(GLO)- Mắt nhìn đăm đăm lên trần nhà, anh Nguyễn Hoài Nam (32 tuổi, xã Kdang, huyện Đak Đoa) buông câu nói rất nhẹ mà đầy chua chát: “Giờ cực thì cũng phải chịu thôi. Không chạy thận thì chết”. Anh Nam là một trong những bệnh nhân lâu năm nhất tại Phòng Chạy thận nhân tạo (Khoa Hồi sức tích cực-Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai). Mỗi bệnh nhân ở đây là một cảnh đời riêng, đa số nghèo khó, nhưng cứ phải chạy vạy để chống chọi với căn bệnh này cho đến cuối đời.
“May còn có mẹ”
Mỗi tuần 3 lần, anh Nam được mẹ đưa từ huyện Đak Đoa lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh để chạy thận. Mẹ anh, bà Thái Thị Anh năm nay đã 61 tuổi, nên họ chọn phương tiện di chuyển là xe khách. Anh Nam phát hiện mình bị suy thận cách đây 12 năm, sau một lần đi khám do thấy người bị phù, thường mỏi mệt. Thời điểm đó, Gia Lai chưa có máy chạy thận nhân tạo nên anh ở hẳn 2 năm tại TP. Quy Nhơn để chữa trị. Sau này, khi Phòng Chạy thận nhân tạo (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) thành lập, anh Nam mới chuyển về đây.
10 năm qua, không khí lặng lẽ, yên ắng của Phòng Chạy thận nhân tạo đã trở nên quá đỗi thân thuộc với anh, còn các bác sĩ và kỹ thuật viên không khác gì người nhà, giúp anh có thêm nghị lực để cầm cự với căn bệnh này. Vừa nằm chạy thận, anh vừa chuyện trò: Nhà nghèo, không có đất sản xuất nên ngoài thời gian điều trị, anh vẫn gắng đi làm thuê để có thu nhập. Nhưng sự xui rủi, nghiệt ngã chẳng buông tha. Cách đây 3 năm, trong lúc thu hái hồ tiêu, anh Nam ngã từ trên thang xuống khiến bị gãy xương sống, xương vai, phải nằm một chỗ từ đó đến nay. Thân hình anh giờ co rút, nhỏ thó như một đứa trẻ.
Bố mất đã lâu, em gái lấy chồng lại bận chăm con nhỏ, em trai đi tù. Do đó, việc chăm sóc anh đều do một tay mẹ đảm đương. “Hồi 20 tuổi đang lo làm, chưa yêu đương gì thì đã bệnh tật, tai nạn. Giờ may còn có mẹ”-anh Nam ngậm ngùi bày tỏ.
 |
| Kỹ thuật viên Phòng Chạy thận nhân tạo chăm sóc anh Nguyễn Hoài Nam (xã Kdang, huyện Đak Đoa). Ảnh: Lam Nguyên |
Bên ngoài hành lang, em gái anh Nam là chị Nguyễn Thị Phương Dung cho biết, do mẹ bận nên hôm nay chị đưa anh trai đi chạy thận. Hồi anh mới phát bệnh, do chưa mua bảo hiểm y tế nên mẹ phải bán nhà lo cho anh. Năm 2019, xã hỗ trợ 30 triệu đồng, gia đình góp thêm mới xây lại được căn nhà nhỏ.
10 năm nay, mỗi tuần 3 bận, bà Nguyễn Thị Hiền (59 tuổi, thôn Phú Ninh, xã Ia Boòng, huyện Chư Prông) đều chạy xe máy chở con gái lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh chạy thận. Tóc đổ bạc đã nhiều, da sạm đen do lao động vất vả, lại bị số phận thử thách không ít lần nên trông bà già hơn tuổi.
Bà Hiền cho hay, con gái út của bà là Nguyễn Thị Huyền phát hiện bị suy thận mạn từ năm 2011, khi mới 17 tuổi. Ở cái tuổi “bẻ gãy sừng trâu” nhưng Huyền lại mắc chứng bệnh phải gắn với máy chạy thận suốt đời. Năm 2019, chồng bà qua đời do ung thư thực quản. Nhà có vài sào cà phê, hồ tiêu nhưng lụi dần do thiếu chăm sóc. 3 người con lớn đã lập gia đình song cũng khó khăn nên không nhờ vả được mấy.
“Mùa này còn đỡ, chứ mùa mưa thì cực lắm. Từ nhà lên đây qua mấy đoạn đường đất, đường trơn nên 2 mẹ con nhiều lần ngã xe lấm lem. Có lúc nghĩ cũng chán lắm, nhưng lại thương con vì nó còn khổ hơn mình. Nhiều người chạy thận cùng đợt với nó đã “đi” gần hết rồi. Còn nó giờ cũng chỉ cầm cự vậy thôi, tới đâu hay tới đó”-bà Hiền đỏ hoe đôi mắt.
