Bác sĩ Trần Thanh Phụng-Trưởng khoa Tai Mũi Họng (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai) cho biết: Có nhiều nguyên nhân gây ra dị vật đường thở ở trẻ nhỏ và cả người lớn. Trong đó, thường ở trẻ nhỏ là do sặc sữa, cơm, cháo, thuốc, đồ chơi trẻ em, hạt dưa…; trong đó, thạch rau câu là nguy hiểm nhất và khó cấp cứu kịp thời.
Dị vật đường thở xảy ra đột ngột, trẻ khỏe mạnh đang chơi hoặc đang ăn nhưng khi bị hóc dị vật thường có các dấu hiệu như: Ho sặc sụa, tím tái, khó thở, nghe tiếng rít… khi đó cần thực hiện thủ thuật sơ cứu dị vật đường thở kịp thời. Trong đó, trẻ dưới 2 tuổi sử dụng phương pháp vỗ lưng ấn ngực: Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái. Dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai. Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái. Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.
Với trẻ lớn hơn, thực hiện thủ thuật Heimlich như sau: Vòng hai cánh tay quanh phần giữa thân người của bệnh nhân. Một tay nắm chặt và đặt giữa đường giữa rốn và mũi ức. Tay còn lại nắm lấy nắm đấm ấn bụng khi nạn nhân đứng hay ngồi, đẩy mạnh nắm đấm và hướng lên trên bằng cách kéo cả hai cánh tay quay ra sau và lên trên. Lặp đi lặp lại thật nhanh động tác đẩy từ 6 đến 10 lần, nếu cần.
“Khi thực hiện mọi người cần tránh chống đầu trẻ xuống hoặc móc họng trẻ để cố lấy dị vật khi không thấy rõ dị vật hoặc dị vật nằm sâu. Trường hợp bé ho, sặc sụa sau đó bé hồng hào, khó thở nhẹ hoặc không khó thở không nên thực hiện thủ thuật cấp cứu dị vật đường thở, giữ yên trẻ khám chuyên khoa tai mũi họng soi gắp dị vật”- bác sĩ phụng cho biết.
Để phòng tránh dị vật đường thở, bác sĩ Trần Thanh Phụng khuyến cáo: Các bà mẹ cho trẻ bú sữa đúng cách; không ăn, bú, uống thuốc khi trẻ đang khóc, cười. Cho trẻ uống thuốc uống dạng siro hoặc tán nhuyễn với trẻ nhỏ. Hạn chế cho trẻ nhỏ chơi các vật dụng nhỏ, hạt tròn. Đối với hạt dưa, thạch rau câu, đồ chơi nhỏ nên để ngoài tầm với của trẻ. Khi cho trẻ ăn các loại trái cây có hạt trơn, tròn như: Mãng cầu, sapoche…, người lớn nên lấy hạt ra trước đối với trẻ nhỏ.
