Ngày 20-5-2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh. Theo đó, thời gian thực hiện hỗ trợ lãi suất trong 2 năm (2022-2023), quy mô nguồn vốn hỗ trợ lên đến 40.000 tỷ đồng. Gói hỗ trợ này được kỳ vọng giúp doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh sau đại dịch Covid-19.
Tuy nhiên, qua một thời gian triển khai, kết quả giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% vẫn còn rất thấp bởi gặp nhiều vướng mắc. Theo đánh giá của NHNN Việt Nam, nhiều khách hàng đủ điều kiện nhưng không muốn tham gia chương trình hỗ trợ lãi suất vì e ngại các thủ tục hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nhiều khách hàng có năng lực tài chính, có lịch sử tín dụng tốt đã lựa chọn các chương trình cho vay lãi suất phù hợp do ngân hàng thương mại triển khai. Mặt khác, quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 và Nghị định số 31 liên quan đến việc đánh giá khách hàng “có khả năng phục hồi” dẫn đến khách hàng khó tiếp cận chính sách. Bên cạnh đó, việc khó đánh giá, xác định “khả năng phục hồi” và xác định, bóc tách dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất trong trường hợp khách hàng kinh doanh nhiều mục đích khác nhau là nguyên nhân khiến các ngân hàng thương mại dè dặt, cẩn trọng hơn trong việc triển khai chính sách hỗ trợ. Theo thống kê, số tiền hỗ trợ lãi suất trên toàn quốc trong năm 2022 chỉ ở mức 600 tỷ đồng. Tại Gia Lai, đến hết năm 2022, doanh số cho vay hỗ trợ lãi suất lũy kế đạt 37,9 tỷ đồng, dư nợ cho vay được hỗ trợ lãi suất đạt 37,6 tỷ đồng với 9 khách hàng, số tiền đã hỗ trợ lãi suất lũy kế là 209,9 triệu đồng.
 |
Năm 2023, NHNN Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% nhằm hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế. Ảnh: Sơn Ca |
Trước những vướng mắc gặp phải, Chính phủ yêu cầu NHNN Việt Nam khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 31/2022/NĐ-CP để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% qua hệ thống các ngân hàng thương mại. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, đề xuất cấp có thẩm quyền cho điều chuyển phần dự toán không sử dụng hết sang các nhiệm vụ chi khác hoặc hình thức hỗ trợ phù hợp khác.
Đón nhận thông tin này, ông Nguyễn Tuấn-Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh-cho biết: “Năm 2023 là năm cuối cùng thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2% nên chúng tôi rất mong Chính phủ sớm ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 31/2022/NĐ-CP. Qua khảo sát ý kiến cho thấy, doanh nghiệp mong sửa đổi các quy định về đánh giá khả năng phục hồi và thanh tra, kiểm tra, kiểm toán. Đồng thời, xem xét điều chuyển nguồn lực từ gói hỗ trợ lãi suất 2% sang thực hiện các chính sách hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp như giảm thuế vì tính thiết thực, kịp thời, hồ sơ thủ tục đơn giản hơn nhiều”.
Còn ở góc độ doanh nghiệp vừa và nhỏ, ông Trần Quang Sơn-Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Tiêu đỏ Gia Lai (thôn 5, xã Nam Yang, huyện Đak Đoa) bày tỏ mong muốn: “Với đặc thù hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, doanh nghiệp luôn cần một lượng vốn lưu động để đáp ứng yêu cầu sản xuất, thu mua, chế biến nông sản. Trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp rất mong được tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước”.
 |
NHNN Chi nhánh tỉnh đã phối hợp với các sở ngành, đơn vị tổ chức Hội nghị chuyên đề về chính sách hỗ trợ lãi suất 2%. Ảnh: Sơn Ca |
Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Tấn Nhật Tân-Quản lý XOM Organic Farm Stay (thôn 5, xã Trà Đa, TP. Pleiku) cho biết: “Trong bối cảnh thị trường du lịch trong nước đang trên đà phục hồi phát triển sau đại dịch, là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nghỉ dưỡng, chúng tôi đã nhìn thấy được những tín hiệu, cơ hội phát triển cũng như các thách thức nội tại cần vượt qua. Thị trường du lịch địa phương đang có nhiều mô hình hoạt động, lượng khách thì có hạn nhưng mức độ cạnh tranh lớn. Để duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh, chúng tôi rất cần nguồn vốn tín dụng, nhất là có thể tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước. Mong muốn của doanh nghiệp là mặt bằng lãi suất sớm hạ nhiệt để doanh nghiệp dễ thở hơn”.
Ngay từ đầu năm 2023, NHNN-Chi nhánh tỉnh đã chỉ đạo các chi nhánh ngân hàng thương mại, Ngân hàng Chính sách Xã hội, Ngân hàng Hợp tác xã và các quỹ tín dụng nhân dân trên địa bàn tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư số 03/2022/TT-NHNN của NHNN Việt Nam. Ông Nguyễn Hữu Nghị-Giám đốc NHNN-Chi nhánh tỉnh-thông tin: “Ngân hàng Nhà nước-Chi nhánh tỉnh xác định việc tiếp tục triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất là nhiệm vụ trọng tâm trong năm nay. Trước đó, các giải pháp để thúc đẩy chương trình hỗ trợ lãi suất cũng đã được NHNN đề xuất trình Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét không đặt ra quy định về khách hàng có khả năng phục hồi tại Nghị quyết số 43/2022/QH15, cho phép điều chuyển phần dự toán không sử dụng hết sang nhiệm vụ khác”. Cũng theo ông Nghị, NHNN-Chi nhánh tỉnh thông qua hoạt động của Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, Liên minh Hợp tác xã tỉnh nhằm ghi nhận các khó khăn, vướng mắc phát sinh để kịp thời báo cáo, tham mưu đề xuất UBND tỉnh, NHNN Việt Nam các giải pháp tháo gỡ. Bên cạnh đó, tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng chủ động rà soát, tiếp cận khách hàng để nắm bắt nhu cầu, thông báo, hướng dẫn khách hàng về hồ sơ thủ tục được hỗ trợ lãi suất theo quy định.
