Rừng, bùn đất và nước mắt

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Hai tuần qua, người dân miền Trung phải oằn mình chống chọi với cơn cuồng nộ của thiên nhiên, giành giật từng tia hy vọng sống. Hơn 130 người bị chôn vùi trong bùn đất, bị cuốn trôi theo dòng lũ đỏ ngầu. Mất mát thật không thể lấy gì đo đếm. Bão, lũ, sạt núi, lở đường... liệu có phải chỉ là vì biến đổi khí hậu hay còn vì nguyên nhân gì khác nữa?
 

 Lực lượng kiểm lâm phát hiện phá rừng tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng để sản xuất nông nghiệp. Ảnh: M.VINH/nguồn TTO
Lực lượng kiểm lâm phát hiện phá rừng tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng để sản xuất nông nghiệp. Ảnh: M.VINH/nguồn TTO

Sống ở dải đất hẹp miền Trung vốn đã quen chống chọi với thiên tai, người dân nơi đây luôn trong tâm thế sẵn sàng đối mặt với hiểm họa của thiên nhiên.

Thế nhưng, chạy không khỏi trời. Từ Hà Tĩnh, Quảng Bình vào đến Quảng Nam, Quảng Ngãi, 2 tuần qua, mưa gió bão bùng gây lũ lụt khắp nơi. Đặc biệt là ở các tỉnh: Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế, lũ lụt được cho là lớn chưa từng thấy. Hơn 26 vạn ngôi nhà bị ngập chìm trong nước; đường sá, cầu cống, hệ thống điện bị hư hỏng. Tính đến ngày 20-10, toàn vùng đã có hơn 130 người chết và mất tích vì lũ lụt. Trong đó, có đoàn 13 cán bộ, sĩ quan Quân khu 4 khi đi kiểm tra thông tin sạt lở ở Thủy điện Rào Trăng 3 (tỉnh Thừa Thiên-Huế) và 22 cán bộ, chiến sĩ Đoàn Kinh tế Quốc phòng 337 ở Quảng Trị.

Không khuất phục, không quỵ ngã, người dân miền Trung rồi sẽ đứng lên trong sự chung tay chia sẻ của cộng đồng. Bão, lũ rồi sẽ qua. Chỉ nỗi đau mất mát là ở lại cùng câu hỏi ray rứt lòng người: “Vì sao?”.

“Vì sao” vài chục năm trở lại đây, bão lũ năm sau bao giờ cũng dữ dội hơn năm trước?

Xin đừng vội vàng cho rằng đó là do biến đổi khí hậu để rồi tự đánh lừa mình trước nỗi đau thương, mất mát của người dân. Có ai đặt câu hỏi vì sao cũng núi rừng ấy, cũng sông suối ấy, bao đời nay, không có chuyện núi lở, sông trôi? Cũng xin đừng vội đổ lỗi tất cả cho thủy điện! Bởi đâu phải thủy điện nào cũng gây ra thảm họa. Nếu không muốn nói là nó đã mang lại những lợi ích vô cùng lớn cho nền kinh tế đất nước và góp phần đáng kể vào việc điều tiết lũ, bảo vệ an toàn cho vùng hạ du.  

Thiên tai là tự nhiên. Nhưng thiên tai cũng có phần góp sức của con người, mà tình trạng đánh mất rừng là rõ ràng nhất. Vấn đề là vì sao rừng lại mất nhiều đến thế? Có cách nào để bảo vệ rừng hữu hiệu không?

Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ra lệnh “đóng cửa rừng” và yêu cầu bảo vệ nghiêm ngặt 2,25 triệu ha rừng tự nhiên còn lại, hạn chế chuyển đổi sang mục đích khác (trừ các dự án liên quan đến quốc phòng-an ninh). Sau 4 năm, có ai kiểm đếm diện tích rừng còn lại chưa? Nếu thiếu thì vì sao? Rừng mất vào những dự án nào, có nguy cấp không? Có bao nhiêu cánh rừng giàu bị phù phép thành rừng nghèo, thành đất trống đồi núi trọc rồi biến thành dự án này, công trình kia như có lần, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã phát biểu nhân một hội nghị về công tác bảo vệ rừng ở Tây Nguyên.

Sau 3 năm loại khỏi quy hoạch hơn 400 dự án thủy điện liên quan đến rừng tự nhiên, các dự án thủy điện siêu nhỏ, công suất dưới 3 MW, có ai kiểm đếm là có bao nhiêu thủy điện nhỏ đã âm thầm mọc trở lại? Trong bối cảnh hiện nay, nên chăng thay vì chỉ cấm các dự án dưới 3 MW, hãy cấm luôn các dự án từ 5 MW, thậm chí 10 MW?

