Bài 2: Những nguồn nước… chết!

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Một thời là nguồn cung cấp nước tưới, nước sinh hoạt cho hàng ngàn, hàng vạn dân cư sống ven sông suối, giờ đây, con sông cuồn cuộn, dòng suối mát trong ngày nào có đoạn đã trơ đáy, đoạn còn nước thì nổi váng đen ngòm, rác thải tứ tung, mùi hôi thối cứ thế bốc lên nồng nặc…

Khi dòng sông kêu cứu

Sông Ba, một trong 9 hệ thống sông chính ở nước ta và là con sông lớn nhất khu vực Nam Trung bộ có chiều dài 374 km, diện tích lưu vực 13.900 km2, trong đó 8.656 km2 nằm trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Dòng chính sông Ba bắt nguồn từ đỉnh Ngọc Rô của dãy Trường Sơn. Khi công trình thủy điện An Khê-Ka nak chặn dòng vào tháng 4-2011 chuyển nước từ sông Ba về sông Côn (Bình Định) thì dòng chảy tối thiểu trên sông Ba sau đập An Khê vào các tháng mùa kiệt trung bình là 4 m3/giây.

 

Nước thải từ một ống dẫn đổ ra “vùng sình lầy”. Ảnh: Đinh Yến
Nước thải từ một ống dẫn đổ ra “vùng sình lầy”. Ảnh: Đinh Yến

Việc ngăn dòng thủy điện An Khê-Ka Nak đã làm mực nước trên sông Ba phía hạ lưu xuống thấp, nước không đủ để đẩy trôi các chất cặn bã, làm cho sự ô nhiễm ở đây ngày càng trầm trọng hơn. Cộng với nguồn nước thải công nghiệp của các nhà máy chế biến gỗ MDF Vinafor Gia Lai, tuyển quặng Hoàng Anh-Gia Lai, Nhà máy đường An Khê và Nhà máy Chế biến Tinh bột mì VEYU… đang hàng ngày xả thải ra dòng sông Ba với kết quả đo đạc vượt mức cho phép hàng chục lần, khiến con sông Ba gần như bị “cưỡng bức” để chấm dứt sứ mệnh lịch sử của mình.

Theo đó, thủy sinh chết hàng loạt, bốc mùi hôi thối, việc sinh hoạt, sản xuất của người dân ở 5 huyện, thị xã phía Đông sông và khu vực hạ lưu sông Ba bị đảo lộn hoàn toàn. Trước bức xúc của người dân, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành kiểm tra, lấy mẫu phân tích nước thải trên sông Ba và hầu hết các mẫu đều cho kết quả vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nhiều lần.  

Chuyện thủy điện An Khê-Ka nak làm sông Ba kiệt nước đã “dậy sóng” một thời gian dài và giờ tới lượt nhà máy đường An Khê-tác nhân chính khiến mức độ ô nhiễm trên sông Ba càng thêm trầm trọng. Nguyên nhân là khi xây dựng nhà máy, hệ thống xử lý nước thải chưa được chú trọng đúng mực. Nhà máy từng cam kết đến cuối tháng 2-2012 sẽ xây dựng hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải, song thời hạn trên sẽ bị kéo dài tới cuối năm 2012.

Ông Nguyễn Văn Thắng-Chủ tịch UBND thị xã An Khê cho hay: “Theo phản ánh của người dân, hiện tại, mùi hôi thối từ sông Ba vẫn còn, nhất là vào buổi tối. Nhưng không thể đóng cửa nhà máy để chờ hoàn thành việc xây dựng hệ thống xử lý nước thải (vì sẽ ảnh hưởng đến việc thu hoạch mía của người dân). Chính quyền cũng khó kiểm soát việc xả thải của nhà máy, nhất là khi việc này được tiến hành vào ban đêm”.

Con sông một thời thơ mộng giờ chỉ còn trong ký ức những người dân nơi đây. Một con sông Ba hiện hữu chỉ còn trơ đáy với những rác rưởi, bùn đất bốc mùi hôi thối khắp vùng. Đó là hậu quả của việc làm kinh tế chỉ nghĩ đến lợi nhuận mà lờ đi trách nhiệm bảo vệ môi trường, quên đi quyền lợi của người dân.

