Việc tạo dựng đồng thuận, gắn kết giữa các dân tộc, giữa đồng bào có tín ngưỡng và không tín ngưỡng là yếu tố then chốt để xây dựng xã hội ổn định, phát triển.
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động (TTVĐ) sẽ giúp bà con hiểu rõ vai trò của mình trong cộng đồng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, từ đó củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.
Hiệu quả tích cực
TTVĐ còn giữ vai trò “lá chắn” vững chắc bảo đảm an ninh chính trị, trật tự xã hội, ngăn chặn âm mưu lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo để chia rẽ, kích động. Thông tin chính thống được truyền tải kịp thời, chính xác sẽ giúp đồng bào nhận diện, cảnh giác, không bị lôi kéo. Bên cạnh đó, TTVĐ là động lực thúc đẩy phát triển KT-XH bền vững. Việc xóa bỏ hủ tục lạc hậu như tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, mê tín, du canh du cư, đốt rừng làm rẫy giúp bà con nâng cao dân trí và đời sống.
Thông qua TTVĐ, người dân mạnh dạn ứng dụng KHKT, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, tham gia chương trình giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.
Ở Gia Lai, việc vận động chuyển từ trồng lúa nương sang cây công nghiệp và cây ăn trái có giá trị kinh tế cao như cà phê, hồ tiêu, cao su, sầu riêng, bơ… là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của TTVĐ, đồng thời nâng cao ý thức về chăm sóc sức khỏe, vệ sinh môi trường và phòng-chống dịch bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Không chỉ vậy, TTVĐ còn góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và tôn giáo. Công tác này hướng cộng đồng tới xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; nơi các giá trị văn hóa, tín ngưỡng được tôn trọng, phát huy đúng đắn, góp phần làm giàu đời sống tinh thần và tạo sức sống mới cho truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Những thách thức
Thách thức lớn nhất hiện nay là sự chống phá tinh vi của các thế lực thù địch, phản động. Chúng triệt để lợi dụng kẽ hở chính sách, khó khăn trong đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số và tôn giáo để kích động, xuyên tạc.
Đặc biệt, chúng lợi dụng không gian mạng xuyên biên giới, các mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok, Zalo để tung tin sai lệch, thổi phồng vấn đề dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo; núp bóng các tổ chức “Tin lành Đề Ga” tự xưng để kích động ly khai, gây rối ANTT.
Ở Gia Lai, nhất là ở khu vực phía Tây, đồng bào dân tộc thiểu số có tiếng nói riêng, phong tục, trình độ dân trí khác nhau; tín ngưỡng và lối sống khép kín, coi trọng vai trò già làng, người uy tín. Việc tiếp cận, tuyên truyền bằng tiếng Việt đôi khi kém hiệu quả, nhất là với người lớn tuổi, ít học. Do đó, lựa chọn kênh, ngôn ngữ, hình thức tuyên truyền phù hợp là bài toán khó; nếu không hiểu văn hóa bản địa, công tác tuyên truyền dễ bị xa rời thực tế.
Bên cạnh đó, việc TTVĐ vẫn còn hạn chế: Thiếu đồng bộ, nội dung đôi khi chung chung, phương pháp rập khuôn, phối hợp chưa chặt chẽ giữa các lực lượng, khiến hiệu quả chưa cao.
Để công tác TTVĐ đạt hiệu quả cao hơn, trước tiên cần đổi mới mạnh mẽ tư duy và phương pháp, chuyển từ tuyên truyền một chiều sang “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, “cầm tay chỉ việc”.
Cán bộ cần cùng dân tháo gỡ khó khăn, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, tìm đầu ra cho nông sản; tổ chức đối thoại, tích cực lắng nghe tâm tư, giải quyết kịp thời bức xúc chính đáng để củng cố niềm tin của bà con.
Cần đa dạng hóa nội dung, hình thức TTVĐ, “may đo” cho từng đối tượng: Già làng, thanh niên, phụ nữ, tín đồ các tôn giáo… Kết hợp tuyên truyền miệng với tài liệu, báo chí, phim ảnh, hoạt động văn hóa - thể thao, liên hoan cồng chiêng, tiểu phẩm, gương người tốt việc tốt để nội dung dễ tiếp cận, gần gũi và thuyết phục hơn.
Giải pháp then chốt là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ TTVĐ “xương sống” của công tác này. Cần bồi dưỡng kiến thức dân tộc, tôn giáo, tâm lý, kỹ năng thuyết phục và xử lý thông tin; xây dựng đội ngũ chuyên gia có năng lực dự báo, tham mưu chiến lược, nhận diện và đấu tranh với các âm mưu lợi dụng tôn giáo để chống phá.
Các địa phương ở Gia Lai nên học tập mô hình buôn làng kiểu mẫu, nơi sự phối hợp nhịp nhàng giữa chính quyền, đoàn thể và người dân đã tạo nên những chuyển biến tích cực, bền vững.