Ðể KH&CN trở thành trụ cột phát triển: Cần cơ chế thật, cách làm thật

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- GS. Trần Thanh Vân-Chủ tịch Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) nhấn mạnh, muốn KH&CN thực sự trở thành trụ cột phát triển, phải đầu tư cho con người, trao quyền gắn với trách nhiệm và có cơ chế giám sát minh bạch.

Trong dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là trụ cột quan trọng, tạo động lực mới cho phát triển nhanh, bền vững.

giao-su-phat-bieu.jpg
GS. Trần Thanh Vân phát biểu trong một sự kiện khoa học tổ chức tại Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành. Ảnh: An Nhiên

Đóng góp ý kiến cho nội dung này, GS. Trần Thanh Vân cho rằng, cần tách bạch hai hướng nghiên cứu để có cơ chế phù hợp.

Khoa học ứng dụng có mục tiêu, kết quả rõ ràng, rủi ro thấp hơn; trong khi khoa học cơ bản là hành trình tìm tòi tri thức, kết quả khó đoán định, rủi ro cao, nhưng chỉ một phát hiện có thể tạo ra đột phá lớn.

Muốn giảm rủi ro, phải dựa vào năng lực, thành tựu của nhà khoa học, đồng thời đòi hỏi sự tin tưởng, dám chịu trách nhiệm từ cơ quan quản lý.

GS. Vân đưa ra gợi ý quan trọng là phân bổ ngân sách hợp lý, dành 10-20% kinh phí được phân bổ của ngành KH&CN cho khoa học cơ bản, còn lại cho nghiên cứu ứng dụng. Chỉ khi đầu tư đúng mức, Việt Nam mới có thể tiến tới làm chủ công nghệ lõi, giảm phụ thuộc nhập khẩu và xây dựng nền tảng phát triển bền vững.

Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng nêu rõ, cần bảo đảm quyền chủ động của nhà khoa học trong nghiên cứu, ứng dụng công nghệ. GS. Vân cho rằng điều này cần thiết, song phải đi kèm cơ chế hậu kiểm chặt chẽ. Nhà khoa học có trách nhiệm báo cáo tiến độ, giải trình rủi ro và nếu để thất thoát, lãng phí, sẽ bị ngừng cấp kinh phí. Sự liêm chính, trách nhiệm cần đến từ cả hai phía: Nhà khoa học và nhà quản lý.

Với mục tiêu dành 2% GDP và 3-5% ngân sách cho KH&CN, ông đề xuất thành lập hội đồng khoa học độc lập để định hướng chiến lược, có sự tham gia của các nhà khoa học quốc tế uy tín.

Nguồn lực cần tập trung cho lĩnh vực mũi nhọn, gắn với thế mạnh nhân lực của từng địa phương. Cơ chế phân bổ kinh phí cho khu vực công hay tư đều nên giống nhau, miễn là đạt được mục tiêu mà quốc gia hoặc địa phương đề ra.

giao-su-gap-go.jpg
GS. Trần Thanh Vân tại sự kiện gặp gỡ, kết nối các nhà khoa học trong và ngoài nước. Ảnh: An Nhiên

Để khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ, cần khuyến khích doanh nghiệp thành lập đơn vị nghiên cứu-phát triển, hoặc đầu tư cho trường, viện nhằm giải quyết bài toán thực tiễn. Doanh nghiệp nên đóng góp vào Quỹ KH&CN của tỉnh, với cơ chế miễn thuế cho phần đóng góp.

Với những đơn vị tư nhân làm khoa học phi lợi nhuận, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi về đất đai, thuế. Việc miễn tiền thuê đất, hoặc giảm thuế cho những tổ chức được cộng đồng, địa phương công nhận hiệu quả sẽ khuyến khích họ tiếp tục phát triển và cống hiến.

“Muốn KH&CN thực sự là trụ cột phát triển, cần cơ chế thực chất, tập trung đầu tư cho con người, để nhà khoa học yên tâm cống hiến”.

GS TRẦN THANH VÂN

Một điểm nhấn quan trọng khác là chính sách thị thực. Theo GS. Trần Thanh Vân, nhiều nhà khoa học quốc tế rất bận, không có bộ phận chuyên lo thủ tục, nên cần chính sách thị thực thông thoáng, thậm chí miễn thị thực khi tham dự sự kiện khoa học.

