Cuộc sống của người dân nơi đây còn nhiều khó khăn. Nhưng giữa những nếp nhà sàn đơn sơ, giữa tiếng trẻ con cười vang bên suối, bên cánh đồng lúa vàng, nương dâu, thì đâu đó vẫn ngân lên tiếng cồng chiêng vang vọng núi rừng. Đó không chỉ là âm thanh của lễ hội, mà còn là hơi thở của một đời sống văn hóa đậm đà bản sắc.
Từ lễ báo hiếu, lễ ăn hỏi, lễ cầu mùa, lễ cúng bến nước đến lễ thu hoạch mùa vụ, mừng lúa mới…, mỗi nghi lễ đều là dịp để cộng đồng quy tụ, để tiếng chiêng hoà cùng nhịp xoang vang vọng, để những bài cúng của nghệ nhân Đa Cát Tư, già làng Cil Nếu như lời nguyện gửi tới đất trời. Lễ hội không chỉ là nghi thức tâm linh, mà còn là trường học của ký ức, nơi thế hệ trẻ được dạy về nguồn cội, về đạo lý uống nước nhớ nguồn, về cội nguồn văn hoá truyền thống của ông bà, tổ tiên.
Ở xã Đạ Long, những người phụ nữ vẫn cần mẫn bên khung dệt, giữ gìn từng hoa văn thổ cẩm truyền thống. Mỗi tấm vải, mỗi hoạ tiết là một câu chuyện cổ tích được kể lại bằng sợi chỉ, là nét đẹp không thể thay thế trong bản sắc tộc người.
Nơi xã Đạ Tông, những người đàn ông, đặc biệt là già Ntơr Băng tuy tuổi đã cao nhưng vẫn giữ nghề đan lát truyền thống bằng đôi tay điêu luyện và trái tim yêu văn hoá. Những chiếc gùi, cái nong, cái nia… được già tỉ mỉ tạo nên từ chiếc nan, sợi mây không chỉ để dùng, mà còn để kể về kỹ thuật, sự kiên nhẫn và tâm hồn trong trắng, mộc mạc của người miền núi.
Già làng Cil Nếu - người như mang cả hơi thở của đại ngàn vào từng nhịp chiêng, tâm sự: “Cồng chiêng là máu thịt, là linh hồn của buôn làng. Chừng nào còn nghe được tiếng cồng, tiếng chiêng, là chừng đó còn thấy buôn làng mình còn sống”.
Không chỉ có nghệ nhân lão luyện, già làng tâm huyết mà thế hệ trẻ cũng đang nối bước giữ gìn di sản. Chị Bon Jrang K’Sinh, người phụ nữ M’Nông ở xã Đạ Tông mang dáng vẻ hiền hoà nhưng tràn đầy năng lượng, chị là cánh chim đầu đàn dẫn dắt các thiếu nữ say mê trong từng điệu múa xoang. Trong sắc phục thổ cẩm truyền thống kèm theo các đạo cụ rất bình dị, gần gũi với cuộc sống thường nhật, những điệu múa ấy không chỉ là nghệ thuật, mà còn là một lời khẳng định: văn hoá truyền thống vẫn sống động trong trái tim thế hệ trẻ ở các buôn làng.
Tại các xã Đạ Tông, Đạ M’Rông, nhiều nhóm, câu lạc bộ cồng chiêng được thành lập, trở thành nơi gắn kết cộng đồng, nơi tiếng chiêng không bị mai một, mà tiếp tục được ngân lên qua từng đêm hội, từng dịp lễ làng.
Và cứ thế, cuộc sống của bà con nơi đây vẫn bình yên bên dòng Krông Nô, giữa đại ngàn lộng gió. Bằng tình yêu quê hương, sự tự hào dân tộc và lòng kiên trì, họ đã và đang từng ngày giữ gìn, bảo tồn và trao truyền những giá trị văn hóa quý giá như một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam.
Theo NDONG BRỪM (baolamdong.vn)
