Xuyên qua vùng đất "anh hùng sử ca" - Kỳ 2: Bẫy đá của Anh hùng Pinăng Tắc

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Chọn khu vực đồi núi hiểm trở và con đường độc đạo, Anh hùng Pinăng Tắc đã bố trí hệ thống gồm 17 bẫy đá. Mỗi bẫy chứa hàng chục tấn đá nằm trên đỉnh cao núi cao và sẵn sàng đổ xuống đầu quân địch… Cùng với địa đạo Củ Chi (TP.HCM), bẫy đá Pinăng Tắc đi vào lịch sử dân tộc như một huyền thoại.
Khiếp sợ bẫy đá
Từ TP.Phan Rang - Cháp Chàm, mất hơn 2 giờ đi xe gắn máy và vượt qua đoạn đường đèo cùng những dòng thác treo cheo leo trên vách núi cao, nhóm chúng tôi cũng đến được trước bẫy đá của Anh hùng Pinăng Tắc ở xã Phước Bình, huyện Bác Ái (Ninh Thuận).
Theo quan sát của chúng tôi, bẫy đá được dựng trên một địa thế vô cùng hiểm trở, một bên là núi cao chót vót, một bên là vực sâu hun hút và ở giữa là con đường độc đạo để vào nơi sinh sống của bà con dân tộc Raglai ở xã Phước Bình. Tất cả những ai muốn đi vào bên trong, buộc phải qua con đường độc đạo này.
Theo sử sách của tỉnh Ninh Thuận ghi lại, giữa năm 1957, người Mỹ và chính quyền Ngô Đình Diệm đẩy mạnh chiến lược "thượng du vận" ra sức đánh phá ác liệt phong trào cách mạng. Họ dồn đồng bào các vùng Phước Kháng, Phước Chiến về khu tập trung ở Đồng Dày, Tầm Ngân, Bà Râu, Cà Rôm hòng tách quân cách mạng ra khỏi sự đùm bọc của đồng bào. Lúc này Anh hùng Pinăng Tắc đứng lên, kêu gọi hơn 5.000 đồng bào, bà con dân tộc phá khu tập trung đưa bà con trở về núi rừng Phước Bình tiếp tục kháng chiến.

Các bạn trẻ thăm bẫy đá của Anh hùng Pinăng Tắc. Ảnh: Thái Sơn Ngọc
Các bạn trẻ thăm bẫy đá của Anh hùng Pinăng Tắc. Ảnh: Thái Sơn Ngọc
Theo Sở VHTTDL tỉnh Ninh Thuận, bẫy đá của Anh hùng Pinăng Tắc được Nhà nước công nhận di tích quốc gia năm 2002. UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đã lập dự án đầu tư để phục dựng mô hình bẫy đá nhằm khôi phục mô hình cho khách tham quan hiểu rõ hơn cơ chế hoạt động của bẫy đá và tái dựng hình ảnh hào hùng của trận đánh năm 1961...

Bị thất bại, phía bên kia cho mở các đợt càn quét vào vùng sâu Phước Bình để vây hãm, dồn ép đồng bào, đánh phá cơ sở do Anh hùng Pinăng Tắc thiết lập, dẫn dắt.

Thấy con đường độc đạo dẫn vào Phước Bình phải qua đèo Gia Túc với một bên là vách núi cheo leo, bên kia là suối đá hiểm trở, nên Pinăng Tắc tận dụng địa thế tự nhiên chế tạo bẫy đá tại khu vực này.
Ông huy động đồng bào chặt cây, cắt dây tết thành những tấm phản lớn tựa lưng vào vách núi. Ở phía dưới được cài then bởi những cây gỗ lớn vừa để chống đỡ vừa để tạo then cài như lẫy nỏ. Dây chằng bằng dây rừng tết lại với nhau để níu giữ bẫy đá. Những khối đá lớn được sức người vận chuyển bằng sức người đến khu vực đặt chồng chất trên tấm phản lớn. Nơi giáp mé sông là hệ thống hầm chông nhọn, được phủ lá mục ngụy trang. Hai bên đường, rừng cây rậm rạp là các bẫy nỏ với mũi tên cùng hệ thống cọc tre vót nhọn tẩm thuốc độc..
Trận đánh vang dội
Toàn bộ khu vực được bố trí với 17 bẫy đá, mỗi giàn chứa hàng chục tấn đá sẵn sàng đổ xuống bất cứ lúc nào. Phía bên trong, Pinăng Tắc cho làm những hình nộm mặc áo giống như trang phục của dân quân, cố ý để phía địch nhìn thấy và tưởng quân cách mạng nên truy quét…
Huyện Bác Ái được giải phóng từ năm 1960
Huyện Bác Ái là một trong những địa phương được giải phóng sớm nhất ở miền Nam, tạo tiền đề giải phóng Ninh Thuận, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước vào tháng 30/4/1975. Đảng, Nhà nước phong tặng 10 tập thể và 4 cá nhân của huyện danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Chỉ tính trong năm 1967, quân dân Bác Ái đã bắn rơi 70 chiếc máy bay địch. Anh hùng Chamaléa Châu bắn rơi 7 máy bay Mỹ bằng súng trường.
Trưa 10/8/1961 đã ghi vào lịch sử, phía địch mở trận càn lớn gồm một tiểu đoàn lính Mỹ - ngụy, một đại đội lính bảo an đi theo con đường mòn độc đạo dưới chân đèo tiến vào Phước Bình. Khi đoàn quân địch lọt vào khu, thì hàng trăm tấn đá từ vách núi ầm ầm đổ xuống. Cùng lúc đó những những trận mưa tên, ná, nỏ từ mé rừng bắn ra khiến quân địch kinh hồn bạt vía, hoảng loạn dẫm đạp lên nhau. Khi quân địch bỏ chạy xuống mé đường thì bị sụp những hầm chông và hơn 100 tên bị tiêu diệt tại trận…
Trận đánh bằng bẫy đá của Pinăng Tắc đi vào lịch sử, làm người Mỹ phải khiếp sợ. Năm 1965, Pinăng Tắc được nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang.
Lịch sử Đảng bộ huyện Bác Ái cũng ghi lại, riêng năm 1967, huyện Bác Ái tổ chức 61 trận đánh chống càn, tiêu diệt hơn 1.000 địch, riêng vũ khí thô sơ bẫy đá, hầm chông đã khiến hơn 300 tên địch thiệt mạng. Cũng trong năm đó, huy động hơn 10.000 lượt đồng bào vót chông, bố trí tới 3.259 hầm chông, làm 350 mang cung, xây dựng hơn 50 bẫy đá.
Anh hùng Pi năng Tắc (1902-1977), sinh tại xã Phước Thành, huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận. Ông được Hội đồng cố vấn Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam tặng Huân chương Quân công giải phóng hạng Nhì. Ông nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào tháng 5/1965, nhận 3 Huân chương Chiến sĩ Giải phóng hạng Nhất, Nhì, Ba. Ông qua đời ngày 12/1/1977, hưởng thọ 75 tuổi. Mộ ông xây dựng kiên cố nằm ở xã Phước Tiến, huyện Bác Ái. Tại TP.Phan Rang-Tháp Chàm, tỉnh có một con phố mang tên Pinăng Tắc. Tại huyện Bác Ái cũng có ngôi trường mang tên Pinăng Tắc. 
(Còn nữa)
Theo Bùi Phụ - Đức Cường (Dân Việt)

Có thể bạn quan tâm

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null