Tháng 3, hoa ban nở trắng núi rừng Tây Bắc. Cùng với đông đảo du khách hội tụ về miền đất lịch sử Điện Biên, không chỉ được đắm mình giữa không gian ngập tràn sắc trắng hoa ban, chúng tôi còn có những trải nghiệm ý nghĩa tại các điểm di tích của chiến trường Điện Biên năm xưa với chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Thật thú vị khi đến với Điện Biên trong dịp này. Tiết trời mát mẻ, khắp các cung đường quanh co, thơ mộng, những cánh hoa ban bung nở, đua nhau khoe sắc mê hoặc lòng người.
Ba ngày lưu lại ở Điện Biên, ngoài tận hưởng không gian trong lành và thưởng thức vẻ đẹp tinh khôi, quyến rũ của hoa ban, tôi đã có dịp tham quan một số điểm di tích tiêu biểu thuộc khu di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt chiến trường Điện Biên Phủ.
Điểm nhấn quan trọng trong quần thể di tích lịch sử Điện Biên Phủ chính là đồi A1 và hầm Đờ Cát nằm ở phường Mường Thanh, thành phố Điện Biên Phủ.
Ngược dòng lịch sử, đồi A1 là cứ điểm quan trọng bậc nhất trong tập đoàn cứ điểm của thực dân Pháp. Tại đây, quân Pháp đã bố trí công sự kiên cố, vững chắc với vũ khí tối tân, hiện đại. Trận tiến công cứ điểm đồi A1 là một trong những trận đánh ác liệt, kéo dài nhất và hy sinh nhiều nhất của quân và dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Trải qua 39 ngày đêm chiến đấu ngoan cường (từ 30/3- 7/5/1954), các đơn vị của quân đội ta đã tổ chức 5 đợt tiến công. Đến 4 giờ 30 phút sáng 7/5/1954, quân ta đã làm chủ hoàn toàn cứ điểm đồi A1, mở đường cho đợt tổng công kích cuối cùng vào sở chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của thực dân Pháp để giành thắng lợi hoàn toàn.
 |
Du khách tham quan di tích đồi A1. Ảnh: H.T |
Giờ đây, trên ngọn đồi này vẫn còn đó những chứng tích lịch sử còn lại của chiến tranh như: Hầm chỉ huy cứ điểm A1 của Pháp, chiếc xe tăng mà quân Pháp đưa từ trung tâm Mường Thanh lên để phản kích và cái hố to hình phễu – là dấu tích trận nổ khối bộc phá 960kg của quân ta vào lúc 20 giờ 30 phút ngày 6/5/1954, làm cho quân Pháp choáng váng.
Cách đồi A1 khoảng 700m là hầm Đờ Cát. Đây là nơi làm việc và nghỉ ngơi của tướng Đờ Cát-xtơ-ri cùng Bộ chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Đến thời điểm hiện tại, cấu trúc và cách bố trí, sắp xếp của căn hầm vẫn được giữ nguyên. Hầm dài 20m, rộng 8m, bao gồm 4 gian được xây dựng hết sức kiên cố với vòm sắt, ván gỗ, bao cát, hàng rào dây thép gai dày đặc.
Theo tư liệu lịch sử, vào lúc 17h30 ngày 7/5/1954, Đồng chí Tạ Quốc Luật - chỉ huy trưởng Đại đội 360, Trung đoàn 209, Sư đoàn 312 đã dẫn đầu tổ xung kích chỉ huy bắt sống tướng Đờ Cát-xtơ-ri tại bàn làm việc. Và cờ quyết chiến, quyết thắng của quân ta đã được cắm trên nóc hầm Đờ Cát, đánh dấu sự thất bại của thực dân Pháp ở Việt Nam.
Bên cạnh các điểm di tích tiêu biểu như đồi A1, hầm Đờ Cát, một điểm hẹn lịch sử không thể bỏ qua với du khách gần xa chính là Bảo tàng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Công trình này được khánh thành vào năm 2014 nhân dịp kỷ niệm 60 chiến thắng Điện Biên Phủ. Đây là nơi lưu giữ các hiện vật, những hình ảnh chân thực trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Không gian trưng bày được thiết kế ấn tượng, hiện đại, có diện tích rộng hơn 1.200 m2, với gần 1.000 tài liệu, hiện vật, ảnh, bản đồ…, tái hiện đầy đủ, sinh động về 56 ngày đêm “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” của những con người bình dị làm nên chiến thắng lẫy lừng của dân tộc Việt Nam.
 |
Một phần của bức tranh panorama trong bảo tàng. Ảnh: HT |
Ấn tượng đặc biệt khi tham quan bảo tàng là du khách sẽ được chiêm ngưỡng bức tranh panorama - thành quả trong gần hai năm miệt mài lao động của hơn 200 họa sĩ. Bức tranh được hoàn thành vào năm 2022, đúng dịp kỷ niệm 68 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Đây được coi là một trong những bức tranh lớn nhất thế giới về đề tài chiến tranh. Bức tranh được vẽ liên hoàn theo một vòng tròn, dài 132m, cao 20,5m, đường kính 42m, tổng diện tích hơn 3.000m2, tái hiện 4.500 nhân vật cùng những phong cảnh núi rừng, những khoảnh khắc điển hình nhất trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Nội dung bức tranh được chia thành 4 trường đoạn: Toàn dân ra trận; Khúc dạo đầu hùng tráng; Cuộc đối đầu lịch sử và Khúc khải hoàn mừng chiến thắng. Các hình ảnh, sự kiện được kết nối liền mạch giúp người xem có góc nhìn đầy đủ, sinh động về diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ.
Tham quan bảo tàng và các di tích lịch sử ở Điện Biên, được tận mắt thấy những hiện vật lịch sử, tận tai nghe những câu chuyện của một thời đạn bom, khói lửa khốc liệt được kể lại bằng sử, bằng thơ, du khách ai nấy đều xúc động, tự hào.
 |
Hoa ban bung nở khoe sắc. Ảnh: H.T |
Tháng 3, Điện Biên bừng sáng trong sắc hoa ban. Đúng thời điểm này, Điện Biên tưng bừng tổ chức khai mạc năm du lịch Quốc gia - Điện Biên và Lễ hội Hoa ban 2024, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Khắp đất trời Điện Biên rợp bóng cờ, hoa.
Điện Biên - “xứ sở hoa ban”, vùng đất của lịch sử hào hùng, giàu bản sắc văn hóa và thiên nhiên tươi đẹp như níu chân du khách gần xa.
