Trên những cung đường Trường Sơn huyền thoại

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Hướng đến kỷ niệm 60 năm Ngày mở đường Trường Sơn (19-5-1959/19-5-2019) - con đường huyền thoại đã được xây dựng bằng ý chí của cả dân tộc, để chi viện sức người, sức của từ hậu phương miền Bắc cho tiền tuyến lớn miền Nam đánh giặc.
Bài 1: Nơi khởi đầu và những kỳ tích anh hùng
Con đường mòn chạy dọc dãy Trường Sơn hùng vĩ rầm rập bước chân những binh đoàn ra trận năm xưa, cũng là nỗi ám ảnh đối với các chuyên gia quân đội Mỹ, để rồi họ phải thốt lên rằng, đó là “trận đồ bát quái xuyên rừng rậm”, bây giờ ra sao?. Dưới đây là ghi nhận thực tế của nhóm phóng viên Báo CAND thường trú tại miền Trung, trên tuyến đường Đông Trường Sơn năm nào…
Nơi gặp gỡ mãi mãi tuổi 20
Khi cả hậu phương lớn miền Bắc hướng về chiến trường lớn miền Nam, hàng vạn thanh niên, học sinh từ biệt thầy cô, bạn bè, gia đình xung phong lên đường vào Nam chiến đấu. Đường Trường Sơn bắt đầu từ KM0, huyện Tân Kỳ, Nghệ An kéo dài qua tuyến lửa miền Trung trở thành điểm hẹn. Trong rất nhiều cuốn nhật ký, hồi ký của những người một thời ra trận đều có những trang viết đầy tài hoa và hoài niệm về các cung đường Trường Sơn qua các địa danh đã trở nên bất tử như: Truông Bồn, Ngã Ba Đồng Lộc, Đường 20 Quyết Thắng, đèo Mụ Dạ, suối Rụng Tóc, Hang Tám Cô... 
 