“Lời than” của suối

Nếu sông Ba ô nhiễm và cạn kiệt đã làm đảo lộn cuộc sống của hàng vạn người dân thì việc suối Hội Phú (TP. Pleiku) dần trở thành một… con mương đen ngòm “tọa” ngay giữa lòng phố, giữa những con người văn minh lịch sự khiến cho nhiều người lo ngại. Những năm từ 2008 đến 2010, suối Hội Phú phải đối mặt với tình trạng san lấp chiếm lòng suối của một số cá nhân khiến dòng chảy ít nhiều bị ảnh hưởng. Sau khi vấn đề này được chính quyền tích cực giải quyết ổn thỏa thì suối Hội Phú vẫn chưa thể… yên thân khi hàng ngày, con suối phải “ôm vào lòng” một khối lượng nước thải lẫn rác thải nhiều đến mức khó đếm.

Bà Phượng (348/2 Hùng Vương-TP. Pleiku), một hộ dân nằm sát suối Hội Phú ngán ngẩm chỉ về phía hông nhà: “Đó cô coi, một vùng sình lầy ghê chưa!”. Suối Hội Phú đoạn qua đây đã không còn nhận ra dòng bởi cỏ rác và “vùng sình lầy” mà bà Phượng chỉ. Vũng nước thải rộng có màu nâu nổi váng lẫn bọt, bốc mùi nồng nặc kia chính là “tác phẩm” của việc xả thải bởi những hộ dân quanh khu vực này, nhất là những hộ chăn nuôi heo. Không làm hầm rút, không có biện pháp xử lý, tất cả phân heo, nước tắm heo… đều theo một đường ống thải xuống đó. Không chỉ vậy, ngay cả hầm cầu, các hộ cũng… linh động xả thẳng ra suối. Cộng với ê hề các loại rác, những người dân sống ở khu vực này triền miên chịu đựng sự hôi thối, ruồi muỗi (như bà Phượng nói, ruồi muỗi ở đây to như con ong), mùa mưa thì nước ngập vào nhà.

Ngày 27-1-2004, UBND tỉnh Gia Lai ban hành Quyết định số 09/2004/QĐ-UB về việc “Phê duyệt quy hoạch chi tiết suối Hội Phú, TP. Pleiku”. Theo đó, trong tương lai nơi đây sẽ hình thành một khu đô thị mới phát triển và hiện đại của phố núi Pleiku. Và ngày 24-12-2010, UBND tỉnh Gia Lai đã có Công văn số 4227/UBND-TH đồng ý về chủ trương và cho phép Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai tiếp tục lập dự án đầu tư Khu đô thị suối Hội Phú. Tuy nhiên, đến nay mọi việc vẫn giẫm chân tại chỗ. Trong khi người dân cứ tưởng rằng chuẩn bị giải tỏa và chuyển đi nên không cần phải giữ gìn vệ sinh, môi trường, mỹ quan làm gì thì dự án này vẫn “treo” mà lý do chính xác thì chỉ có chính quyền mới biết. Càng ngày suối Hội Phú vẫn tiếp tục bị ô nhiễm, bị xâm hại một cách không thương tiếc...

Đinh Yến-Kim Linh

Có thể bạn quan tâm

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội trao quà Tết cho công nhân lao động khó khăn tỉnh Gia Lai

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội trao quà Tết cho công nhân lao động khó khăn tỉnh Gia Lai

(GLO)- Chiều 12-1, tại Hội trường 19-5 huyện Chư Prông (tỉnh Gia Lai), đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã về thăm và trao quà Tết cho 100 công nhân, lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc tại 2 huyện Chư Prông, Đức Cơ và Công ty Quang Đức.
Krông Pa tổ chức Xuân đoàn kết-Tết yêu thương

Krông Pa tổ chức Xuân đoàn kết-Tết yêu thương

(GLO)- Sáng 12-1, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Krông Pa (tỉnh Gia Lai) tổ chức chương trình “Xuân đoàn kết-Tết yêu thương“ nhằm tạo khí thế vui tươi, đầm ấm nhân dịp Tết Quý Mão 2023 và chia sẻ khó khăn với hội viên phụ nữ nghèo trên địa bàn.
Làm giàu nhờ ý chí và nghị lực

