Mệnh lệnh đổi mới sáng tạo

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Nghiên cứu báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội năm 2023 của Chính phủ để chuẩn bị cho kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV sắp tới, nhiều chuyên gia kinh tế tỏ ra lo ngại là chỉ tiêu tăng năng suất lao động xã hội nhiều khả năng không đạt kế hoạch năm thứ 3 liên tiếp, trong khi đây là một trong những chỉ tiêu phản ánh chất lượng tăng trưởng trung thực nhất.

Theo đó, mục tiêu tăng năng suất lao động xã hội 5%-6% năm 2023 được Chính phủ đánh giá là khó đạt và chỉ xác định “sẽ phấn đấu đạt mức cao nhất”.

Dự kiến kế hoạch năm 2024 cũng khá thận trọng với tốc độ tăng bình quân 4,8%-5,3%. Tại phiên họp toàn thể của Ủy ban Kinh tế Quốc hội diễn ra tuần trước, nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ tổ chức hội nghị chuyên đề bàn về vấn đề này để xác định, triển khai những giải pháp toàn diện và căn cơ.

Thống kê thị trường lao động tính đến cuối quý 3-2023 cho thấy, mặc dù số lượng lao động tìm được việc làm nói chung có xu hướng tăng, song thị trường lao động phát triển không bền vững, công việc của người lao động bấp bênh, điều kiện làm việc không bảo đảm và thu nhập thấp. Tỷ lệ thiếu việc làm trong quý 3 không thay đổi so với quý 2 và tăng so với cùng kỳ năm trước, trong đó người lao động ở khu vực công nghiệp và xây dựng chịu tác động lớn nhất. So với quý 2, thất nghiệp quý 3 tăng về số lượng. Đời sống của người lao động chậm được cải thiện; thu nhập bình quân quý 3 chỉ tăng 5,3% so với cùng kỳ năm 2022 (tăng 6,7%)… Qua đó càng thấy trong bối cảnh này thì vấn đề tăng suất lao động xã hội là một nhiệm vụ đầy thách thức.

Theo TS Vũ Tiến Lộc, nguyên Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, trong 30 năm qua, việc phát triển doanh nghiệp và nâng cao năng suất lao động đã đưa nước ta thoát khỏi đói nghèo và trở thành nước có thu nhập trung bình. Hiện tại, 2 yếu tố này vẫn là động lực tăng trưởng chính cho sự phát triển của nền kinh tế, song đã có những dấu hiệu khá rõ ràng về “bẫy” năng suất lao động trung bình.

Nhìn sang Malaysia và Thái Lan - những nền kinh tế có nhiều nét tương đồng với Việt Nam, có thể thấy mối quan ngại này là hoàn toàn có cơ sở. Hai quốc gia này từng có những bước đi ngoạn mục vào cuối thế kỷ 20 với mức tăng năng suất ấn tượng là 5,6%-16,3%/năm (giai đoạn 1989-1999), song đã chững lại từ sau thời điểm khủng hoảng tài chính châu Á và ì ạch đến nay. Theo TS Jonathan Pincus, chuyên gia kinh tế cao cấp của UNDP, nếu tiếp tục duy trì được tốc độ này đến nay thì 2 quốc gia trên sẽ trở thành những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới, kể từ Thế chiến thứ 2.

Nguyên nhân chính là các nước nói trên đã không nâng cấp chiến lược phát triển, chậm tận dụng hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia; chủ yếu theo đuổi chiến lược tăng năng suất bằng sản phẩm xuất khẩu giá trị thấp và thất bại trong việc ứng dụng phát minh để có những thay đổi bài bản trong ngành công nghiệp.

Nếu coi nâng cao năng suất lao động là “mệnh lệnh của đổi mới”, theo cách nói của TS Vũ Tiến Lộc, thì giải pháp thực hiện mệnh lệnh này không xa lạ. Đó là chú trọng nâng chất thị trường lao động, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp làm ăn kinh doanh đúng pháp luật, đầu tư mạnh mẽ vào đổi mới sáng tạo… Tất nhiên, giải được những “đề bài” ấy không dễ - ví dụ dễ thấy là chi phí cho nghiên cứu và phát triển ở Việt Nam hiện nay mới xấp xỉ 1/2 so với Thái Lan, Malaysia và bằng 1/3 so với Trung Quốc. Và quan trọng nhất vẫn là khâu triển khai thực hiện, chuyển hóa các giải pháp thành kết quả cụ thể.

Có thể bạn quan tâm

Vì những mục tiêu trăm năm

Vì những mục tiêu trăm năm

(GLO)- Tháng Tám năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Việt Nam đã nhất tề đứng lên, lật nhào ách thống trị của phát xít Nhật, giành lại quyền độc lập cho dân tộc.

Vị thế Việt Nam

Vị thế Việt Nam

Kinh tế tăng trưởng đầy ấn tượng, chính sách ngoại giao linh hoạt và hiệu quả, vị thế quốc gia ngày càng tăng trên trường quốc tế… là những gì mà nhiều chuyên gia về các vấn đề quốc tế đã đánh giá về Việt Nam suốt những năm qua.

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

(GLO)- Làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai về công tác chuẩn bị cho Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 vào ngày 25-8 vừa qua, Chủ tịch nước Lương Cường yêu cầu Gia Lai nêu cao tinh thần đoàn kết, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương để phát triển.

Nâng bước em đến trường

Nâng bước em đến trường

Hàng loạt chính sách mới cho giáo dục được triển khai ngay trước thềm năm học mới trong không khí náo nức đón mừng ngày Đại lễ của cả dân tộc như tiếp thêm sức mạnh, nhân lên niềm vui và sự tin tưởng vào tương lai tươi sáng cho những chủ nhân tương lai của đất nước.

Đưa tiền số vào khuôn khổ

Đưa tiền số vào khuôn khổ

Sau khi Luật Công nghiệp công nghệ số có hiệu lực (từ ngày 1-1-2026; một số điều được áp dụng từ ngày 1-7-2025), cùng với kế hoạch thí điểm sàn giao dịch tài sản số và xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, thị trường tiền số Việt Nam được kỳ vọng sẽ minh bạch hơn.

Từ 'trái tim' đến con người

Từ 'trái tim' đến con người

Vừa được khai trương trên khu đất rộng 20 ha, Trung tâm dữ liệu quốc gia số 1 do Bộ Công an xây dựng là một trong những trung tâm dữ liệu có quy mô lớn nhất Đông Nam Á, đạt chứng chỉ quốc tế với cấp độ cao nhất.

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Trong bối cảnh ngành giáo dục đang hướng đến mô hình trường học hạnh phúc, việc điều chỉnh thời gian học trong ngày, đặc biệt là giờ vào học buổi sáng, đang nhận được nhiều sự quan tâm của học sinh và cha mẹ học sinh trong những ngày qua.

Rõ hướng đi

Rõ hướng đi

Trong bối cảnh phát triển công nghệ số, tiền mã hóa đang nổi lên như một tài sản số then chốt, thu hút giới đầu tư và cả các nhà nghiên cứu...

null