Thủy điện làm mất rừng thì đã rõ. Nhưng rừng cũng còn mất vì nhiều công trình, dự án khác vì phải “đổi đất lấy hạ tầng”. Dự án nào cũng có cam kết “trồng bù rừng”, nhưng ai kiểm tra việc làm ấy? Họ đã trồng được bao nhiêu so với diện tích rừng đã phá đi? Chất lượng rừng trồng bù ra sao?

Những hậu quả tàn khốc mà Thủy điện Rào Trăng gây ra hôm nay đã từng được các nhà khoa học, môi trường cảnh báo từ trước. Thế nhưng, dự án vẫn được cấp phép. 200 ha rừng nguyên sinh bị mất vì những nhà máy thủy điện trên dòng sông này chỉ là con số trong hồ sơ. Còn thực tế rừng đã mất bao nhiêu bởi lâm tặc và việc phá rừng nấp bóng tận thu gỗ ngập nước lòng hồ... liệu đã được kiểm tra!

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhiều lần khẳng định: “Không đánh đổi môi trường làm kinh tế bằng mọi giá”. Để phát triển bền vững, để thành quả xây dựng bao năm không tan biến sau một cơn cuồng nộ của thiên nhiên, điều cần thiết lúc này ở cơ quan quản lý, chính quyền các địa phương là tinh thần trách nhiệm trước sự cạn kiệt của tài nguyên, môi trường. Không thể cứ để cho rừng đầu nguồn bị tàn phá vô tội vạ, lòng sông bị đào bới, rồi năm nào cũng phải lo cứu trợ cho dân. Tiền thì có thể nhưng sinh mạng con người thì không!

 ĐÌNH CƯƠNG

Có thể bạn quan tâm

Sự nhất quán của chính sách

Sự nhất quán của chính sách

Trong bức tranh phục hồi kinh tế hiện nay, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp không chỉ là một chính sách hỗ trợ đơn lẻ, mà là nhiệm vụ mang tính sống còn để khơi thông nguồn lực xã hội, kích hoạt tăng trưởng và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Ngẫm chuyện ngập

Ngẫm chuyện ngập

Người Thủ đô không chỉ yêu giai điệu và ca từ của ca khúc “Hà Nội mùa vắng những cơn mưa”, mà hiện tại, có lẽ họ đều mong đến thời điểm tên bài hát thành hiện thực.

Lễ khánh thành 10.000 căn hộ được xây mới của giai đoạn 3 trong kế hoạch xây 50.000 căn nhà ở Bình Nhưỡng, CHDCND Triều Tiên, ngày 16/4/2025. (Ảnh: Yonhap/TTXVN)

Dấu mốc lịch sử mới trong quan hệ Việt Nam-Triều Tiên

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên từ ngày 9-11/10

Không chấp nhận cán bộ thiếu trách nhiệm, xa dân

Không chấp nhận cán bộ thiếu trách nhiệm, xa dân

(GLO)- Không để tình trạng cán bộ thiếu trách nhiệm, thiếu nhiệt tình, không chịu làm việc, không thể hiện tinh thần phục vụ người dân trong bộ máy. Thay vào đó, phải sắp xếp, bố trí hợp lý để cán bộ phát huy năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu của chính quyền cấp xã.

Tinh thần xung kích biến thành hành động

Tinh thần xung kích biến thành hành động

Những ngày này, khi nhiều vùng đất còn ngổn ngang, khi cây gãy, nhà tốc mái, nước ngập, đời sống người dân bị xáo trộn, hình ảnh thanh niên tình nguyện giúp dân khắc phục hậu quả bão lũ đã minh chứng cho tinh thần xung kích, lòng nhân ái, sẻ chia với cộng đồng giữa muôn vàn khó khăn.

Giới hạn nào cho KOL?

Giới hạn nào cho KOL?

(GLO)- Với sức lan tỏa mạnh mẽ, các KOL nói riêng, người nổi tiếng nói chung cần nâng cao nhận thức pháp lý, tuân thủ quy định, đồng thời xây dựng đạo đức nghề nghiệp vững vàng, đặt lợi ích người tiêu dùng lên trên lợi nhuận cá nhân nhằm tạo ra các giá trị tốt đẹp được xây dựng từ niềm tin.

Vì sao lạm thu vẫn dai dẳng?

Vì sao lạm thu vẫn dai dẳng?

Năm học 2025 - 2026 bắt đầu trong niềm vui của học sinh và phụ huynh khi chính sách miễn học phí từ mầm non đến hết THPT lần đầu được thực hiện trên cả nước; lương giáo viên sẽ được điều chỉnh tăng theo luật Nhà giáo; một số địa phương như Hà Nội hỗ trợ thêm tiền ăn trưa cho học sinh tiểu học.

Cam kết trước nhân dân

Cam kết trước nhân dân

Đất nước đang bước vào giai phát triển mới, đòi hỏi quyết tâm mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị trong thực hiện các khâu đột phá trên mọi lĩnh vực, đặc biệt là “lời cam kết mạnh mẽ” của Đảng trước nhân dân để đạt được những mục tiêu đề ra.

null