Mùa rập cu xanh

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Croooc... crooc... cô cô.. croooc... crộc… Đó là tiếng gọi bầy của loài cu xanh-loài chim thuộc họ bồ câu chuyên ăn các loại trái cây rừng. Chúng sống từng đàn vài trăm con, cứ chạng vạng hoặc lúc bình minh vừa ưng ửng nền trời thì lại rủ nhau đến những bãi sỏi để kiếm ăn. Khi ấy, mùa rập cu xanh bắt đầu...
Vào cuối thập niên 70 của thế kỷ trước, trong những chuyến công tác về làng vùng xa ở xã Yang Trung (huyện Kông Chro), những ngày nghỉ, tôi thích nhất là đi rập chim cùng anh Đinh Bôi-một người dân làng Tơ Nang. Dụng cụ rập chim đơn giản là 2 tấm lưới đan thưa bằng nhợ dây gai nhuộm nâu, rộng khoảng vài chục mét vuông, kẹp hai bên là thanh gỗ le căng lưới và hai sợi dây nối vào biên rập để kéo cho 2 mảnh lưới úp lại.
Ảnh internet
Ảnh internet
Tờ mờ sáng, trời chưa tỏ mặt người, chúng tôi đã có mặt nơi sân chim khu vực làng Tơ Nang. Cách bìa rừng không xa có một vùng đất trũng trơ sỏi nằm bên con suối cạn, rộng chừng vài trăm mét vuông, chính giữa có một vũng nước đọng. Chúng tôi căng lưới trên sân chim gần vũng nước. Chính giữa là con chim mồi cột chân đứng trên một cành cây khoảng giữa sân. Chúng tôi lặng lẽ ngồi chờ đợi trong đám lá ủ.
Anh Bôi thì thầm kể: Vùng này, hạt sỏi có màu trắng, nhỏ đều nhau, chim cu xanh (tiếng Bahnar gọi là Cơmoar) thích ăn bởi có chất muối; những hạt sỏi cũng giúp chúng dễ dàng nghiền nát thức ăn trong dạ dày. Khoảng đầu tháng 10 đến tháng 6 năm sau, hàng ngày, chúng thường tập trung về đây vào chiều tối hay sáng sớm.
Tôi lấy một hạt sỏi lên nếm thử, thấy đúng là có vị mặn. Nền trời ửng sáng dần, thi thoảng có một vài con chim đi ăn sớm đảo qua rồi bay vút vào cánh rừng. Mặt trời vừa xòe cánh quạt màu hồng qua rặng núi, con cu xanh đầu đàn về đậu trên cành cây cao nhất cạnh sân chim, có lẽ nó đang thám thính trước. Tiếng hót cất lên croooc... crooc... cô cô... croooc... crộc… chừng mươi lần, anh Bôi bèn giật dây cho con mồi chớp cánh. Trên nền trời, đàn cu xanh quần đảo, tiếng kêu bắt đầu inh ỏi cả khu rừng. Anh Bôi bấm vào tay tôi bảo: “Cơmoar đến rồi đấy!”. Tôi vén cành lá ủ nhìn ra ngoài, thấy bầy chim lượn qua vài lần rồi từ từ đáp xuống, cả trăm con đập cánh rần rật. Chúng tha hồ dạo trên bãi sỏi mổ ăn; con thì lao xuống bờ nước cúi đầu uống, con khác lại gục gục đầu, lông cổ xù lên, có lẽ đang gù bạn tình. Trên cành cây nơi bìa rừng, tiếng gù của những chú cu cườm, cu ngói cũng cất lên, sau đó chúng hối hả đậu xuống tranh phần. Riêng chú gầm ghì có thân hình to như gà mái ghẹ sà xuống đập đôi cánh màu nâu phành phạch như ra oai, giành chỗ. Nó đi tới đâu, các chú cu xanh né ra tới đó.
Anh Bôi chỉ tay vào một con cu xanh nói: “Con chim có sắc màu xanh xám toàn thân, đôi mắt tròn long lanh, đầu đôi cánh có đốm trắng là mái. Những con trống thì thân hình to hơn và đẹp hơn, với lưng cánh có điểm màu nâu hồng, khoanh cổ màu cam, đỏ loang ra tới ngực. Riêng đôi chân cũng khác với chim mái do có màu hồng tươi hơn”. Khi tôi đang say sưa ngắm sự vui nhộn của bầy chim, anh Bôi bảo tôi nắm vào sợi dây cùng anh kéo rập. Thấy 2 cánh rập dựng lên, gầm ghì, cu ngói và một số cu xanh giật mình cất cánh bay thoát. Có đến phân nửa chim cu xanh bị nhốt lại trong lưới lúc 2 cánh rập sập xuống. Anh Bôi cột dây rập cẩn thận vào cọc đóng sẵn và lao ra, tôi cũng chạy theo anh. Bầy chim mắc lưới đập cánh phành phạch. Anh tuần tự lòn tay qua lưới bắt từng chú cu xanh. Cứ mỗi con anh bắt ra lại nhìn, bóp ngắm thật kỹ mới bỏ vào lồng. Có những con anh lại tung lên trời cho bay đi. Tôi thấy lạ hỏi vì sao, anh liền trả lời: “Thấy nó gầy hơn các con khác, chắc là chim bố mẹ đang ấp trứng. Mình thả cho nó về nuôi con, mai mốt mới có chim mà bắt nữa”.
Tổng cộng có khoảng vài chục con bị nhốt vào lồng. Về đến nhà, trước khi mang ra làm thịt, anh còn chọn và thả đi một số nữa với lý do: “Nhiều quá ăn không hết, nhốt để dành nó không chịu ăn gì sẽ chết tội nó. Để nó về rừng sống, sau này muốn ăn lại đi bắt nữa, mất đi đâu”.
Gần đây, khi tôi có dịp trở lại thì vùng sân chim ngày xưa đã biến thành cánh đồng mía bạt ngàn. Đứng giữa khung cảnh mới mà tôi cứ nhớ hoài chuyện cũ, lòng cứ ngẫm nghĩ mãi về triết lý sống chan hòa của người Tây Nguyên ngày ấy: Không bao giờ tận diệt mà luôn luôn gìn giữ mọi thứ như của cải nhà mình.                                                 
AN SINH

Có thể bạn quan tâm

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Sau thành công vang dội của bản điện ảnh, "Mưa đỏ" tiếp tục gây “cơn sốt” trên thị trường xuất bản. Nhiều hiệu sách cho biết độc giả phải chờ tới 15-20 ngày mới nhận được tiểu thuyết. Hiện tại, lượng đặt hàng sách đã vượt xa dự đoán, lên tới hàng chục nghìn cuốn chỉ trong ít ngày.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Mở lối vào thế giới sắc màu

Mở lối vào thế giới sắc màu

(GLO)- Từ nét màu nước chấm phá, mực tàu loang trên giấy dó, đến những dòng thư pháp bay bổng hay gam màu rực rỡ của tranh sáp màu, acrylic - tất cả hòa quyện tại những lớp học vẽ. Mùa hè, những lớp học nhỏ ấy lặng lẽ góp phần vun đắp tâm hồn nghệ thuật cho nhiều bạn trẻ.

null