Lá thư cuối cùng
Sáng 14/3, nhân dân, cán bộ, chiến sĩ khắp mọi miền Tổ quốc đã về Khu tưởng niệm Chiến sĩ Gạc Ma (huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa) để dâng hương, dâng hoa tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ. Đến dự lễ tưởng niệm có bà Trương Mỹ Hoa - nguyên Phó Chủ tịch nước - Chủ tịch Quỹ học bổng Vừ A Dính, Chủ nhiệm Câu lạc bộ “Vì Hoàng Sa, Trường Sa thân yêu”. Tại Khu tưởng niệm này còn lưu giữ những hình ảnh, kỷ vật… của các anh hùng liệt sĩ, trong đó có lá thư của liệt sĩ Nguyễn Văn Phương gửi về gia đình đầy xúc động.
Mở đầu thư anh gửi lời chúc sức khỏe đến bố mẹ, gia đình và không quên dặn dò đừng lo lắng cho mình. “Về phần con sức khỏe vẫn bình thường. Còn về xin cho con chuyển đơn vị thì thôi bố mẹ ạ, con ở đấy đến lúc ra quân cũng được”. Như có linh cảm trước, anh bảo “Còn gia đình cứ yên tâm đừng nghĩ ngợi nhiều cho con và con ra đi sẽ không hẹn ngày về, bao giờ về thì về thôi chứ bây giờ cũng chẳng được về thăm gia đình nữa đâu” - thư anh viết.
Cuối thư anh cũng dặn dò bố mẹ đừng viết thư cho mình nữa vì “viết con cũng không nhận được đâu”. Lá thư được gửi đi 8 ngày trước khi anh hy sinh.
Lá thư của liệt sĩ Nguyễn Tất Nam gửi về cho chị gái là bà Nguyễn Thị Hường (huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An) vào ngày 10/3/1988 cũng có nhiều đoạn xúc động: “Nói chung em chỉ nhớ về gia đình mà đã xa 3 năm nay chưa được gặp cha, chị và các em, nhớ cả cháu Quang (con bà Hường - PV) mà không biết làm sao cả. Chỉ mong cho hết nghĩa vụ để về thăm gia đình”, thư có đoạn viết.
Anh cũng cho biết đợt này tàu của anh lại đi vận chuyển hàng cho quần đảo Trường Sa và động viên gia đình đừng lo lắng: “Nói chung năm nào tàu chúng em cũng tham gia vận chuyển hàng... Tàu của em là tàu vận tải, chỉ việc vận chuyển hàng ra cho đảo chứ không có việc gì mà chị phải lo cả. Em nói thế chắc chị hiểu và chị nói với cha, không cha nghe đài báo nói cha lại lo cho con mình đang đi ở ngoài đảo”, lá thư cuối cùng của liệt sĩ Nam gửi về gia đình, 4 ngày sau anh hy sinh.
Năm 2024, UBND tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức cuộc thi về phương án kiến trúc, cảnh quan công trình Bảo tàng Trường Sa. Bảo tàng Trường Sa sẽ được xây dựng trên khu đất có diện tích 1,71 ha, tiếp giáp với Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma. Mục đích nhằm có thêm điểm tham quan, tìm hiểu văn hóa, lịch sử để góp phần giáo dục truyền thống, nâng cao nhận thức về chủ quyền biển đảo cho các thế hệ, tầng lớp nhân dân.
Con của liệt sĩ Gạc Ma: Quyết tâm bảo vệ biển đảo của Tổ quốc
Năm nào cũng vậy, ngày 14/3 hàng năm, thiếu tá Nguyễn Tiến Xuân (con út của liệt sĩ Nguyễn Mậu Phong - Chỉ huy trưởng đảo Gạc Ma) lại đến Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma để thắp nén nhang tưởng nhớ đến bố và các đồng đội của bố.
Sáng 14/3/1988, thượng úy Nguyễn Mậu Phong cùng các đồng đội tổ chức bảo vệ đảo Gạc Ma, nhưng đã hy sinh anh dũng trong trận hải chiến không cân sức.
Khi bố mất, Xuân lúc đó chỉ 3 tháng tuổi, một mình mẹ anh vất vả nuôi hai anh em ăn học. Anh trai của Xuân là Nguyễn Mậu Trường sau này vào quân ngũ là chiến sĩ Trường Sa, từng đóng quân ở đảo Nam Yết, còn Xuân thi vào Học viện Hải quân, sau khi tốt nghiệp anh được phân công về công tác tại Vùng 4 Hải quân.
Anh kể, quá trình công tác từng nhiều lần đi công tác ở Trường Sa nhưng lần đầu ra đến Gạc Ma nơi bố và các đồng đội hy sinh anh đã rất xúc động và bật khóc. “Tôi nói với bố rằng: Con đã ra đến đây rồi, bố hãy yên nghỉ con sẽ noi gương bố quyết tâm bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc” - Xuân xúc động nói.
Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma được xây dựng trên khu đất cao ráo rộng hơn 25.000 m2. Công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng tháng 7/2017.
Nơi này đang trưng bày 156 tư liệu về Hoàng Sa - Trường Sa, về biển đảo Việt Nam và chiến sĩ Gạc Ma. Trong đó, 31 kỷ vật của chiến sĩ hy sinh trong trận chiến Gạc Ma được các gia đình liệt sĩ trao tặng. Ban quản lý đã hệ thống hóa toàn bộ, đánh số hiệu để người dân và du khách dễ dàng tham quan.
Khu tưởng niệm mang nhiều ý nghĩa về lòng tri ân, là địa chỉ thiêng liêng để giáo dục lòng yêu nước cho thế hệ mai sau. “Là thế hệ trẻ, lớn lên khi đất nước đã hòa bình, chúng tôi nguyện sẽ mãi khắc ghi sự hy sinh to lớn của các anh hùng liệt sĩ. Chúng tôi xin hứa sẽ cố gắng học tập, lao động sản xuất, góp phần để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” - Anh Huỳnh Tấn Nhân - Bí thư xã đoàn Cam An Nam, huyện Cam Lâm chia sẻ.
Theo Phùng Quang - Tiến Đạt (TPO)
