Sau hơn 30 năm vận hành, đến nay, đập dâng Nha Phu (thôn Hữu Thành, xã Phước Hòa, Tuy Phước) đã hư hỏng khá nặng, cần được sửa chữa để đảm bảo tích và cung cấp nước tưới cho hàng trăm hec-ta đất sản xuất nông nghiệp tại xã Phước Hòa.
Đầu những năm 1980, đập dâng Nha Phu được Nhà nước đầu tư xây dựng nhằm tích nước, cung cấp nước tưới cho 380 ha đất sản xuất nông nghiệp (chủ yếu là trồng lúa) tại các thôn Kim Xuyên, Tân Giản, Tùng Giản, Kim Tây, Hữu Thành, Bình Lâm (xã Phước Hòa). Ngoài ra, công trình này còn góp phần điều tiết nước cho đập dâng Đập Cát nằm trên địa bàn xã Phước Hòa và Phước Sơn (Tuy Phước).
 |
| Nhiều đoạn mái đê 2 bên hạ lưu đập dâng Nha Phu bị sạt lở, bong tróc, tạo ra các hầm hố sâu nguy hiểm. |
Đến nay, sau hơn 30 năm vận hành, sử dụng, nhiều hạng mục tại đập dâng Nha Phu đã xuống cấp nặng. Đặc biệt, các trận lũ lụt lớn xảy ra trong năm 2013, 2016 và 2017 khiến đập càng bị hư hỏng nghiêm trọng hơn. Hiện phần mái đê 2 bên hạ lưu đập bị sạt lở, bong tróc nhiều đoạn; những mảng bê tông lớn và các khối đá chẻ rời khỏi thân đê, lăn xuống lòng đập. Ngoài ra, một số đoạn ở phía bờ Bắc sạt lở, tạo ra nhiều hầm hố sâu và hàm ếch nguy hiểm.
Bên cạnh đó, do xây dựng cách đây khá lâu nên việc điều tiết nước tại đập dâng Nha Phu được thực hiện theo phương pháp thủ công. Mỗi khi đóng hoặc mở cửa đập, nhân viên quản lý phải dùng tay điều khiển hệ thống ván phai nâng lên hoặc hạ xuống. Kiểu vận hành này gây ra không ít khó khăn, bất cập.
Đơn cử như vào cuối tháng 5.2017, nước từ thượng nguồn ồ ạt đổ về khu vực đập dâng Nha Phu. Do bị bất ngờ nên nhân viên của Xí nghiệp Thủy lợi 4 (thuộc Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định) - đơn vị quản lý, vận hành đập dâng Nha Phu - không kịp tháo các cửa xả, khiến nhiều tuyến đường giao thông nông thôn tại xã Phước Hòa bị ngập sâu trong nước; hơn 30 ha ruộng lúa vừa sạ tại thôn Hữu Thành cũng bị ngập và hư hại.
Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc HTXNN Phước Hòa, cho biết: “Đập dâng Nha Phu có vai trò quan trọng trong việc điều tiết, cung cấp nước tưới cho hoạt động sản xuất nông nghiệp tại xã Phước Hòa, nên nếu không được kịp thời sửa chữa thì các vụ sản xuất trong năm 2019 sẽ gặp nhiều khó khăn”.
Ông Huỳnh Thanh Vương, Phó Chủ tịch UBND xã Phước Hòa, cho rằng: Đa số các đập dâng hiện nay đều đóng - mở cửa đập bằng phương pháp tự động, chỉ còn đập dâng Nha Phu là theo kiểu thủ công, vì vậy đã nhiều lần dẫn đến tình trạng ngập úng tại địa phương do những bất cập trong vận hành. Chính quyền địa phương cũng như người dân mong UBND tỉnh, ngành chức năng liên quan và đơn vị chủ quản sớm xem xét đầu tư kinh phí để nâng cấp hoặc xây mới đập dâng Nha Phu nhằm phục vụ hoạt động sản xuất nông nghiệp tại xã Phước Hòa được tốt hơn. Đồng thời, đảm bảo an toàn cho cuộc sống của người dân ở khu vực xung quanh đập”.
V.LỰC - X.THỨC
