(GLO)- Nước ta có cả một hệ thống thanh tra được bố trí đều khắp từ trung ương đến địa phương. Chính phủ có Thanh tra Chính phủ, bộ, ngành có Thanh tra bộ, ngành; cấp tỉnh, thành phố có Thanh tra tỉnh, thành phố; cấp sở có Thanh tra sở; rồi Thanh tra quận, huyện.
Ngoài ra, còn có cơ quan Kiểm toán Nhà nước. Vấn đề là có cơ quan thanh tra nào chịu từ bỏ quyền anh, quyền tôi để phối hợp với nhau trong công tác thanh tra, tránh chồng chéo hay không? Cùng một nội dung, cơ quan thanh tra sau có chịu kế thừa kết luận của cơ quan thanh tra trước hay không? Nếu có đoàn thanh tra thứ 2 đến, doanh nghiệp có quyền từ chối hay không? Trong khi nguyên tắc của thanh tra, kiểm toán là không làm cản trở hoạt động của doanh nghiệp thì mới đây, nhiều doanh nghiệp bất động sản lại kêu vì có những cuộc thanh tra kéo dài đến 2-3 năm. Thậm chí có những cuộc thanh tra không có hồi kết, khiến uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp bị ảnh hưởng.
 |
| Chung cư Kim Văn - Kim Lũ, dự án đã bị Thanh tra Chính phủ thanh tra từ 2014 đến nay vẫn chưa công bố kết luận (Ảnh Ngọc Thắng/nguồn Thanhnien) |
Tại cuộc họp của Chính phủ với các địa phương mới đây, lãnh đạo tỉnh Hậu Giang cho biết: Năm 2018, tỉnh này tiếp 14 đoàn thanh tra. Trong khi Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần nhắc nhở, đồng thời ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg, ngày 17-5-2017 về việc chấn chỉnh hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp, trong đó yêu cầu ngành Thanh tra khi xây dựng kế hoạch không được để xảy ra tình trạng thanh tra quá 1 lần/năm đối với doanh nghiệp.
Điều bất cập ở chỗ cơ quan chủ quản khác nhau nhưng chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan thanh tra cấp dưới thì lại na ná nhau. Chẳng hạn, một dự án xây dựng thì Thanh tra bộ, Thanh tra sở, Thanh tra quận, huyện, Đội Quy tắc phường xã đều có thể thanh tra giám sát. Bất cập còn ở chỗ, người ra quyết định thanh tra ở các cấp khác nhau nên xảy ra tình trạng thanh tra chồng chéo nhau.
Người xưa thường nói: “Thiên võng khôi khôi, sơ nhi bất lậu” (nghĩa là: Lưới trời lồng lộng, thưa mà khó lọt). Thế nhưng, những gì đang diễn ra lại cho thấy một thực tế rất đáng lo. Đó là chúng ta có một mạng lưới thanh tra dày đặc như vậy, nhưng vẫn để lọt nhiều vụ sai phạm lớn, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự, kinh tế-xã hội của đất nước.
Mấy ngày nay, dư luận cả nước nóng lên với thông tin “đại gia điếu cày” Lê Thanh Thản-Chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh bị khởi tố.
Từng nổi tiếng với chuyện bán chung cư giá rẻ, ông Thản nắm trong tay một tập đoàn xây dựng lớn với 20.000 lao động. Thông tin về những sai phạm xung quanh các dự án xây dựng của ông chủ chuyên hút thuốc lào đi xe sang này đã có từ mấy năm trước. Nhưng đến giờ, cơ quan điều tra mới ra quyết định khởi tố ông ta với tội danh “lừa đảo khách hàng” .
Có sai phạm ắt mới phải khởi tố. Nhưng vấn đề là vì sao những công trình xây dựng sai phạm của ông Thản đâu phải cây kim, sợi chỉ mà các đoàn thanh tra, kiểm tra không nhìn thấy. Vì sao hàng chục, thậm chí là hàng trăm, hàng ngàn căn hộ xây vượt tầng, xây sai phép rồi mang đi bán, thu tiền tỷ lồ lộ giữa thanh thiên bạch nhật như vậy mà mấy năm qua vẫn không thấy lực lượng thanh tra của Sở Xây dựng Hà Nội ý kiến gì? Cũng không rõ Sở Quy hoạch Kiến trúc, Thanh tra quận, huyện, chính quyền phường… ở đâu, khi những sai phạm cứ ngang nhiên thách thức dư luận. Trong khi đó, một hộ dân đập tường sửa nhà, nếu không xin phép thì ngay lập tức, cán bộ phường đã đến lập biên bản đình chỉ xây dựng và xử phạt.
Ông Thản bị khởi tố vì những sai phạm trong các dự án xây dựng của Tập đoàn Mường Thanh ở Hà Nội chắc chỉ là mới bắt đầu. Mà đâu chỉ những chung cư của ông Thản xây dựng sai. Nhiều nơi thanh tra cứ thanh tra, sai phạm tồn tại vẫn cứ tồn tại. Trách nhiệm của Thanh tra khi để lọt sai phạm ở đâu?
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng từng nói: “Phải chống tham nhũng ngay trong cơ quan chống tham nhũng”. Cần phải có cơ chế kiểm soát quyền lực của cơ quan thanh tra, để không còn những vụ cán bộ thanh tra vòi tiền người sai phạm như vụ việc Thanh tra Bộ Xây dựng bị bắt ở Vĩnh Phúc mới đây. Có như vậy, mới không còn cảnh lưới thanh tra dày đặc nhưng vẫn còn để lọt nhiều vụ sai phạm tày trời.
