Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2025, cả nước phát hiện hơn 13.350 ca nhiễm HIV mới, trong đó có 1.905 ca tử vong do AIDS.
Trước đây, 3 đường lây chính của HIV gồm: qua đường máu (đặc biệt ở người tiêm chích ma túy), quan hệ tình dục không an toàn (thường gặp trong mại dâm) và từ mẹ sang con.
Tuy nhiên, hiện nay, đường lây từ mẹ sang con gần như đã được kiểm soát nhờ dự phòng lây truyền mẹ sang con hiệu quả; đường lây qua máu giảm mạnh. Theo đó, qua quan hệ tình dục trở thành đường lây chủ đạo (chiếm 80%), song lại có sự dịch chuyển nhóm nguy cơ từ phụ nữ bán dâm sang nhóm nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM).
Các nghiên cứu tại 10 tỉnh, thành phố trên cả nước cho thấy tỷ lệ nhiễm mới trong nhóm MSM lên đến 7,2%, cao hơn nhiều so với nhóm nguy cơ khác. Đặc biệt, nam quan hệ đồng giới có sử dụng ma túy tổng hợp có khả năng nhiễm HIV gấp 8 lần so với người không sử dụng. Tỷ lệ sử dụng bao cao su trong quan hệ đồng giới thấp và gia tăng các hành vi nguy cơ như quan hệ tình dục tập thể, càng khiến nguy cơ lan truyền HIV tăng mạnh.
Cùng với đó, độ tuổi mắc HIV đang trẻ hóa rõ rệt, trung bình chỉ từ 20-25 tuổi, thấp hơn nhiều so với các nhóm lây nhiễm truyền thống.
Đáng quan ngại, định kiến xã hội và kỳ thị khiến nhiều người đồng tính lo sợ bị lộ danh tính, không dám xét nghiệm và không chủ động tìm đến dịch vụ PrEP (điều trị trước phơi nhiễm HIV) hay tư vấn điều trị. Do đó, số ca nhiễm mới trong nhóm này tăng nhanh, thế nhưng độ bao phủ can thiệp lại hạn chế.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải điều chỉnh chiến lược phòng-chống HIV/AIDS, tập trung vào các nhóm nguy cơ mới, mở rộng dịch vụ thân thiện, giảm kỳ thị và tăng cường tiếp cận dự phòng chủ động.