Việt Nam cũng nên giảm bớt thủ tục cấp phép hội nghị, hội thảo quốc tế, bởi “không có lý do gì du khách vào Việt Nam dễ dàng hơn nhà khoa học đến để cống hiến tri thức”.

Để chủ trương trong văn kiện đi vào thực tế, GS. Vân nhấn mạnh phải “nói thật, làm thật”, đầu tư cho con người và gắn trách nhiệm giải trình. Cần xây dựng chỉ số định lượng, KPI cụ thể cho người đứng đầu. Một hội đồng đánh giá độc lập gồm đại diện HĐND, liên hiệp hội khoa học kỹ thuật, hiệp hội doanh nghiệp, trường, viện nghiên cứu… nên được thành lập để giám sát triển khai, bảo đảm minh bạch.

doi-moi-sang-tao.jpg
Trung tâm ICISE và Viện Nghiên cứu Khoa học sự sống Nano trao biên bản ghi nhớ hợp tác. Ảnh: An Nhiên

Ngân sách dành cho KH&CN phải gắn với cam kết đầu ra. Nếu không đạt KPI, đơn vị sẽ bị cắt hoặc điều chỉnh kinh phí; ngược lại, đơn vị làm tốt cần được tăng ngân sách phân bổ, khen thưởng thỏa đáng. Đồng thời, cần có chế tài rõ ràng cho những trường hợp chỉ làm hình thức.

Ông cũng khuyến khích áp dụng cơ chế thử nghiệm (sandbox) ở cấp xã, phường, ngành, đơn vị; sau đó tổng kết, nhân rộng mô hình hiệu quả, thay vì triển khai đồng loạt nhưng chỉ nằm trên giấy tờ.

Có thể bạn quan tâm

Gia đình ông Nay Kham xem truyền hình trực tiếp Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I.

Đồng bào dân tộc thiểu số khu vực Tây Gia Lai kỳ vọng vào Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh

(GLO)- Sáng 3-10, hòa cùng niềm hân hoan trong toàn tỉnh, đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS) ở khu vực Tây Gia Lai đã gác lại công việc đồng áng, dành thời gian theo dõi truyền hình trực tiếp phiên khai mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Dấu ấn an sinh xã hội từ một nhiệm kỳ nỗ lực.

Dấu ấn an sinh xã hội từ một nhiệm kỳ nỗ lực

(GLO)- Công tác an sinh xã hội của tỉnh Gia Lai trong nhiệm kỳ 2020-2025 đạt được nhiều thành tựu nổi bật về tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế, giảm nghèo bền vững, chăm lo người có công và xóa nhà tạm, khẳng định quyết tâm “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Người dân Gia Lai gửi trọn niềm tin đến Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I.

Gửi trọn niềm tin đến Đại hội

(GLO)- Từ miền núi đại ngàn đến đô thị ven biển, từ già làng nơi biên giới đến doanh nhân phố thị, từ chức sắc tôn giáo đến cán bộ, đoàn viên thanh niên… tất cả đều gửi gắm niềm tin, kỳ vọng vào Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm ảnh “Đảng bộ tỉnh Gia Lai-Tự hào viết tiếp truyền thống vẻ vang”. Ảnh: Trần Dung

Triển lãm ảnh “Đảng bộ tỉnh Gia Lai-Tự hào viết tiếp truyền thống vẻ vang”

(GLO)- Chiều 2-10, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Gia Lai (phường Quy Nhơn), UBND tỉnh khai mạc triển lãm ảnh với chủ đề “Đảng bộ tỉnh Gia Lai-Tự hào viết tiếp truyền thống vẻ vang”. Đây là hoạt động chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Đại biểu biểu quyết thông qua Chương trình làm việc của phiên chính thức Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I tiến hành phiên trù bị

(GLO)- Chiều 2-10, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Gia Lai (phường Quy Nhơn), Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 tiến hành phiên trù bị, với sự chủ trì của đồng chí Hồ Quốc Dũng-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy.

Bí thư Tỉnh ủy Hồ Quốc Dũng thành kính dâng hoa trước Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc-Nguyễn Tất Thành.

