Đừng mở ngành học 'sớm nở tối tàn'

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Mở ngành học mới ở các trường ĐH và việc chọn ngành của thí sinh hiện nay, dưới góc độ nào đó, cũng tương tự như "trend" (xu hướng) của các bạn trẻ ngoài đời.

Hễ những ngành nào được xem là có nhu cầu cao, thu hút nhiều người học thì các trường đua nhau có ngành học này. Còn người học thì bất chấp có phù hợp, đủ năng lực không, cứ ngành "nóng", nhiều người quan tâm là ào ạt đăng ký.

Và cũng giống như "trend", rất dễ xảy ra hiện tượng "sớm nở tối tàn", đặc biệt với những cơ sở giáo dục chưa đánh giá đúng năng lực, điều kiện và những tác động xung quanh.

Trước đây, một trường ĐH muốn mở ngành học phải xin phép Bộ GD-ĐT với các thủ tục theo cơ chế "xin - cho". Ngày nay, khi thực hiện tự chủ, một trong những hoạt động thể hiện tự chủ trong đào tạo, tuyển sinh của các trường ĐH là được mở ngành với những điều kiện nhất định. Đây là một xu hướng tất yếu trong tiến trình phát triển, tạo điều kiện để các trường phát huy thế mạnh của mình.

Khi mở ngành đào tạo, các trường cần phải qua nhiều bước, trong đó có khảo sát, đánh giá của các đơn vị lao động về mức độ phù hợp với nhu cầu nhân lực cho sự phát triển KT-XH; có đội ngũ giảng viên đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng để tổ chức thực hiện chương trình đào tạo; có cơ sở vật chất, thiết bị, thư viện, giáo trình đáp ứng yêu cầu giảng dạy, học tập, nghiên cứu theo yêu cầu của chương trình đào tạo. Thế nhưng trên thực tế không ít trường đã làm chiếu lệ hoặc tìm cách lách quy định để đủ điều kiện mở ngành; nhưng khi vận hành lại không đáp ứng được thực tiễn.

Kết luận thanh tra của về việc thực hiện quy định trong tự chủ mở ngành đào tạo mới đây cho thấy trong vòng gần 3 năm (2021 - 2023) có 639 ngành đào tạo trình độ ĐH được mở mới tại các cơ sở đào tạo được thực hiện tự chủ mở ngành. Số lượng ngành được các trường tự chủ mở mới lớn hơn rất nhiều so với tổng số ngành Bộ GD-ĐT giao nhiệm vụ đào tạo bậc ĐH.

Hệ quả là có nhiều ngành mới mở được vài năm đã phải đóng vì nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là không có người học. Mà một trong những lý do dẫn đến hiện tượng mới mở đã đóng, theo Bộ GD-ĐT là do khảo sát nhu cầu xã hội không đầy đủ. Các trường có nhiều lý lẽ biện minh như do tình hình KT-XH biến động khó lường nên không kiểm soát được sự thay đổi nhu cầu người học… Nhưng vấn đề đặt ra, tại sao cũng những ngành tương tự rất "hot", điểm chuẩn rất cao trường này nhưng vẫn không tuyển được người học ở trường khác? Do đó, vấn đề còn nằm ở chất lượng và niềm tin của người học.

Như vậy, hiện nay các trường được trao nhiều quyền hơn và chủ động hơn trong nhiều hoạt động. Tuy nhiên, khi được trao quyền, các trường phải có trách nhiệm với người học, với xã hội. Trách nhiệm với người học là trung thực trong tuyển sinh, đào tạo và một trong những chỉ dấu là chỉ mở ngành khi đủ tiềm lực, đủ điều kiện và có những khảo sát khoa học. Nghĩa là ngành học mở ra là vì người học chứ không phải để lấp đầy chỉ tiêu .

Mở ngành, đóng ngành ở một trường có thể không phải là chuyện lớn, nhưng nhìn toàn hệ thống thì đó là vấn đề. Làm sao để các ngành có nhu cầu thật sự trong xã hội, những ngành nền tảng phải có cơ hội phát triển chứ không chỉ là ngành "nóng", ngành thời thượng mở rồi lại đóng.

Có thể bạn quan tâm

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

(GLO)- Làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai về công tác chuẩn bị cho Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 vào ngày 25-8 vừa qua, Chủ tịch nước Lương Cường yêu cầu Gia Lai nêu cao tinh thần đoàn kết, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương để phát triển.

Biến ưu thế thành thế mạnh

Biến ưu thế thành thế mạnh

Việc Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm từ ngày 22.8 vừa qua khiến những nền kinh tế hiện lệ thuộc nhiều vào cung ứng đất hiếm từ Trung Quốc không khỏi thêm quan ngại sâu sắc, đặc biệt Mỹ và các thành viên EU.

Nâng bước em đến trường

Nâng bước em đến trường

Hàng loạt chính sách mới cho giáo dục được triển khai ngay trước thềm năm học mới trong không khí náo nức đón mừng ngày Đại lễ của cả dân tộc như tiếp thêm sức mạnh, nhân lên niềm vui và sự tin tưởng vào tương lai tươi sáng cho những chủ nhân tương lai của đất nước.

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Trong bối cảnh ngành giáo dục đang hướng đến mô hình trường học hạnh phúc, việc điều chỉnh thời gian học trong ngày, đặc biệt là giờ vào học buổi sáng, đang nhận được nhiều sự quan tâm của học sinh và cha mẹ học sinh trong những ngày qua.

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Một trong những vấn đề được quan tâm thời gian gần đây là sau khi tiến hành sắp xếp lại địa giới hành chính và thực hiện chính quyền 2 cấp thì nhiều cán bộ, chuyên viên phụ trách mảng văn hóa - xã hội tại các phòng ban cấp xã không có chuyên môn về giáo dục.

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

(GLO)- Trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới, khi chính quyền hai cấp đang vận hành thì tư tưởng cục bộ địa phương cần được nhận diện chính xác để phòng - chống hiệu quả. Bởi lẽ, loại “ung nhọt” này phá vỡ sự thống nhất trong hệ thống chính trị, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội.

null