Làm giàu nhờ ý chí và nghị lực

(GLO)- Đó là anh Cao Thanh Bình, dân tộc Chứt, ở làng Mơ Nú (xã Ia Kênh, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai). Từ người làm thuê, 20 năm sau, anh trở nên giàu có. Không chỉ nỗ lực làm giàu cho bản thân, anh còn góp phần lan tỏa hình ảnh sống tích cực, tham gia giải quyết việc làm tại địa phương.
Trao quà Tết của Thường trực Ban Bí thư cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn ở Gia Lai

Trao quà Tết của Thường trực Ban Bí thư cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn ở Gia Lai

(GLO)- Sáng 10-1, tại Nhà Văn hóa Lao động tỉnh Gia Lai, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh tổ chức Chương trình trao quà Tết Quý Mão 2023 của Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, Tổng LĐLĐ Việt Nam đến 200 công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh và trao tặng kinh phí hỗ trợ 22 nhà “Mái ấm Công đoàn“ cho đoàn viên khó khăn về nhà ở.
SOS Gia Lai sẵn sàng hỗ trợ người dân

SOS Gia Lai sẵn sàng hỗ trợ người dân

(GLO)- Sau 2 năm hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Hỗ trợ giao thông SOS Gia Lai đã được công nhận là CLB trực thuộc Hội Chữ thập đỏ tỉnh. Đây là sự động viên, khích lệ kịp thời và tiếp thêm nguồn động lực để các thành viên tiếp tục chung tay hỗ trợ cộng đồng.
Phố núi ngày đầu năm

Phố núi ngày đầu năm

(GLO)- Phố núi Pleiku bước vào ngày đầu tiên của năm mới 2023 trong tiết trời trong lành, thoáng đãng. Không khí đông đúc, tất bật của những ngày thường dường như được thay bằng bức tranh yên bình với hình ảnh người người vui xuân và kỳ vọng vào những điều tốt đẹp. Phóng viên Báo Gia Lai điện tử đã ghi lại những khoảnh khắc này trong ngày đầu năm.
Liên đoàn Lao động tỉnh Gia Lai tổng kết, trao giải 2 cuộc thi "Đường về nhà" và tìm hiểu chính sách pháp luật

Liên đoàn Lao động tỉnh Gia Lai tổng kết, trao giải 2 cuộc thi "Đường về nhà" và tìm hiểu chính sách pháp luật

(GLO)- Sáng 28-12, Liên đoàn Lao động tỉnh Gia Lai tổ chức tổng kết và trao giải 2 cuộc thi sáng tác video, clip truyền thông “Đường về nhà“ và cuộc thi viết “Tìm hiểu chính sách pháp luật trong cán bộ, đoàn viên, công nhân viên chức-lao động (CNVC-LĐ) toàn tỉnh“ năm 2022.
Gia Lai tiến hành giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng-chống dịch Covid-19

Gia Lai tiến hành giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng-chống dịch Covid-19

(GLO)- Ngày 27-12, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai tiến hành giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng tại thị xã An Khê. Bà Siu Hương-Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh làm trưởng đoàn giám sát.
Tặng quà cho 100 học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại huyện Đức Cơ

Tặng quà cho 100 học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại huyện Đức Cơ

(GLO)- Chiều 22-12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Gia Lai phối hợp cùng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh tổ chức tặng quà cho các em học sinh người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn tại trường Tiểu học Võ Văn Kiệt (xã Ia Dơk, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai).
Gia Lai quy định về quay vòng vốn hỗ trợ cộng đồng đối với các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia

Gia Lai quy định về quay vòng vốn hỗ trợ cộng đồng đối với các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia

Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai vừa có Quyết định số 42/2022/QĐ-UBND về cơ chế quay vòng một phần vốn hỗ trợ để luân chuyển trong cộng đồng thực hiện hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng thuộc các Chưong trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh.