"Xà bần"

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Có một món ăn không nằm trong ẩm thực du lịch, cũng không phải là món ăn thường ngày, nhưng lại là niềm thương nỗi nhớ của những người con miền Tây Nam bộ xa nhà. Đó là món… xà bần.
 

Món xà bần
Món xà bần

Xà bần, như ta biết, là vôi vữa, bê tông gạch vụn hổ lốn sau khi người ta dỡ nhà, đập tường cũ. Thì món ăn vừa kể trên cũng vậy.

Người miền Tây rộng rãi, nên nấu nướng đám tiệc cũng ê hề thoải mái để không phải lăn tăn chuyện thừa thiếu; vừa là nấu đãi khách, đãi người nhà và cả những người hàng xóm gần gũi qua phụ nấu nướng (khoản này người miền Tây sống rất hay, rất chan hòa: có những người vài bữa lại thấy qua nhà ngồi đung đưa trên võng tán dóc, mỗi khi có việc gì lại xắn tay áo làm nhiệt tình, cứ tưởng là bà con họ hàng nhưng thực ra chỉ là hàng xóm). Quay lại chuyện đám tiệc. Sau đám, những thức ăn còn thừa thường được cho chung vào một cái nồi lớn, nêm nếm thêm gia vị hầm thành món xà bần. Tuy không có nguyên tắc nào nhưng thực ra những món được cho vô nấu chung cũng phải có lý một chút, chẳng hạn thịt kho tàu, rau củ xào, vịt kho, gà luộc… chứ không ai cho cá còn thừa vô nấu món xà bần, vì về cơ bản mùi vị không hợp. Và sẽ không có nồi xà bần nào giống nhau, bởi thành phần và số lượng các món còn thừa luôn thay đổi!

Cứ tưởng là sẽ “ngán tận cổ” những món sau đám tiệc, nhưng khi chúng kết hợp với nhau trong món ăn đầy… tinh thần tiết kiệm này thì lại thành ra một món độc đáo, hấp dẫn lạ kỳ: thơm ngậy, đậm đà, chỉ cần một gắp đũa là được ăn đủ các món. Cứ còn xà bần là còn dư vị tiệc tùng, hội hè. Và có lẽ vì mỗi năm chỉ được ăn có vài lần vào dịp lễ, Tết, đám cưới, đám giỗ nên món này càng là “đặc sản”. Song, lẽ thường, khi khách tới nhà, người ta thường đãi những món đã có tiếng như lẩu mắm, lẩu cá kèo, canh bông điên điển… Cho nên, nếu chỉ là ghé chơi hoặc du lịch thì hiếm có người được “đãi” món xà bần.

Xà bần thường được ăn với cơm nóng. Nhưng không thể thiếu dĩa rau ăn kèm gồm đọt keo và lá me non chấm với nước hầm xà bần. Đọt keo và lá me sau khi hái xuống chỉ cần bày ra dĩa chứ không cần chế biến cầu kỳ. Vị chát nhẹ của đọt keo, vị chua thanh của lá me non khiến cho món ăn càng thêm lạ miệng, ý vị. Có nhiều người con xa quê còn ví xà bần ngang với… món ăn cung đình, dù có lẽ chẳng chuyên gia ẩm thực nào đồng tình.

Xà bần được những người con miền Tây Nam bộ xa nhà “thương nhớ” mãi phải chăng còn bởi hương vị của sự đoàn tụ? Vì chỉ khi được về nhà, được quây quần anh em thì mới được thưởng thức món ăn không ai bán, không nơi nào bán này. Xà bần, vì thế, không còn là “xà bần” theo nghĩa đen nữa; xà bần mang mùi vị quê nhà, nơi có những hàng dừa mát rượi, những kênh rạch thân thương, những chuyến đò ngọt ngào câu vọng cổ, những vườn cây trái thơm lành…

Kỳ lạ vậy đó. Nhiều người khi mới nghe kể về món xà bần thường lắc đầu: “Chắc nuốt không trôi”, do tâm lý không thích đồ ăn thừa, lại còn nấu kiểu… xà bần. Người viết bài này cũng từng nghĩ vậy. Nhưng khi đã nếm thử rồi thì, hãy chờ đấy, đừng nói điều ngược lại nhé!

