, huyện Ia Grai. Tôi còn nhớ như in về những ngày đầu đến nơi đây, bởi vùng đất này khác xa ngoài quê, từ màu đất đến những ngôi nhà xây kiên cố, xe máy và những bữa cơm sung túc. Được ít lâu thì chúng tôi chuyển vào đội sản xuất mới cách nhà bác khoảng 3 km, nay là xóm 6 (thôn 2, xã Ia Krai). Đội sản xuất chủ yếu là di dân từ miền Trung được tuyển dụng vào làm công nhân trồng, chăm sóc cây cao su cho một công ty quân đội theo chủ trương xây dựng kinh tế mới của Nhà nước. Ngày đầu chuyển vào ngôi nhà tạm thưng cót, ba tôi cẩn thận mở túi vải nhỏ bốc từng nắm cát bỏ vào lư hương đặt lên bàn thờ. Thời gian này, cuộc sống của gia đình tôi và hơn 100 công nhân khác ở cùng đội gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn có đủ gạo ăn, chỉ thiếu thực phẩm. Gạo được cấp phát. Rau hái ở rừng. Cả một vùng đất mới khai hoang, đất đai, cây cối thưa thớt, đường sá chưa có. Họa hoằn mới có bữa cơm có thịt nhờ đội ngũ bán dạo được gọi là “công ty 2 sọt” chở vào. Những công nhân muốn mua thức ăn, đồ đạc phục vụ cuộc sống phải đi bộ đến một khu chợ cách nơi ở khoảng 4 km. Mùa mưa thì thường ăn rau rừng cả tháng. Ba mẹ tôi cùng những công nhân trong đội sản xuất khai hoang trồng cây cao su, cà phê, điều. Họ vừa trồng cây cho công ty, vừa khai hoang trồng cho gia đình. Những đôi bàn tay chai sạn sương gió bổ cuốc xuống đất khô để đào hố, phát cỏ đuôi chồn, tre nứa rồi trồng cây công nghiệp. Đám trẻ chúng tôi một buổi đi bộ 8 km đến trường, buổi còn lại ra rẫy phụ gia đình. 

Thời ấy, vùng này thuộc xã Ia Krai, sau chia tách thành 2 xã Ia Krai và Ia Khai. Công nhân ở xóm 6 hay dân các làng Jrai ở gần đó như: Ó, Ếch, Jăng Krai, Tung Chúc… cũng nghèo lắm. Cái đói nghèo đã xích họ đến gần nhau. Người Kinh và người Jrai san sẻ với nhau lúc khó khăn. Già Rơ Lan Thôn, vợ chồng cô chú Xu-Din ở làng Ó thường xuyên cho gia đình tôi rau quả trồng trên rẫy. Ba mẹ tôi thường biếu lại những gói muối, áo quần, giày dép hay vào làng hướng dẫn bà con trồng cây công nghiệp. Cũng có người không chịu nổi khó khăn đã chuyển đi nơi khác. Có người nằm lại với đất vì bệnh tật trong ngày đầu ở nơi rừng núi hoang vu.
Khởi sắc một vùng quê
Những năm sau, các loại cây trồng bén rễ lên xanh tốt giúp đời sống của gia đình tôi cùng các hộ cùng đội sản xuất và dân làng Jrai trong vùng ngày một khởi sắc. Nhiều công nhân trong đội sản xuất ở xóm 4 đã mua được xe máy, làm nhà kiên cố, mua thêm đất mở rộng sản xuất, trồng trọt. 

Sự giao thoa đã giúp người Jrai thay đổi nhận thức. Từ việc đến mùa đốt rừng chọc tỉa, bà con đã bắt đầu trồng cà phê, cao su. Một số thanh niên các làng đi làm công nhân cao su. Điển hình trong việc tiếp thu những cái mới là gia đình cô chú Xu-Din. Chú Xu là người tiên phong của làng Ó trồng cà phê. Gia đình chú còn đào giếng, làm nhà vệ sinh riêng, di dời chuồng trại nuôi bò ra xa nhà ở. Gia đình ông Ty (làng Ó) thì tiên phong trồng cả 10 ha cao su. Gia đình ông Phinh ở làng Ếch (nay thuộc xã Ia Khai) cũng bắt đầu trồng 2 ha cà phê, cao su. Ở làng Jăng Krai (nay là xã Ia Khai), hộ ông Rơ Lan Piêu tiên phong trồng mấy héc ta điều.

