Bức tranh kinh tế của tỉnh năm 2009 đem lại cho chúng ta nhiều niềm vui. Riêng với lĩnh vực nông nghiệp, năm 2009, giá trị sản xuất toàn tỉnh ước đạt 6.459 tỉ đồng, bằng 99% kế hoạch và tăng 6,5% so với năm 2008. Trong đó, trồng trọt tăng 6,4%, chăn nuôi tăng 8,8%, tổng diện tích gieo trồng đạt 100% kế hoạch, tăng 1,54%; tổng sản lượng lương thực đạt 96,6% kế hoạch, tăng 2%.
Tuy nhiên, sự bấp bênh của kinh tế nông nghiệp tỉnh nhà vẫn còn, năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi thấp, hay xảy ra dịch bệnh, nông dân lo đầu ra sản phẩm... Làm theo quy hoạch, dồn điền, đổi thửa, cơ giới hóa, đảm bảo các điều kiện để sản xuất thành công như có đất sản xuất, vốn đầu tư, nhân lực lao động, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chủ động đầu ra cho sản phẩm... hiện nay đều chưa dễ dàng thực hiện. Chạy theo thị trường, thấy cái gì có lợi thì làm, không nắm bắt đầy đủ thông tin, không theo quy hoạch, kế hoạch khiến không ít địa phương và nông dân phải trả giá đắt.
 |
| Ảnh: Đức Thụy |
Là một tỉnh miền núi, nông nghiệp còn chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinh tế nên việc tăng diện tích gieo trồng có ý nghĩa quan trọng, nhưng quan trọng hơn đó là năng suất, sản lượng, là giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích- điều mà chúng ta chủ trương phấn đấu và thực hiện. Vì vậy, việc đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi hợp lý vừa khai thác được tiềm năng đất đai, lợi thế lao động, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đi đôi với đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi, có chính sách hỗ trợ vốn kịp thời, bao tiêu sản phẩm làm ra, phát triển ngành công nghiệp chế biến... mới là điều mấu chốt cho một nền nông nghiệp bền vững, xóa được đói giảm được nghèo, nông dân có thể làm giàu từ sản xuất nông nghiệp.
Gia Lai đã làm khá tốt công tác quy hoạch ngành, lĩnh vực, địa phương, khu vực, xây dựng tập đoàn cây- con chủ lực dựa trên sự điều tra, khảo sát và luận cứ khoa học của cơ quan chuyên môn, thậm chí chuyên môn sâu trong nhiều năm liền. Hiệu quả của công tác này cũng đã được chứng minh. Báo cáo hàng năm cho thấy toàn tỉnh có đến hàng trăm, thậm chí hàng ngàn ha đất sản xuất được chuyển đổi từ cây trồng giá trị kinh tế thấp sang cây trồng cho giá trị kinh tế cao hơn, nơi thiếu nước tưới thì chuyển cây lúa sang cây màu, thậm chí chuyển đổi sâu trong từng loại cây trồng như chuyển từ giống cây năng suất thấp, thoái hóa già cỗi, xa nước tưới sang cây trồng phù hợp.
Bên cạnh đó, để xóa đói giảm nghèo bền vững, tỉnh cũng chủ trương khai thác, phát triển diện tích lúa nước. Hàng năm, có đến hàng chục dự án công trình hồ đập, khai hoang đồng ruộng phục vụ đất sản xuất và nước tưới. Cùng với đó, các mô hình sản xuất, tiến bộ khoa học kỹ thuật cũng được áp dụng, chuyển giao, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều vùng trước đây bà con chỉ biết làm nương rẫy, phát đốt chọc tỉa thì nay đã biết làm lúa Đông Xuân, trồng bời lời, thuốc lá, bắp lai, nuôi bò sinh sản, đào ao thả cá... Chính sách tín dụng dành cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã có tác dụng tích cực trong việc phát huy một trong 4 yếu tố truyền thống quan trọng: “Nước, phân, cần, giống”.
Mối quan tâm hàng đầu hiện nay là sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp còn chậm và thiếu bền vững. Định hướng thời gian tới của tỉnh trong lĩnh vực nông nghiệp là tiếp tục đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa đi đôi với phát triển bền vững, đa dạng hóa cây trồng vật nuôi, chuyển đổi cây trồng phù hợp với đặc điểm sinh thái từng vùng, từng địa bàn. Phát triển lúa nước 2 vụ gắn với khai thác năng lực tưới của các công trình thủy lợi hiện có, công trình mới xây dựng, giảm diện tích lúa rẫy năng suất thấp. Tiếp tục phát triển một số cây trồng ngắn ngày có thị trường và đảm bảo nguyên liệu cho các nhà máy. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi phù hợp với điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng từng vùng. Giữ vững diện tích và tập trung thâm canh tăng năng suất một số cây trồng chủ lực...
Định hướng đã rõ nhưng chẳng phải nông dân mà nhiều chuyên gia kinh tế, chuyên gia nông nghiệp cũng đang vắt óc tìm giải pháp phù hợp. Ở góc độ quản lý ngành ở địa phương, ngành Nông nghiệp và PTNT phải chịu trách nhiệm trước tiên trong việc tham mưu cho tỉnh và các địa phương xây dựng một chiến lược phát triển nông nghiệp ổn định, bền vững, trước mắt là thực hiện thắng lợi kế hoạch sản xuất nông nghiệp năm 2010.
Thất Sơn
