Mùa rập cu xanh

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Croooc... crooc... cô cô.. croooc... crộc… Đó là tiếng gọi bầy của loài cu xanh-loài chim thuộc họ bồ câu chuyên ăn các loại trái cây rừng. Chúng sống từng đàn vài trăm con, cứ chạng vạng hoặc lúc bình minh vừa ưng ửng nền trời thì lại rủ nhau đến những bãi sỏi để kiếm ăn. Khi ấy, mùa rập cu xanh bắt đầu...
Vào cuối thập niên 70 của thế kỷ trước, trong những chuyến công tác về làng vùng xa ở xã Yang Trung (huyện Kông Chro), những ngày nghỉ, tôi thích nhất là đi rập chim cùng anh Đinh Bôi-một người dân làng Tơ Nang. Dụng cụ rập chim đơn giản là 2 tấm lưới đan thưa bằng nhợ dây gai nhuộm nâu, rộng khoảng vài chục mét vuông, kẹp hai bên là thanh gỗ le căng lưới và hai sợi dây nối vào biên rập để kéo cho 2 mảnh lưới úp lại.
Ảnh internet
Ảnh internet
Tờ mờ sáng, trời chưa tỏ mặt người, chúng tôi đã có mặt nơi sân chim khu vực làng Tơ Nang. Cách bìa rừng không xa có một vùng đất trũng trơ sỏi nằm bên con suối cạn, rộng chừng vài trăm mét vuông, chính giữa có một vũng nước đọng. Chúng tôi căng lưới trên sân chim gần vũng nước. Chính giữa là con chim mồi cột chân đứng trên một cành cây khoảng giữa sân. Chúng tôi lặng lẽ ngồi chờ đợi trong đám lá ủ.
Anh Bôi thì thầm kể: Vùng này, hạt sỏi có màu trắng, nhỏ đều nhau, chim cu xanh (tiếng Bahnar gọi là Cơmoar) thích ăn bởi có chất muối; những hạt sỏi cũng giúp chúng dễ dàng nghiền nát thức ăn trong dạ dày. Khoảng đầu tháng 10 đến tháng 6 năm sau, hàng ngày, chúng thường tập trung về đây vào chiều tối hay sáng sớm.
Tôi lấy một hạt sỏi lên nếm thử, thấy đúng là có vị mặn. Nền trời ửng sáng dần, thi thoảng có một vài con chim đi ăn sớm đảo qua rồi bay vút vào cánh rừng. Mặt trời vừa xòe cánh quạt màu hồng qua rặng núi, con cu xanh đầu đàn về đậu trên cành cây cao nhất cạnh sân chim, có lẽ nó đang thám thính trước. Tiếng hót cất lên croooc... crooc... cô cô... croooc... crộc… chừng mươi lần, anh Bôi bèn giật dây cho con mồi chớp cánh. Trên nền trời, đàn cu xanh quần đảo, tiếng kêu bắt đầu inh ỏi cả khu rừng. Anh Bôi bấm vào tay tôi bảo: “Cơmoar đến rồi đấy!”. Tôi vén cành lá ủ nhìn ra ngoài, thấy bầy chim lượn qua vài lần rồi từ từ đáp xuống, cả trăm con đập cánh rần rật. Chúng tha hồ dạo trên bãi sỏi mổ ăn; con thì lao xuống bờ nước cúi đầu uống, con khác lại gục gục đầu, lông cổ xù lên, có lẽ đang gù bạn tình. Trên cành cây nơi bìa rừng, tiếng gù của những chú cu cườm, cu ngói cũng cất lên, sau đó chúng hối hả đậu xuống tranh phần. Riêng chú gầm ghì có thân hình to như gà mái ghẹ sà xuống đập đôi cánh màu nâu phành phạch như ra oai, giành chỗ. Nó đi tới đâu, các chú cu xanh né ra tới đó.
Anh Bôi chỉ tay vào một con cu xanh nói: “Con chim có sắc màu xanh xám toàn thân, đôi mắt tròn long lanh, đầu đôi cánh có đốm trắng là mái. Những con trống thì thân hình to hơn và đẹp hơn, với lưng cánh có điểm màu nâu hồng, khoanh cổ màu cam, đỏ loang ra tới ngực. Riêng đôi chân cũng khác với chim mái do có màu hồng tươi hơn”. Khi tôi đang say sưa ngắm sự vui nhộn của bầy chim, anh Bôi bảo tôi nắm vào sợi dây cùng anh kéo rập. Thấy 2 cánh rập dựng lên, gầm ghì, cu ngói và một số cu xanh giật mình cất cánh bay thoát. Có đến phân nửa chim cu xanh bị nhốt lại trong lưới lúc 2 cánh rập sập xuống. Anh Bôi cột dây rập cẩn thận vào cọc đóng sẵn và lao ra, tôi cũng chạy theo anh. Bầy chim mắc lưới đập cánh phành phạch. Anh tuần tự lòn tay qua lưới bắt từng chú cu xanh. Cứ mỗi con anh bắt ra lại nhìn, bóp ngắm thật kỹ mới bỏ vào lồng. Có những con anh lại tung lên trời cho bay đi. Tôi thấy lạ hỏi vì sao, anh liền trả lời: “Thấy nó gầy hơn các con khác, chắc là chim bố mẹ đang ấp trứng. Mình thả cho nó về nuôi con, mai mốt mới có chim mà bắt nữa”.
Tổng cộng có khoảng vài chục con bị nhốt vào lồng. Về đến nhà, trước khi mang ra làm thịt, anh còn chọn và thả đi một số nữa với lý do: “Nhiều quá ăn không hết, nhốt để dành nó không chịu ăn gì sẽ chết tội nó. Để nó về rừng sống, sau này muốn ăn lại đi bắt nữa, mất đi đâu”.
Gần đây, khi tôi có dịp trở lại thì vùng sân chim ngày xưa đã biến thành cánh đồng mía bạt ngàn. Đứng giữa khung cảnh mới mà tôi cứ nhớ hoài chuyện cũ, lòng cứ ngẫm nghĩ mãi về triết lý sống chan hòa của người Tây Nguyên ngày ấy: Không bao giờ tận diệt mà luôn luôn gìn giữ mọi thứ như của cải nhà mình.                                                 
AN SINH

Có thể bạn quan tâm

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

(GLO)-Danh sách đề cử của Giải Booker 2025 danh giá mới được công bố, trong đó có 13 tác phẩm của các tác giả đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cũng như sự cân bằng về tỷ lệ nam - nữ và sự đan xen giữa tên tuổi cũ và mới. Điều này cho thấy sự đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm của giải thưởng này.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Mở lối vào thế giới sắc màu

Mở lối vào thế giới sắc màu

(GLO)- Từ nét màu nước chấm phá, mực tàu loang trên giấy dó, đến những dòng thư pháp bay bổng hay gam màu rực rỡ của tranh sáp màu, acrylic - tất cả hòa quyện tại những lớp học vẽ. Mùa hè, những lớp học nhỏ ấy lặng lẽ góp phần vun đắp tâm hồn nghệ thuật cho nhiều bạn trẻ.

Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

Cặp đôi nghệ sĩ Nguyễn Cơ-Hồng Mai: Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

(GLO)- Cùng sinh năm rồng (1988) và lớn lên với tình yêu dành cho từng nhịp vũ đạo, Nguyễn Văn Cơ và Trần Thị Hồng Mai-hai nghệ sĩ trưởng thành từ Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San trở thành cặp đôi hiếm hoi của làng múa ở cao nguyên Pleiku, luôn song hành cả trên sân khấu và trong đời sống.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

null