Thác Mơ đang trở thành điểm du lịch hút khách. Ảnh: N.T
Thác Mơ đang trở thành điểm du lịch hút khách. Ảnh: N.T
Đã 23 năm kể từ khi gia đình tôi chuyển vào xã Ia Krai định cư. Chính những loại cây trồng như cao su, cà phê, điều đã giúp đời sống dân cư phát triển theo hướng tích cực. Nơi gia đình tôi ở đã hình thành một khu dân cư đông đúc. Toàn xóm 6 có 100 hộ thì có 98 nhà xây kiên cố, trong đó có những ngôi nhà xây trị giá gần 1 tỷ đồng. Kinh tế gia đình tôi cũng ổn định hơn trước nhiều. Ba mẹ tôi và những thế hệ đầu tiên vào xây dựng kinh tế ở đội sản xuất cũng đã nghỉ hưu. Con cái của những người tiên phong xây dựng kinh tế mới ở đây đang chung tay xây dựng quê hương mới. 
Những ngôi làng người Jrai nơi đây cũng có sự thay đổi mạnh mẽ. Dọc theo các con đường nhựa dẫn vào làng Ó, Ếch, Jăng Krai… sẽ không khó để bắt gặp những ngôi nhà xây khang trang, to đẹp. Làng Ó trở thành làng có điều kiện kinh tế nhất nhì xã Ia Krai. Ở xã Ia Khai là làng Jăng Krai. Ông Ty, người tiên phong trồng cao su ở làng Ó đã về với tổ tiên, các con ông vẫn đang khai thác mủ cây cao su và có cuộc sống khấm khá. Chú Xu qua đời vì bạo bệnh, cô Din vẫn duy trì nếp sống sạch sẽ, trồng cà phê. Ông Piêu ở làng Jăng Krai có đến mấy chục héc ta trồng cây điều nhưng đã chia đều cho con. Cuộc sống gia đình ông khấm khá nhất làng. Riêng làng Jăng Krai có 198 hộ thì chỉ còn 11 hộ nghèo.
Mới đây, tôi tình cờ gặp ông Rơ Lan Kai-người từng đảm nhiệm nhiều chức vụ ở xã Ia Krai và Ia Khai như: Chủ tịch UBND xã, Bí thư Đảng ủy xã, Trưởng thôn Jăng Krai… Ông Kai đồng tình với tôi rằng, nhờ biết tiếp thu cái mới từ người Kinh đi xây dựng kinh tế mới mà người Jrai các làng ở Ia Krai, Ia Khai nói riêng hay cả 4 xã vùng biên của huyện Ia Grai nói chung đã có sự chuyển biến mạnh về nhận thức. Họ nỗ lực làm việc để đưa gia đình vươn lên thoát nghèo bền vững; xóa bỏ tập tục lạc hậu để tiếp thu lối sống mới. Sự chung sức của thế hệ người đi xây dựng kinh tế mới và người dân sở tại đã biến một vùng đất còn nhiều khó khăn thuở trước trở nên trù phú. Ông Kai là người tiên phong trồng cà phê, cao su ở làng Jăng Krai rồi vận động các hộ khác cùng trồng. Hiện kinh tế gia đình ông thuộc hàng khá giả. Ông Lý Minh Hoàng-Phó Chủ tịch UBND xã Ia Krai-cũng đồng tình với nhận định đó. 
Những năm gần đây, nhiều địa điểm du lịch ở Ia Krai và Ia Khai đã đưa 2 xã này lên bản đồ du lịch của tỉnh như: thác Mơ ở làng Ếch; bến đò A Sanh ở làng Nú (xã Ia Khai); đồi Chư Nghé (xã Ia Krai)-di tích lịch sử trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước… Theo ông Dương Mah Tiệp-Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Ia Grai, cấp ủy và chính quyền địa phương sẽ tiếp tục tập trung đầu tư phát triển du lịch ở những địa điểm này trong thời gian tới nhằm nâng cao mức sống của người dân.
 NGUYỄN TÚ

Có thể bạn quan tâm

Gặp người phụ nữ 78 năm tuổi Đảng

Gặp người phụ nữ 78 năm tuổi Đảng

(GLO)- Chúng tôi không khỏi xúc động khi mới đây được trò chuyện với bà Nguyễn Thị Thành-nguyên Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Gia Lai, người phụ nữ năm nay 95 năm tuổi đời, 78 năm tuổi Đảng với sự mẫn tiệp hiếm thấy.