“Đêm đầu tiên đến đường Trường Sơn, nghe tiếng bom đạn rùng rợn, chúng tôi không sao ngủ được. Lần đầu tiên xa quê hương, đi đánh Mỹ, phần nhớ nhà, nhớ bạn bè thân thuộc, phần vì tiếng bom đạn vang cả núi rừng. Nhiều người nghĩ: Quyết một lòng ra đi mà không hẹn ngày trở lại quê hương. Cứ thế thao thức, nước mắt chảy dài…”. 
Rong ruổi trên đường Trường Sơn hôm nay tôi thực sự nghiêng mình khâm phục. Bằng cách nào mà chỉ bằng bàn tay, những đôi quang gánh, chiếc cào, chiếc thuổng mà một thế hệ bộ đội, TNXP có thể làm nên con đường Trường Sơn dài hàng ngàn km len lỏi giữa rừng già trong bom đạn chiến tranh. Phải yêu đất nước, phải có khát vọng mãnh liệt độc lập tự do, say men say tha thiết hòa bình, TNXP và Bộ đội Trường Sơn mới để cho chúng tôi hôm nay một con đường huyền thoại. 
Con suối Rụng tóc vẫn còn đây, nước vẫn đỏ quạch màu gạch. Ở con suối này, trong những ngày mở đường Trường Sơn, không có nước sinh hoạt, hàng ngàn nữ TNXP đã phải dùng nước ở con suối này để chống lại vắt, muỗi, nấm da. 
Nhưng sau một thời gian ngắn dùng nước ở suối Rụng tóc, những mái tóc huyền dài đen mượt của nữ TNXP đã rụng gần hết, trắng cả da đầu. Nước suối Rụng tóc vẫn lững lờ trôi, im lìm ẩn chứa những câu chuyện tưởng thành huyền thoại của TNXP hôm nào.
Từ ngã ba Đông Dương, tôi trở lại đường 20 Quyết Thắng. Con đường dài 124km được xây dựng tháng 11-1965 xuyên qua núi rừng hiểm trở nối Đông Trường Sơn với Tây Trường Sơn. Để mở con đường này, chỉ tính riêng năm 1967, mỗi cán bộ, TNXP đã phải hứng chịu hơn 200 quả bom của Mỹ. 
Cũng chính trên con đường này, có đơn vị anh chị em TNXP hy sinh chưa kịp chôn cất thì từng đoàn xe từ miền Bắc đi vào trận địa miền Nam, không thể để đoàn xe ứ đọng vì sợ địch phát hiện, TNXP đành phải vùi lấp tạm đồng đội hy sinh trên mặt đường để cho đoàn xe qua, sau đó mới đào bới tìm xác đồng đội…
Em không về vắng một cuộc đưa dâu
Có lẽ chẳng có nơi đâu trên trái đất này, Chủ nghĩa anh hùng cách mạng lại được thắp sáng vĩnh hằng như ở cung đường Trường Sơn huyền thoại. Trong một ngày đầu hè giữa mênh mông của núi, của gió, tôi tìm đến hang Lèn Hà, nơi 13 chiến sĩ thông tin hy sinh khi đang cầm chặt ống nghe nối hậu phương miền Bắc với tiền tuyến miền Nam. 
Ngày 7-1-1972, Trạm thông tin liên lạc A69 được thành lập ở hang Lèn Hà, thuộc bản Hà, xã Thanh Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Bình. Một xã nằm sát biên giới Việt –Lào. Đây được coi là trạm thông tin cực kỳ quan trọng trên tuyến dây trần trục giao thông trên toàn tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. 
Trạm cơ vụ A69 có nhiệm vụ đảm bảo thông tin thông suốt từ Bộ Tư lệnh Thông tin vào các chiến trường; đảm bảo thông tin cho cụm kho của Binh trạm 25 thuộc Đoàn 559, Sư đoàn Phòng không 367, Viện quân y 4 - Quân khu 4, Đồn Biên phòng Cha Lo, Căn cứ hải quân đóng ở Ba Đồn… 
Cán bộ, chiến sĩ trạm A69 chủ yếu là những chàng trai, cô gái tuổi mười tám đôi mươi bỏ lại đằng sau áo trắng sân trường, tạm biệt thầy cô, bạn bè, gia đình và cả những nỗi niềm riêng tư thầm kín để thực hiện ước mơ “Chiến trường đi chẳng tiếc tuổi xanh”. 
13h trưa 2-7-1972, những chiến sĩ quả cảm ở hang Lèn Hà đã đi vào cõi bất tử. Khi các chiến sĩ thông tin đang khẩn trương nối liên lạc với mặt trận thì bất ngờ máy bay Mỹ nhào đến thả bom. Hàng chục máy bay phản lực lao đến, chúng trút hàng chục tấn bom ngay cửa hang Lèn Hà. Trong chốc lát tất cả lán trại của trạm A69 bùng cháy dữ dội, núi rừng Trường Sơn tiễn biệt 13 người lính quả cảm hy sinh. 
Trong số 13 chiến sĩ hang Lèn Hà hy sinh có 3 người là nam giới gồm Đoàn Văn Thàn, Trần Văn Xây và Lương Văn Chấn. 10 chiến sỹ nữ hy sinh tại hang Lèn Hà duy chỉ có chị Vũ Thị Lan lớn tuổi hơn, chị Lan được đơn vị đang làm thủ tục ra quân để về ra mắt gia đình người yêu. 9 chị em còn lại họ đều rất trẻ, có người vừa bước qua tuổi 16, 17 như chị Chu Thị Mạnh và Hoàng Thị Liên, Ngô Thị Luận, Nguyễn Thị Anh, Lê Thị Châm…
Đứng bên hang Lèn Hà khi nghe kể về câu chuyện tình xúc động của chị Vũ Thị Lan, mọi người đã rơi nước mắt. Chị Lan yêu anh Hưng một người cùng đơn vị trên đường Trường Sơn. Cùng làm việc trên một cung đường, nhưng vì nhiệm vụ có khi cả năm trời họ cũng chẳng được gặp nhau. 
Nhà chị Lan nghèo, nhà anh Hưng cũng chẳng khá hơn, biết được hoàn cảnh 2 người, đơn vị cho chị Lan ra quân để tổ chức đám cưới và lo chuyện cho 2 gia đình ở hậu phương. Ngày cưới đã cận kề, chị Lan lại hy sinh. Nén chặt đau thương mất người yêu, anh Hưng lại xung phong về trạm A69 để thay người yêu trực tuyến nơi điểm lửa… 
Tôi lên hang Lèn Hà, thắp một nén nhang và nhìn khói bay trong chiều bảng lảng của tâm linh và hoài niệm. 13 bát nhanh nằm cạnh nhau, khói hương bay trong chiều diệu vợi, tay mân mê dò từng cái tên của 13 người lính hy sinh quả cảm nơi đây, tôi thực sự xúc động khi nghĩ tới những sự trùng hợp đến kỳ lạ.
Cách hang Lèn Hà không xa khoảng 50km cũng trên trục trường Trường Sơn có hang Tám Cô, nơi đó cũng có 13 người lính và thanh niên xung phong hy sinh. Và ở Truông Bồn số chiến sĩ hy sinh trong một ngày định mệnh cũng là 13 người. 
Nếu ở ngã ba Đồng Lộc có 10 nữ thanh niên xung phong hy sinh cùng lúc thì ở hang Lèn Hà cũng có 10 chiến sĩ nữ hy sinh... Những cái chết hóa thành bất tử của các anh, các chị làm cho khí thiêng của đất trời non Việt mãi trường tồn.
Dương Sông Lam (Công an nhân dân)

Có thể bạn quan tâm

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null