 |
| Nhà văn Trung Trung Đỉnh. |
Nhóm các anh ở Bắc vào không còn ai trong diện phải “xóa mù”- Họ làm thầy vậy. Một ngày kia, sau trận đánh, thầy Phạm Trung Đỉnh không về. (Hồi chưa thành nhà văn gọi là anh Phạm Trung Đỉnh)-Anh bị thương nặng!
“Khóc! Cười! Cứ như thể trò đùa!”- Y sĩ Quảng (người Bình Khê- Bình Định) quát, cả đám im thin thít. Nữ y tá Khanh rửa vết thương cho anh Đỉnh mà tay cứ run lên bần bật, cái “panh” đâm vào chỗ vết đạn xuyên, làm anh Đỉnh… khóc thét lên. Không có thuốc mê, thuốc tê chi trọi. Cười! Chúng tôi thì lại cười- Y sĩ Quảng lại quát mắng- Lại khóc, anh Đỉnh càng la to như được nước mẹ bênh. “Nó đã đau, bọn bay còn cười!”. Đã có mấy đứa trong đơn vị đến coi nữa. Sau khi y sĩ Quảng và y tá Khanh “mổ” vết thương cho Đỉnh xong lại có “thông tin” mới, rằng mấy đứa uống cả máu của Đỉnh- anh Đỉnh cười khoái chí khi nghe “thông tin” này. “Còn có cả nước tiểu trong cái vũng ấy nữa đấy”- một người bổ sung thêm vào. Khi tìm ra anh Đỉnh, người bê bết máu, miệng rên hừ hừ… Chúng tôi phân công nhau cõng anh về địa điểm “tập kết” bên cái làng nhỏ của người Bahnar, y tá Khanh vội cởi hết quần áo của Đỉnh, cho vào cái vũng nước bé tí tẹo bên cạnh, ngâm. Một thằng ma lanh còn tè vào đó “để giặt cho dễ”, mấy bạn tốp đi sau về, ban đêm quen như mọi lần cứ đến đây là thi nhau “giải khát”, cứ thế lấy ca US vục xuống… Một người nghe mùi lạ, rọi đèn pin, máu lẫn nước tiểu đỏ lòm cả. Ọ, ọe… thi nhau mà móc họng cho ói, nào có được… Cười là bởi cái “thông tin” ấy vừa tung ra. Khóc… là vì xác của hai bạn- hai chiến sĩ ta hy sinh trước đấy mấy hôm trong một trận phục kích khác, cơ sở báo cho hay là địch đã kéo vào thị trấn An Khê phơi nắng giữa ngã ba đường. Chúng mày ơi! Chúng mày ơi! Chẳng biết để làm gì, mà chúng tôi cứ kêu như thế trong nước mắt. Đây không phải là lần đầu bọn giặc làm như vậy. Chúng thực hiện cái gọi là “chết không toàn thây” đe dọa nhân dân: Chặt đầu, mổ bụng, phơi nắng “hành hình” phần xác của chiến sĩ ta đã hy sinh. Bọn chúng là những tên ác ôn khét tiếng, tay chân trung thành của giặc Mỹ, do Mỹ đào tạo mà ra.
 |
| Tác giả (bên phải) trong chuyến về thăm căn cứ cách mạng của tỉnh tại xã Krong, huyện Kbang. Ảnh: Đức Thụy |
Tây Nguyên, Gia Lai giờ đây khác xa lắm rồi, đồng đội tôi lâu lâu có dịp quay về, cứ tưởng mình đang mơ giữa ban ngày. Bạt ngàn cao su, cà phê, bạt ngàn lúa, bắp, khoai, mì… Sáng bừng ánh điện nhà sàn, đỏ thắm bao làng định canh định cư. Đói nghèo, mù chữ, bệnh tật… ở đâu đó vẫn còn nhưng địa chỉ của nó thì chỉ đếm được trên đầu những ngón tay… Hơn 30 năm sau ngày giải phóng, tưởng chừng đã lâu lắm, nhưng nhìn lại trước đó đã trên 100 năm, người Tây Nguyên bị hai kẻ xâm lăng to bự là Pháp và Mỹ “lo” cho họ những gì, thì mới thấy hết cái ý nghĩa to lớn biết chừng nào mà cách mạng dành cho người dân Tây Nguyên trong vòng mấy chục năm qua! Người dân Tây Nguyên khắc ghi trong dạ, sau trước một lòng chẳng kẻ nào lay chuyển được… Một lần cách đây chưa lâu, khi về lại một làng nhỏ của người Bahnar Tây Nguyên có tên là Đê Chơ Gang nằm về Đông Nam An Khê (Gia Lai), nơi mà cách đây hơn 30 năm về trước đơn vị của chúng tôi đứng chân, người dân ở đấy che chở, đùm bọc… Trung Trung Đỉnh đã chứng kiến cảnh dân làng túa ra đón khách, những người cùng thời còn ít lắm, già rồi, có người đã về với tổ tiên… Nhưng không ít người nhận ra ngay chúng tôi: “Đỉnh đó, Phụng, Chung, Niềm… đó”, họ gọi đúng tên ít nhất là hai phần ba trong gần một tiểu đội của chúng tôi có mặt hôm ấy. Họ kể về những ngày đã qua, những con người không còn nữa. Họ khoe làng chẳng còn ai đói, chẳng còn ai không biết chữ… Người làng Đê Chơ Gang không quên nhắc tới những cái tên của đồng đội chúng tôi giờ đã không còn: Anh Quảng y sĩ, chị Khanh y tá, rồi Cầm, Mao, Loi, Nhiên, Tự, Thế, Hùng, anh Châu đen… đã vĩnh viễn ra đi. Những người chỉ huy của đơn vị qua các giai đoạn đã già lắm rồi, họ lần lượt “ra quân” và trụ lại với mảnh đất mà họ từng chiến đấu, cho dù còn vất vả lắm với đời thường, nhưng họ vẫn xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”… Chia tay làng Đê Chơ Gang hôm ấy tôi còn nhớ mấy bà mẹ Bahnar tiễn anh Đỉnh- theo cái lối tiễn đưa chỉ riêng có của người Bahnar- ra tận cổng làng để cùng với đội chiêng đánh bài chiêng chia tay. Chúng tôi bịn rịn chia tay, phía ngoài kia là An Khê- cái thị trấn ngày xưa khi nó còn dưới quyền kiểm soát của Mỹ- Ngụy, chứng nhân một thời của bao điều tàn bạo của kẻ thù đối với cách mạng, với nhân dân, giờ đã lên thị xã. Ở đó- một trong ba “địa chỉ đỏ” của sự phát triển toàn diện của Gia Lai trong hiện tại và tương lai.
Mới đây, gặp tôi ở Hà Nội, anh Đỉnh dặn: “Về bảo mấy đứa trong đó chuẩn bị, sắp tới thế nào anh cũng vào”. Tôi biết rõ mồn một, với anh, cái sự “chuẩn bị” đó chỉ là rượu cần, rau mì, cà đắng, măng chua… và những bài ca pha trộn những giai điệu “giao duyên Kinh-Thượng” ở dưới làng xa, rồi những đêm thức trắng. Thức trắng bây giờ không phải vì đạn bom, giặc dã, mà là vì lâu quá rồi nay mới gặp nhau...
Đoàn Minh Phụng
