'Tấm chăn hẹp' học phí

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Năm học mới cận kề. Vấn đề học phí đại học (ĐH) tiếp tục được xới lên, lần này là tại hội nghị tổng kết năm học với giáo dục ĐH ở TP HCM, chiều 26-8, do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tổ chức.

Lẽ ra, theo quy định tại Nghị định 81 năm 2021, các trường ĐH công lập được phép tăng học phí theo lộ trình, từng năm học. Nhưng 3 năm qua, do ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, việc tăng học phí ĐH được Chính phủ chỉ đạo hoãn lại; và theo chỉ đạo mới đây, năm học 2023-2024 cũng phải hoãn, nhằm hỗ trợ người dân có con em học ĐH đang còn khó khăn.

Chủ trương này được các trường ĐH chấp hành, cùng với đó là kiến nghị nhà nước hỗ trợ, bởi ngân sách công đầu tư cho giáo dục còn thấp (ở Việt Nam khoảng 0,23% GDP mỗi năm), trong khi học phí chiếm gần 80% nguồn thu của hầu hết các trường ĐH công lập.

Giữ ổn định học phí ĐH chưa hẳn là chính sách công bằng giáo dục, vì "nhà giàu" cũng được hưởng như "nhà nghèo", trong khi "nhà nghèo" mới là nhóm đối tượng thật sự cần nhà nước hỗ trợ. Còn "nhà giàu" không phải ai cũng muốn học phí rẻ, vì học phí thấp thì khó mà đòi hỏi chất lượng GD-ĐT cao, đó đã thành quy luật, nói nôm na là "tiền nào của nấy". Các gia đình có điều kiện kinh tế khi không chấp nhận chất lượng GD-ĐT trong nước, tức khắc sẽ cho con cháu đi du học nước ngoài. Đây chính là sự mâu thuẫn của chính sách.

Bên cạnh đó, cần hiểu đúng bản chất của tự chủ ĐH. Tự chủ tài chính không đồng nghĩa với việc buộc tự lực cánh sinh toàn diện. Giáo dục là quốc sách hàng đầu thì không thể thiếu vắng vai trò nhà nước trong quá trình phát triển giáo dục công lập, trên thế giới chưa thấy quốc gia nào đứng ngoài cuộc.

Tại Việt Nam, từ năm 2015 đã thí điểm tự chủ ĐH ở 5 trường, tới cuối năm 2022 cả nước có 141/232 trường đủ điều kiện thực hiện tự chủ. Mà mức độ tự chủ càng cao thì bị cắt giảm ngân sách càng nhiều, thậm chí cắt hoàn toàn. Vậy, nếu nguồn đầu tư từ ngân sách công không còn, lại không được tăng học phí, thì các trường ĐH "sống" bằng gì?

"Tấm chăn học phí" có bấy nhiêu, buộc các trường phải co kéo cho mọi hoạt động, như thế có thể ngầm hiểu là giáo dục ĐH chỉ có thể giẫm chân tại chỗ hoặc phát triển theo bề ngang, không thể phát triển theo chiều sâu. Hệ lụy sẽ rất lớn khi xã hội lún sâu vào tình trạng thừa thầy, thiếu thợ, cung lệch pha cầu, thành phẩm từ hệ thống ĐH không đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước.

Lãng phí này, nếu quy đổi định lượng thành tiền, có khi không thua kém khoản ngân sách công mà lẽ ra phải nên chi cho phát triển GD-ĐT!

Lời giải cho bài toán này phải là sự hỗ trợ trước mắt của nhà nước cho hệ thống ĐH công lập để bù vào khoản hụt thu từ học phí. Tăng cường hơn nữa vai trò của tín dụng sinh viên. Cùng với đó là tăng đặt hàng từ nhà nước đối với các trường ĐH, căn cơ hơn là tăng tỉ lệ ngân sách công đầu tư cho GD-ĐT hằng năm.

Có thể bạn quan tâm

Ngẫm về những 'video rác' từ AI

Ngẫm về những 'video rác' từ AI

Bộ phim Lời nguyền dưới ánh trăng của đạo diễn Phạm Vĩnh Khương đang thu hút sự chú ý đặc biệt, không hẳn vì đây là tác phẩm khoa học viễn tưởng đầu tiên tại VN được tạo hoàn toàn từ AI mà còn bởi kinh phí khiêm tốn: chỉ hơn một chỉ vàng và thực hiện vỏn vẹn trong 72 giờ.

Diện mạo hành chính mới tạo động lực để đất nước phát triển

Diện mạo hành chính mới tạo động lực để đất nước phát triển

(GLO)- Sau một thời gian gấp rút chuẩn bị, chỉ còn vài ngày nữa, đất nước ta chính thức bước vào cuộc chuyển mình vĩ đại nhất kể từ ngày thống nhất non sông. Sự thay đổi về mô hình chính quyền địa phương lần này sẽ đem lại diện mạo hành chính mới, tinh gọn, năng động, hiệu lực, hiệu quả.

Vì một nền thương mại sạch

Vì một nền thương mại sạch

Lực lượng chức năng triệt phá các đường dây buôn lậu, kinh doanh hàng gian hàng giả với quy mô lớn; hàng loạt vụ vứt bỏ hàng hóa nghi hàng gian, hàng giả; nhiều người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội sa lưới luật pháp vì trốn thuế, kinh doanh hàng kém chất lượng…

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

(GLO)-Đó là câu hỏi mà Tổng Bí thư Tô Lâm đặt ra tại buổi làm việc với Đảng ủy MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương vào sáng 23-6 khi có một bộ phận cán bộ băn khoăn, day dứt vì thực hiện sắp xếp các tổ chức Mặt trận, đoàn thể nói riêng và sắp xếp, sáp nhập bộ máy hệ thống chính trị nói chung.

Học kỹ, thi thật!

Học kỹ, thi thật!

Việc chuyển giao toàn bộ quy trình sát hạch, cấp, đổi bằng lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an, cụ thể là giao cho lực lượng CSGT đảm nhận, đánh dấu một bước ngoặt trong công tác quản lý người điều khiển phương tiện giao thông tại VN.

Nhìn mình đi

Nhìn mình đi

"Nếu như nói một ngày nào đó trong trường học không còn bạo lực, thì tôi có thể nói được, đó là ngày mà người lớn không còn đánh nhau nữa. Ngày đó, trẻ con sẽ nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương thuần túy mà thôi".

Phát huy sức mạnh văn hóa

Phát huy sức mạnh văn hóa

Khi các giá trị văn hóa, di sản và nghệ thuật tạo ra lợi nhuận nó không chỉ tự “nuôi sống” mình mà còn góp phần tạo thêm những nguồn lực mới, tác động tích cực đến các lĩnh vực khác của ngành công nghiệp văn hóa.

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Số liệu của Bộ Tài chính cho biết, thu thuế từ nhà, đất đạt 198,3 nghìn tỉ đồng, tăng 105% so cùng kỳ 2024. Không chỉ bổ sung cho ngân sách một khoản quan trọng, đằng sau con số đột biến này còn rất nhiều vấn đề cần mổ xẻ thấu đáo để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát huy tối đa nội lực.

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy tròn một thế kỷ của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cái tên Thanh Niên luôn mang trên mình một sứ mệnh thiêng liêng; luôn khát khao, ước vọng đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường phát triển.

null