 |
| Các bệnh nhân đang điều trị tại Phòng Chạy thận nhân tạo (Khoa Hồi sức tích cực-Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh). Ảnh: Lam Nguyên |
Trò chuyện cùng P.V, chị Huyền cho hay, mỗi tháng, chi phí thuốc men, xăng xe mà mẹ chị phải lo khoảng 2-3 triệu đồng. Lần nào ngồi sau xe để mẹ chở đi chạy thận, chị cũng thấy thương mẹ lắm nhưng chẳng thể làm gì hơn ngoài việc cố gắng đỡ đần bằng những việc nhẹ nhàng như quét dọn nhà cửa, cơm nước hàng ngày…
Những mong ước giản đơn
Bác sĩ Lê Đức Bảo-Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực-Chống độc-cho biết: Phòng Chạy thận nhân tạo thành lập được 10 năm thì cũng có không ít bệnh nhân đã điều trị tại đây chừng ấy thời gian. Phòng có 18 máy chạy thận nhân tạo, hiện điều trị cho khoảng 200 bệnh nhân. Mỗi máy chạy 4-5 ca/ngày, từ 6 giờ hôm trước đến 2 giờ hôm sau. Mỗi bệnh nhân chạy thận khoảng 2-3 lần/tuần.
Theo bác sĩ Bảo, có nhiều nguyên nhân gây suy thận mạn như: sỏi thận, viêm cầu thận, huyết áp… Các triệu chứng điển hình gồm: mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, tiểu ít, khó thở, da sạm, nhợt nhạt… Nếu không chạy thận, các bệnh nhân suy thận mạn khó lòng duy trì sự sống.
Có đến hơn 50% bệnh nhân tại đây có hoàn cảnh khó khăn; đa phần đều có bảo hiểm y tế, nếu không thì phải chi phí lên đến hơn 10 triệu đồng/tháng. Dù vậy, nhiều gia đình vẫn không kham nổi tiền xăng xe, đi lại, ăn uống nên đơn vị phải kêu gọi, vận động các Mạnh Thường Quân giúp đỡ.
Trên địa bàn tỉnh có 4 cơ sở y tế trang bị máy chạy thận nhân tạo gồm: Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Quân y 211, Trung tâm Y tế TP. Pleiku và Bệnh viện Đại học Y Dược-Hoàng Anh Gia Lai. |
Cũng có nhiều bệnh nhân nhà quá xa nên chọn cách xin trú tạm trong căn phòng nhỏ gần căng tin Bệnh viện, sau khi chạy thận xong mới tranh thủ về nhà vài ngày để rồi tất tả quay lại vào đầu tuần sau. Những ngày này, trời trở lạnh, nhìn mấy chiếc chăn mỏng mang theo là biết chúng chẳng thể giúp họ đủ ấm.
Khi chúng tôi đến tìm chị Đinh Thị Mi (44 tuổi, làng Klêch, xã Tơ Tung, huyện Kbang), chị đang lúi húi nấu cơm trong khu bếp tập thể. Chị Mi kể, chị phát hiện bị suy thận cách đây 5 năm. Gia đình phải bán hết 10 con dê cùng mấy sào đất để lo chi phí điều trị. Qua 3 năm, do bệnh ngày càng nặng nên chị phải chạy thận nhân tạo. Sáng thứ hai hàng tuần, chồng chị là anh Đinh Pen chở vợ lên Bệnh viện; sau khi chị xong 2 lần chạy thận, chiều thứ năm họ lại chở nhau về.
Nhà có 1,2 ha mì nhưng năng suất đạt thấp do không có nhiều thời gian chăm sóc. Tiền xăng xe đi lại khá tốn kém. Do vậy, chị Mi đem gạo lên tự nấu ăn để tiết kiệm phần nào chi phí. Niềm vui lớn nhất hiện giờ của anh chị là con gái lớn đã “bắt” chồng, con trai út có việc làm ổn định.
 |
| Nhà xa nên chị Đinh Thị Mi (làng Klêch, xã Tơ Tung, huyện Kbang) mang theo gạo lên tự túc việc nấu nướng tại bếp tập thể ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh, cuối tuần mới về nhà. Ảnh: Lam Nguyên |
Nói về cơ may cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của những bệnh nhân phải chạy thận nhân tạo, bác sĩ Bảo khẳng định: “Nếu được ghép thận thì may ra...”. Nhưng với các bệnh nhân ở đây, đó là điều quá xa xỉ bởi mỗi ca ghép thận đòi hỏi chi phí lên đến hàng trăm triệu đồng.
Nghĩ đến tương lai của con và của mình, bà Hiền buồn bã: “Nó bệnh tật vậy thì lấy được ai nữa. Còn tôi, thỉnh thoảng tê tay, cứng khớp, một vài năm nữa không biết có chở con đi nổi nữa không? Giờ tôi chỉ mong con có đủ sức khỏe để chống chịu với bệnh tật”. Còn anh Nam chia sẻ thật giản dị về mong ước của bản thân: “Hàng ngày, mẹ phải đi làm thuê để có tiền lo cho tôi. Tôi không mong gì cho mình hết, chỉ mong sao mẹ đỡ khổ”.
*
Với những người bình thường, tương lai là những mơ ước cao vời, sáng rỡ. Nhưng những bệnh nhân chạy thận nhân tạo và người thân của họ thì chỉ mong chờ những điều bé nhỏ, đơn sơ như vậy để duy trì ý nghĩa tốt đẹp của những ngày đang sống…
LAM NGUYÊN
