Kbang (Gia Lai) là vùng căn cứ cách mạng và giàu tiềm năng để phát triển kinh tế nhưng hiện vẫn là huyện đặc biệt khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, kết cấu hạ tầng chưa được xây dựng đồng bộ. Vì vậy, Kbang là huyện duy nhất của Gia Lai được Chính phủ chọn xây dựng thí điểm mô hình nông thôn mới giai đoạn 2011-2020.
Từ thực trạng kinh tế-xã hội nông thôn
Cuối năm 2010, UBND huyện Kbang triển khai đợt khảo sát thực trạng nông thôn tại 13/13 xã trên địa bàn huyện. So với Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới (gồm 19 tiêu chí) thì Kbang không đạt tiêu chí nào. Điển hình là các tiêu chí: Giao thông, thủy lợi, chợ nông thôn, nhà ở dân cư, thu nhập, y tế…
 |
| Đường Trường Sơn Đông- đoạn qua huyện Kbang. Ảnh: Duy Danh |
Về điện, mặc dù 100% thôn làng đã sử dụng điện lưới quốc gia song vẫn còn 17 thôn làng dùng trụ tạm có nguy cơ ngã đổ bất kỳ lúc nào. Tất cả các xã chưa có chợ đạt chuẩn theo quy định của Bộ Công thương. Trong số hơn 10 ngàn nhà ở nông thôn chỉ có khoảng 15% đạt chuẩn của Bộ Xây dựng, trong số không đạt chuẩn có 18,57% nhà tạm cần xây dựng mới. Tính đến nay, 100% số xã không có quầy thuốc.
Tuy có sự chuyển dịch đáng kể nhưng cơ cấu kinh tế nông thôn ở Kbang vẫn lệch về ngành nông nghiệp với 49,3%; tiểu thủ công nghiệp, làng nghề-một trong những thế mạnh của kinh tế nông thôn-chỉ chiếm 24,86%. Thu nhập bình quân đầu người xấp xỉ 7,7 triệu đồng/năm, chỉ bằng 76,6% mức thu nhập bình quân đầu người chung của tỉnh; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn gấp 1,88 lần tỷ lệ nghèo toàn tỉnh…
Thực trạng kinh tế-xã hội nông thôn Kbang đặt ra yêu cầu phải có một chương trình đầu tư một cách toàn diện.
Đến chương trình đầu tư quy mô, dài hơi
Theo kế hoạch đã được phê duyệt, trong 10 năm (2011-2020), tổng vốn đầu tư cho chương trình xây dựng nông thôn mới ở Kbang là 2.675,622 tỷ đồng. Theo cơ cấu, vốn ngân sách từ chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là 477,317 tỷ đồng (17,84%); vốn chương trình, dự án khác 630,349 tỷ đồng (23,56%); vốn doanh nghiệp 511,194 tỷ đồng (19,11%); vốn tín dụng 804,922 tỷ đồng (30,08%) và vốn do nhân dân đóng góp 251,839 tỷ đồng (9,41%).
Với nguồn vốn đầu tư lớn, Kbang đặt ra mục tiêu đến năm 2020, 13/13 xã trên địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới. Nông thôn Kbang có nền kinh tế phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao, có kết cấu hạ tầng hiện đại, có các hình thức sản xuất phù hợp, gắn phát triển nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị, dân trí được nâng cao, môi trường được bảo vệ, hệ thống chính trị được củng cố.
Để hoàn thành mục tiêu đề ra, từ nay đến năm 2020, Kbang triển khai đồng bộ 5 nhóm giải pháp gồm: Rà soát, điều chỉnh, lập quy hoạch xây dựng nông thôn mới; xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội; phát triển kinh tế và tổ chức sản xuất; phát triển văn hóa, xã hội và bảo vệ môi trường; củng cố, nâng cao vai trò của các tổ chức trong hệ thống chính trị.
Với công tác quy hoạch, huyện phấn đấu trong năm 2011 phủ kín quy hoạch xây dựng nông thôn trên địa bàn các xã làm cơ sở xây dựng nông thôn mới. Được xem là một trong những nhóm giải pháp có tính đột phá, trong những năm tới, Kbang sẽ đầu tư đồng bộ về hạ tầng cơ sở kinh tế-xã hội. Trong đó, có 227 công trình giao thông được xây dựng (946,5 tỷ đồng), xây dựng 39 công trình thủy lợi và kiên cố hóa kênh mương (gần 250 tỷ đồng), xây dựng mới 13 chợ nông thôn, hỗ trợ xây dựng và nâng cấp hơn 11 ngàn ngôi nhà (150 tỷ đồng)…
Về nhóm giải pháp phát triển kinh tế và tổ chức sản xuất, Kbang xác định mục tiêu đến năm 2020 cơ cấu kinh tế sẽ là: Nông-lâm nghiệp (35,96%), công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp (35,22%) và dịch vụ (28,82%). Đến năm 2020, huyện phấn đấu mức thu nhập bình quân đầu người đạt 15,5 triệu đồng/năm, tăng gấp 3,5 lần so với mức bình quân chung của tỉnh; tỷ lệ hộ nghèo giảm 4-5% mỗi năm, phấn đấu đến năm 2020 tất cả các xã có tỷ lệ hộ nghèo đạt chuẩn theo tiêu chí.
Trong lĩnh vực văn hóa, xã hội và môi trường, huyện phấn đấu đến 2020, tất cả các xã đều đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Đến năm 2020, tất cả các xã được công nhận phổ cập giáo dục trung học phổ thông, đạt chuẩn quốc gia về y tế, có nhà văn hóa, bưu điện và điểm internet đạt chuẩn.
Xác định hệ thống chính trị là yếu tố quyết định đến hiệu quả chương trình xây dựng nông thôn mới, thời gian tới, huyện Kbang đặc biệt ưu tiên công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Đến năm 2020, huyện phấn đấu đạt tỷ lệ 95,65% số cán bộ, công chức cấp xã đạt chuẩn.
Thay lời kết
Trao đổi với chúng tôi về tầm quan trọng của chương trình xây dựng nông thôn mới ở Kbang, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Hồ Trung Hưng khẳng định: Đó là sự quan tâm đặc biệt của Trung ương và tỉnh dành cho vùng căn cứ cách mạng Kbang. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện xác định xây dựng nông thôn mới là một trong những nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên trong giai đoạn 2011-2020 và những năm tiếp theo.
Cũng theo ông Hưng, để tránh tư tưởng ỷ lại, trong quá trình lãnh đạo triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, huyện luôn quán triệt phương châm: “Người dân địa phương chịu trách nhiệm chính và thực hiện việc xây dựng và phát triển thôn làng mới; Trung ương, tỉnh, huyện đóng vai trò tư vấn và hỗ trợ”.
Duy Danh
