Hoang phế và rực rỡ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Khi đứng dưới gốc gạo cổ thụ lặng ngắm khu nhà mồ làng Mrông Yố (xã Ia Ka, huyện Chư Pah, Gia Lai), tôi không thôi ám ảnh bởi sự đối nghịch này: hoang phế và rực rỡ.

Thời gian phủ bóng lên những điều từng rất huy hoàng để khoác tấm áo hoang phế cho khung cảnh trước mắt. Cũng chính nơi này, dưới bóng những cổ thụ, tôi may mắn tham dự lễ pơ thi (bỏ mả) cuối cùng của người làng Mrông Yố nhiều năm trước. Dường như điều gì diễn ra lần sau cuối cũng đẹp đẽ và đầy ám ảnh.

 

Ảnh internet
Ảnh internet

Đó là một pơ thi in sâu, ám ảnh tiếng khóc của người chị tiễn em, gương mặt méo mó của người con nhớ mẹ, 1 khung gỗ dệt vải-kỷ vật của người mẹ mà đứa con buồn bã bỏ đi như một sự dứt khoát cuối cùng với người chết để họ được tái sinh kiếp khác... Và đêm đó, chúng tôi đã sống trọn một đêm đưa tiễn thật sự với cả tiếng cười và tiếng khóc, một đêm tràn ngập kỷ niệm của con người giữa 2 thế giới. Một đêm không chỉ người làng Mrông Yố mà nhiều ngôi làng xung quanh, đã thức cùng những cảm xúc tột cùng với người trong cuộc.

Tôi đưa một người bạn phương xa quay lại chốn cũ, sau 5 năm làng Mrông Yố không còn tổ chức pơ thi nào nữa. Còn đâu một nghi lễ trào dâng cảm xúc cùng bóng dáng những chàng trai, cô gái theo cùng nhịp chiêng, điệu xoang trong đêm dài bất tận. Còn đâu tiếng hát đối đáp của những người già cả lúc bổng lúc trầm bên đống lửa bập bùng đêm thâu. Chỉ còn đó những hoang tàn đổ nát, hoang phế dưới bóng thời gian. Tàn tích còn lại là những nhà mồ với vì kèo, cột gỗ ẩm mục đổ gãy xiêu vẹo. Những tấm vách nhà mồ đan bằng tre nứa phủ dây leo nở hoa tím biếc.

Đây đó, những chiếc ché vỡ nhiều kích thước nửa chôn mình trong lòng đất, nửa lộ ra như thách thức thời gian. Bên dưới một số mái nhà mồ bị gió lật tung, lộ ra những nồi, niêu, chiêng trống hư hỏng cũ nát. Những tượng mồ bị mối xông rỗng bụng lặng thinh trên nền đất ẩm mục. Những mảng rêu cố khoe ra màu xanh khiêm nhường để tìm kiếm sự sinh tồn giữa thảm thực vật dày lên dưới gót chân lữ khách… Thật đúng với ý nghĩa của 2 từ “bỏ mả”, cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Tất cả làm nên bản giao hưởng của sự lụi tàn, cho thấy đã rất lâu rồi, nơi này không còn dấu chân người lui tới. Có chăng là những người như chúng tôi, những kẻ đi tìm lại chút xưa của những điều đã cũ, đã mất.

Như những linh hồn dưới nhà mồ kia sẽ được tái sinh vào kiếp khác, những đồ vật vô tri vẫn sẽ làm phận sự của nó, ở thế giới bên kia. Nhưng sau những tượng gỗ mối xông, những chiếc ghè vỡ, những nồi niêu méo mó, những chiếc chiêng thủng… lại man mác trầm hương ký ức, phảng phất câu chuyện mà chúng đã mang đến, làm rực rỡ thêm cho đời sống, cho con người, cho một nền văn hóa. Vẻ đẹp của hoang phế ấy đánh thức những cảm xúc rất nguyên thủy trong lòng người với những suy tưởng rất riêng tư.

Với tất cả những cảm xúc ấy, về kỷ niệm, về sự phôi pha, hồn người chìm đắm vào không gian thinh lặng khu nhà mồ trong sắc nắng tháng tư hươm vàng, chiêm bái sự hoang phế trong cô đơn và hạnh phúc, vấn vít không rời.

Hoàng Ngọc

Có thể bạn quan tâm

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Với ngọn lửa đam mê nghệ thuật truyền thống, vợ chồng Nghệ nhân Ưu tú Lý Thành Long đứng ra truyền dạy làn điệu dân ca, bài chòi cho nhiều học sinh tại Trường THCS Tam Quan (ở phường Tam Quan, TX Hoài Nhơn).

Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

Chung vai một gánh hai quê

Chung vai một gánh hai quê

Chung vai một gánh hai quê là chủ đề chung cho tập truyện ngắn “Người hai quê” của Hương Văn do Tạp chí Văn nghệ Quân đội chọn lọc và được NXB Quân đội Nhân dân - 2025 ấn hành. 

Chuyện về những nhà báo không chuyên

Chuyện về những nhà báo không chuyên

(GLO)- Dù chưa được đào tạo chuyên ngành báo chí, nhưng bằng nhiệt huyết, nhiều cộng tác viên của Báo Gia Lai vẫn luôn nuôi dưỡng niềm đam mê với nghề báo, cần mẫn ghi lại từng khoảnh khắc đời sống ở cơ sở trở thành cánh tay nối dài của tòa soạn trong việc lan tỏa thông tin, kết nối cộng đồng.

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy tròn một thế kỷ của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cái tên Thanh Niên luôn mang trên mình một sứ mệnh thiêng liêng; luôn khát khao, ước vọng đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường phát triển.

Tự hào được sống đúng đam mê

Tự hào được sống đúng đam mê

Có thẻ hay không có thẻ nhà báo họ vẫn làm báo. Bởi họ luôn có niềm đam mê và mong muốn góp một phần nhỏ bé vào hành trình chuyển động của xã hội bằng ngòi bút, bằng trái tim và bằng đôi mắt luôn đau đáu với hiện thực.

Tác nghiệp ở Trường Sa

Tác nghiệp ở Trường Sa

Mỗi chuyến tác nghiệp tại Trường Sa không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là hành trình cảm xúc, hun đúc tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến. Những trải nghiệm nơi đảo xa đã trở thành dấu mốc nổi bật trên chặng đường làm báo, để các phóng viên, biên tập viên được “tôi luyện” trong môi trường đặc biệt, khắc nghiệt và đầy cảm hứng.

null