Phương Duyên

Có thể bạn quan tâm

Hội An là 1 trong 6 thành phố tốt nhất thế giới

Hội An là 1 trong 6 thành phố tốt nhất thế giới

(GLO)- Nét đẹp cổ kính, văn hóa đa dạng, đặc sắc lại một lần nữa giúp cho Hội An (TP. Đà Nẵng) được tạp chí du lịch danh giá Travel+Leisure vinh danh "World’s Best Awards 2025". Với 91/100 điểm, phố cổ Hội An xếp thứ 6 trong danh sách 10 thành phố tốt nhất thế giới.

Thong dong qua miền mây xanh

Thong dong qua miền mây xanh

Trên các cung đường đến với đèo Hải Vân trùng điệp, du khách có dịp hòa mình cùng thiên nhiên để ngắm Hải Vân huyền thoại. Trong những điểm đến của cung đường này, Hải Vân Xanh cũng khá thú vị mà phượt thủ khó bỏ lỡ.

Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên của Việt Nam gọi tên Phong Nha-Kẻ Bàng

Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên của Việt Nam gọi tên Phong Nha-Kẻ Bàng

(GLO)- Ngày 13-7, Ủy ban Di sản thế giới UNESCO đã phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị) để mở rộng sang Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Lào), hình thành Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên giữa 2 quốc gia.

Du lịch bứt tốc dẫn đầu khu vực

Du lịch bứt tốc dẫn đầu khu vực

Sau khi bỏ xa "đối thủ" Thái Lan trên đường đua hút khách Trung Quốc, VN tiếp tục bứt tốc vươn lên trở thành điểm đến đạt mức tăng trưởng khách du lịch quốc tế cao nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Bình yên Cù Lao Xanh

Bình yên Cù Lao Xanh

(GLO)- Xã Nhơn Châu, hay như dân gian quen gọi Cù Lao Xanh, là một trong những hòn đảo vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ, nằm cách trung tâm Quy Nhơn khoảng 24 km về phía Đông.

Định hình cực tăng trưởng du lịch rừng - biển

Định hình cực tăng trưởng du lịch rừng - biển

(GLO)- Việc hợp nhất hai tỉnh Gia Lai và Bình Định thành tỉnh Gia Lai (mới) không chỉ kiến tạo một không gian phát triển mới mà còn thúc đẩy ngành du lịch đột phá, với sự kết hợp khai thác tài nguyên du lịch rừng và biển, sẽ tạo ra chuỗi sản phẩm đa dạng, hấp dẫn.

Xem phim rồi check-in Bàu Trắng

Xem phim rồi check-in Bàu Trắng

Những ngày qua, sau khi phim “Lật Mặt 8” mang tên “Vòng tay nắng” với những cảnh quay tại Khu du lịch Bàu Trắng (huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận) khởi chiếu tại các rạp thì ngày càng có nhiều người đến check-in hơn với các địa danh được nhắc đến trong phim.

Biển đảo Phú Yên - vẻ đẹp nguyên sơ gọi mời

Biển đảo Phú Yên - vẻ đẹp nguyên sơ gọi mời

Với đường bờ biển dài đến 189 km, trải dọc từ vịnh Xuân Đài ở phía Bắc đến Hòn Nưa nơi cực Nam, Phú Yên sở hữu kho tàng thiên nhiên biển đảo phong phú và quyến rũ, là điểm đến hấp dẫn trong mùa hè cho những ai yêu thích vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng và chân thực.

Đa dạng tour hè

Đa dạng tour hè

Với bờ biển trải dài, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, ẩm thực đa dạng, phong phú, Bình Định đã trở thành điểm đến lý tưởng thu hút khách đến trong mùa hè. Để khách hàng dễ dàng tìm thấy lựa chọn phù hợp khi đến với “thiên đường biển”, nhiều doanh nghiệp lữ hành đã làm mới, đa dạng sản phẩm, đưa ra nhiều chương trình ưu đãi hấp dẫn.
null