Lãnh đạo tỉnh Gia Lai dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc-Nguyễn Tất Thành

(GLO)- Chiều 2-10, trước khi bước vào phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Tỉnh ủy-HĐND-UBND-Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tổ chức lễ dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc-Nguyễn Tất Thành (Quảng trường Nguyễn Tất Thành, phường Quy Nhơn).

Nhiều điểm mới, tầm nhìn đột phá

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I: Báo cáo chính trị đổi mới, thể hiện khát vọng bứt phá

(GLO)- Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) trở thành điểm nhấn khi được chuẩn bị công phu, đổi mới từ phương pháp, bố cục đến nội dung, phản ánh tầm nhìn mới và khát vọng bứt phá của tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch (thứ 4 từ trái sang) cùng các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm. Ảnh: Huy Toàn

Triển lãm OCOP chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I

(GLO)- Tối 30-9, tại đường Anh Hùng Núp (Quảng trường Đại Đoàn Kết, phường Pleiku), Sở Công Thương tỉnh Gia Lai khai mạc Triển lãm giới thiệu sản phẩm OCOP đặc trưng tiêu biểu trên địa bàn tỉnh. Dự lễ khai mạc có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch.

Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Niềm tin với Đảng - Vững bước tương lai”

Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Niềm tin với Đảng - Vững bước tương lai”

(GLO)- Tối 30-9, tại Quảng trường Đại Đoàn Kết (phường Pleiku), chương trình nghệ thuật chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) với chủ đề “Niềm tin với Đảng - Vững bước tương lai” diễn ra trong không khí phấn khởi và để lại ấn tượng sâu sắc.

Các điểm, tuyến đường hướng về Quảng trường Nguyễn Tất Thành sẽ được phân luồng, tạm cấm phương tiện để phục vụ tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I. Ảnh: H.P

Phân luồng một số tuyến đường khu vực Quảng trường Nguyễn Tất Thành vào tối 4-10

(GLO)- Để bảo đảm trật tự ATGT khi diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, Phòng CSGT (Công an tỉnh) vừa thông báo về việc phân luồng tạm thời một số điểm, tuyến đường vào Quảng trường Nguyễn Tất Thành (phường Quy Nhơn).

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I sẽ diễn ra từ ngày 2 đến ngày 4/10

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I sẽ diễn ra từ ngày 2 đến ngày 4/10

(GLO)- Với phương châm "Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển", Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 sẽ tiếp tục khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường trong cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Kỹ sư công nghệ thông tin làm việc tại Khu đô thị Khoa học và Giáo dục Quy Hòa (phường Quy Nhơn Nam). Ảnh: N.Q

Nghiên cứu tạo đột phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo

(GLO)-Góp ý Dự thảo Báo cáo chính trị Ðại hội đại biểu Ðảng bộ tỉnh Gia Lai nhiệm kỳ 2025-2030, ông Nguyễn Cảnh Huệ-nguyên Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Bình Ðịnh (cũ) cho rằng, tỉnh cần có giải pháp đột phá trong phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và CĐS gắn với đẩy mạnh cải cách hành chính.

Một góc Khu đô thị Khoa học và Giáo dục Quy Hòa (phường Quy Nhơn Nam). Ảnh: Nguyễn Dũng

Khai thác tối đa tiềm năng, đưa Gia Lai thành tỉnh phát triển khá

(GLO)- Dự thảo Báo cáo chính trị trình Ðại hội đại biểu Ðảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, với kỳ vọng tạo đột phá, đưa Gia Lai sớm vươn lên nhóm tỉnh phát triển khá, tự tin cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới.

Cần quan tâm đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Cần quan tâm đầu tư phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số

(GLO)-Trong quá trình góp ý dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai nhiệm kỳ 2025-2030, nhiều ý kiến yêu cầu bổ sung phương hướng, nhiệm vụ đầu tư hạ tầng giao thông, thủy lợi và các chương trình, dự án hỗ trợ sản xuất, nhất là tại vùng đồng bào DTTS phía Tây tỉnh.

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai lấy ý kiến góp ý dự thảo các văn kiện, báo cáo chính trị trình đại hội Đảng

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai lấy ý kiến góp ý dự thảo các văn kiện, báo cáo chính trị trình đại hội Đảng

(GLO)- Ngày 28-8, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

null