Cán bộ, chiến sĩ Đội chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khu vực Ayun Pa chữa cháy kho mì tại thôn Plei Tăng A, xã Ia Ake, huyện Phú Thiện. Ảnh: Vũ Chi

Lính cứu hỏa trên mặt trận không tiếng súng

(GLO)-Nghề nào cũng có vinh quang riêng, song với cán bộ, chiến sĩ phòng cháy và cứu nạn cứu hộ, bên cạnh niềm tự hào nghề nghiệp còn là sự hy sinh thầm lặng. Trên mặt trận không có tiếng súng, không có tội phạm nhưng muôn vàn nguy hiểm, họ luôn dốc hết sức mình vì bình yên, hạnh phúc của nhân dân.

Vườn cây của gia đình chị Nguyễn Thị Huệ -Công nhân Đội 2, Công ty Cà phê Ia Sao 2 trồng năm 1986 vẫn đạt sản lượng 24 tấn quả tươi/ha. Ảnh: Đinh Yến

Những công nhân tiêu biểu trong lao động giỏi, sáng tạo

(GLO)- Bằng lòng đam mê, nhiều công nhân tại các công ty cà phê tỉnh Gia Lai đã không ngừng học hỏi và có những sáng kiến mới áp dụng vào sản xuất. Họ không chỉ nâng cao đời sống gia đình mà còn mang lại nhiều nguồn lợi cho đơn vị, góp phần tô thắm thêm phẩm chất tốt đẹp của giai cấp công nhân.

Nông sản Việt đang ở đâu?

Nông sản Việt đang ở đâu?

Thời điểm hiện tại, Việt Nam đang vào vụ thu hoạch các mặt hàng nông sản như: vải, nhãn, sầu riêng, thanh long,… Câu hỏi đặt ra giải pháp nào để xúc tiến xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản mùa vụ Việt Nam tránh tình trạng ùn ứ, điệp khúc “được mùa mất giá”.

Cán bộ Đoàn, ĐVTN cùng lực lượng quân đội đóng góp ngày công để đẩy nhanh tiến độ thi công nhà ở cho người dân. Ảnh: P.L

Xóa nhà tạm-Kiến tạo tương lai - Kỳ 2: Góp gạch hồng dựng xây mái ấm

(GLO)-Phong trào chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát đang lan tỏa trên địa bàn tỉnh Gia Lai bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Mỗi tấm lòng, mỗi hành động đều hiện thực hóa mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau” trên hành trình góp gạch hồng dựng xây mái ấm, giúp người dân an cư, lạc nghiệp.

Vào 'lò' gia công mỹ phẩm

Vào 'lò' gia công mỹ phẩm

Thị trường mỹ phẩm “nóng rực” khi hàng loạt sản phẩm vô chủ vứt bừa bãi, doanh nghiệp ồ ạt xin thu hồi công bố. Phóng viên đã thâm nhập thị trường mỹ phẩm để tận thấy cách thức hô biến đồ rẻ tiền thành cao cấp, chiêu trò của các ông trùm vươn vòi bạch tuộc, bủa vây người người tiêu dùng.

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành các chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.

Những bưu tá mang báo Đảng tới vùng biên

Những bưu tá mang báo Đảng tới vùng biên

(GLO)- Trong thời đại mà mỗi người đều có smartphone, mạng xã hội nhảy số từng giây, vẫn có những người đều đặn chờ báo giấy để đọc từng mục, gạch từng dòng. Vì lẽ đó, ở xã vùng sâu, xã biên giới, bưu tá vẫn lặng lẽ mang báo Đảng đến tay các cán bộ cơ sở, đảng viên, người có uy tín...

null